Fałszywe platformy zakupowe – niebezpieczeństwo kradzieży danych i pieniędzy
W ostatnich latach obserwujemy gwałtowny rozwój handlu elektronicznego. Branża e-commerce zyskuje na popularności, przyciągając zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów. Raporty pokazują, że sprzedaż detaliczna w e-commerce wzrosła o 27% w skali roku, osiągając wartość ponad 4,28 biliona dolarów w 2020 roku 1. Sprzedaż internetowa staje się podstawowym modelem biznesowym i realną alternatywą dla firm, które doświadczają spadku liczby klientów stacjonarnych.
Niestety, nie wszyscy skorzystali uczciwie z możliwości, jakie daje handel elektroniczny. Cyberprzestępcy i oszuści również udoskonalili swoje techniki przeprowadzania nielegalnych praktyk. Badania wskazują, że wartość strat spowodowanych oszustwami w e-commerce wzrosła z 17,5 miliarda dolarów w 2020 roku do ponad 20 miliardów dolarów w 2021 roku 1. Biorąc to pod uwagę, przedsiębiorcy i marketerzy muszą podjąć kompleksowe działania, aby ograniczyć to ryzyko i zabezpieczyć swoją działalność w zakresie handlu elektronicznego.
Jednym z coraz częstszych zagrożeń są fałszywe platformy zakupowe, które służą do wyłudzania danych osobowych i pieniędzy od niczego niepodejrzewających klientów. Te oszukańcze witryny są zaprojektowane, aby przypominać legalne i znane serwisy sprzedażowe, takie jak Allegro czy OLX, a następnie wykorzystywać zaufanie użytkowników do kradzieży ich wrażliwych informacji.
Schemat działania fałszywych platform zakupowych
Przestępcy wykorzystują różne metody, aby zwabić niczego nieświadomych konsumentów na swoje oszukańcze witryny. Najczęstszym sposobem jest phishing, czyli próba wyciągnięcia od ofiary wrażliwych danych, takich jak loginy, hasła, numery kart płatniczych czy numery PESEL.
Typowy schemat działania fałszywych platform zakupowych wygląda następująco:
-
Wystawienie ogłoszenia sprzedaży: Oszust wystawia na legalnej platformie ogłoszenie dotyczące sprzedaży jakiegoś towaru. Może to być praktycznie dowolny produkt – liczy się tylko, aby przyciągnąć uwagę potencjalnych klientów.
-
Kontakt ze sprzedającym: Gdy ktoś zainteresuje się ofertą, oszust nawiązuje bezpośredni kontakt, twierdząc, że chce dokonać zakupu. Argumentuje, że ze względów bezpieczeństwa musi to zrobić za pośrednictwem „bezpiecznej transakcji”, a nie poprzez płatność na platformie.
-
Fałszywe komunikaty o weryfikacji: Oszust wysyła fałszywe komunikaty, rzekomo od obsługi platformy sprzedażowej, które mają przekonać sprzedającego do podania danych potrzebnych do przeprowadzenia „bezpiecznej transakcji”. Są to m.in. adres e-mail, numer telefonu czy login do konta.
-
Kradzież danych i pieniędzy: Po uzyskaniu wrażliwych danych osobowych i informacji o płatnościach, przestępca wykorzystuje je do wyłudzenia pieniędzy z konta ofiary lub do kradzieży jej tożsamości.
Oszuści często przygotowują również screeny, które mają udowodnić, że dokonanie normalnej płatności na platformie jest niemożliwe i wymagana jest dodatkowa weryfikacja ze sprzedającym. Celem jest wyłudzenie od ofiary jak największej ilości danych, które następnie będą wykorzystywane do kradzieży.
Jak rozpoznać fałszywą platformę zakupową?
Aby uniknąć stania się ofiarą tego typu oszustwa, warto zwracać uwagę na kilka kluczowych sygnałów ostrzegawczych:
-
Nietypowe metody płatności: Jeśli klient proponuje dokonanie zapłaty poza standardowymi opcjami dostępnymi na danej platformie sprzedażowej, powinno to wzbudzić Twoją czujność.
-
Wątpliwa wiarygodność kontaktu: Gdy ktoś kontaktuje się z Tobą bezpośrednio, a nie za pośrednictwem oficjalnych kanałów platformy, może to być próba oszustwa.
-
Podejrzane komunikaty e-mail: Fałszywe wiadomości od „obsługi platformy” często zawierają literówki, niezgodne z oficjalnymi wzorami, a także zachęcają do klikania w podejrzane linki.
-
Nieznana domena e-mail: Adres e-mail nadawcy powinien być zgodny z oficjalną domeną danej platformy sprzedażowej. Wszelkie odchylenia mogą wskazywać na fałszywą wiadomość.
-
Brak weryfikacji tożsamości: Oszuści rzadko potwierdzają swoją tożsamość lub prosząc o dodatkowe informacje, próbują ją ukryć.
Zachowaj szczególną ostrożność, jeśli zauważysz jakiekolwiek z powyższych sygnałów. W razie wątpliwości nie wahaj się skontaktować bezpośrednio z obsługą platformy, na której wystawiłeś ogłoszenie, aby upewnić się, że masz do czynienia z legalną transakcją.
Konsekwencje i środki zaradcze
Padnięcie ofiarą fałszywej platformy zakupowej może mieć poważne konsekwencje. Kradzież danych osobowych i danych płatniczych może prowadzić do:
- Wyłudzenia pieniędzy z konta bankowego lub karty kredytowej
- Kradzieży tożsamości i wykorzystania jej do celów przestępczych
- Narażenia na niechciane i nielegalne transakcje finansowe
Jeśli zauważysz próbę oszustwa, powinieneś niezwłocznie podjąć następujące działania:
-
Zgłoś sprawę na policję: Poinformuj organy ścigania o próbie wyłudzenia danych i kradzieży. Pozwoli to na ograniczenie działalności oszusta i ochroni innych przed podobnym niebezpieczeństwem.
-
Powiadom administratora platformy: Skontaktuj się z obsługą serwisu sprzedażowego, na którym miało miejsce oszustwo. Umożliwi to zablokowanie konta przestępcy i podjęcie dalszych kroków zabezpieczających.
-
Zablokuj karty płatnicze: Jeśli doszło do ujawnienia danych Twoich kart, niezwłocznie skontaktuj się z bankiem, aby je zablokować i wydać nowe. Zapobiegnie to kradzieży Twoich pieniędzy.
-
Zmień hasła i dane logowania: Jeśli oszust uzyskał dostęp do Twoich danych logowania, jak najszybciej zmień hasła do wszystkich kont, z których korzystasz. Zapewni to ochronę Twojej tożsamości cyfrowej.
Pamiętaj, że im szybciej zareagujesz, tym większe szanse, że ograniczysz szkody spowodowane przez fałszywą platformę zakupową. Stała czujność, weryfikacja wiarygodności kontaktów i znajomość sygnałów ostrzegawczych to kluczowe elementy bezpiecznych zakupów online.
Warto także skorzystać z usług strony internetowej Stop Oszustom, która oferuje kompleksowe wsparcie w przypadku napotkania na próby wyłudzenia lub innych nielegalnych praktyk w handlu elektronicznym.
Podsumowanie
Gwałtowny rozwój handlu elektronicznego przyniósł ze sobą również nowe zagrożenia w postaci fałszywych platform zakupowych. Oszuści wykorzystują techniki phishingu, aby wyłudzić od konsumentów wrażliwe dane osobowe i informacje o płatnościach, a następnie dokonać kradzieży pieniędzy lub tożsamości ofiar.
Aby ustrzec się przed staniem się ofiarą tego typu działań, należy zachować czujność, weryfikować wiarygodność kontaktów oraz być świadomym sygnałów ostrzegawczych, takich jak nietypowe metody płatności, podejrzane komunikaty e-mail czy brak potwierdzenia tożsamości sprzedającego. W razie zauważenia próby oszustwa, należy niezwłocznie zgłosić sprawę na policję, powiadomić administratora platformy oraz zablokować karty płatnicze i zmienić hasła.
Stała czujność i znajomość zagrożeń związanych z e-commerce to klucz do bezpiecznych zakupów online. Tylko dzięki takiej postawie możemy skutecznie bronić się przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami cyberprzestępców.
