11. Przestępcy Atakują: Jak Rozpoznać i Zapobiec Internetowym Oszustwom
Wszyscy jesteśmy na to narażeni
Myślisz, że jesteś ostrożny w sieci, prawda? Sprawdzasz, czy wszystkie Twoje hasła są silne i unikalne, masz włączone uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) i stale monitorujesz swoje konta? Cóż, mimo tych środków ostrożności, cyberprzestępcy wciąż mogą znaleźć sposób, aby Cię oszukać. Niestety w dzisiejszych czasach nikogo nie można do końca uchronić przed internetowymi przestępcami.
I nie jestem tu, aby Cię straszyć – chcę po prostu uświadomić Ci, jak złożone i przebiegłe potrafią być te ataki. Czasami przestępcy wykorzystują bardzo wyrafinowane metody, aby Cię wplątać w swoje schematy. Niekiedy po prostu polegają na Twojej naiwności i braku doświadczenia. Ale jedno jest pewne – oni nieustannie wymyślają coraz to nowe sposoby, aby Cię okraść, zhakować Twoje konta czy po prostu Tobą manipulować.
Dlatego musisz być cały czas czujny. Musisz nauczyć się rozpoznawać typowe sygnały ostrzegawcze i podejmować odpowiednie kroki, aby się chronić. Bo uwierz mi, jak tylko przestępcy cię złapią w swoje sidła, ciężko będzie Ci się z nich wydostać.
Nigeryjskie przekręty wiecznie żywe
Zacznijmy od klasyki gatunku – nigeryjskich przekrętów. Te oszustwa internetowe mają swoją długą i bogatą historię, sięgającą jeszcze czasów przed rozwojem internetu. Ale mimo upływu lat, wciąż znajdują one nowe ofiary.
Na czym to dokładnie polega? Cóż, zazwyczaj dostajesz wiadomość od rzekomo wysoko postawionej osoby – najczęściej członka afrykańskiej rodziny królewskiej lub urzędnika rządowego. Osoba ta twierdzi, że ma do przekazania Ci ogromną sumę pieniędzy, ale potrzebuje Twojej pomocy, aby móc ją podjąć. Może chodzić o jakieś opłaty, spadek czy inwestycję – historia zawsze jest inna, ale cel zawsze ten sam – wyłudzić od Ciebie pieniądze.
Jeśli dasz się nabrać i wpłacisz bądź prześlesz żądaną kwotę, oczywiście nigdy ich nie zobaczysz. Zamiast tego, oszust będzie dalej Cię bombardował coraz to nowymi wymówkami, dlaczego nie możesz jeszcze odebrać rzekomej fortuny. A Ty będziesz coraz głębiej wciągany w tę beznadziejną sytuację.
Jak możesz się bronić? Przede wszystkim bądź bardzo sceptyczny wobec tego typu niespodziewanych, nadzwyczajnych ofert. Nigdy nie wpłacaj pieniędzy komuś, kogo nie znasz osobiście. Jeśli ktoś prosi Cię o pomoc w transferze ogromnej sumy, po prostu go zignoruj. To zwykły sposób na wyłudzenie Twoich pieniędzy.
Fałszywe sklepy internetowe – eleganckie maski oszustów
Kolejnym popularnym sposobem na oszukiwanie ludzi w sieci są fałszywe sklepy internetowe. Są one niezwykle przebiegłe, ponieważ potrafią wiernie odwzorować wygląd prawdziwych, znanych platform e-commerce.
Przestępcy zakładają takie sklepy, aby sprzedawać podróbki markowych produktów po zawyżonych, ale wciąż atrakcyjnych cenach. Towary, które dostajesz, często wyglądają identycznie jak oryginały, ale w rzeczywistości są wykonane z gorszych materiałów i mają gorsze parametry. A w najgorszym przypadku w ogóle ich nie otrzymasz – oszust po prostu zabierze Twoje pieniądze i zniknie.
Jak uniknąć takiej pułapki? Przede wszystkim zachowaj zdrowy rozsądek – jeśli coś wydaje się zbyt dobre, żeby było prawdziwe, to prawdopodobnie właśnie takie jest. Dokładnie sprawdzaj wiarygodność sklepu, przeglądaj opinie i staraj się kupować tylko na zaufanych platformach. A jeśli coś w ofercie budzi Twoje wątpliwości, lepiej z tego zrezygnuj.
Ataki phishingowe – sprytne wyłudzanie danych
Oszustwa polegające na wyłudzaniu danych, czyli ataki phishingowe, to kolejna plaga internetowa, na którą musisz uważać. Przestępcy tworzą fałszywe strony, podszywając się na przykład pod znane firmy lub instytucje finansowe. Następnie rozsyłają masowo wiadomości e-mail, w których informują o rzekomej konieczności potwierdzenia Twoich danych lub dokonania płatności.
Jeśli dasz się nabrać i zalogujesz na taką fałszywą stronę, cyberprzestępcy uzyskają dostęp do Twoich danych logowania, a co za tym idzie – do Twoich kont. Mogą ich użyć do kradzieży Twojej tożsamości, wykonywania nielegalnych transakcji lub innych nielegalnych działań.
Jak się bronić przed takimi atakami? Przede wszystkim bądź bardzo ostrożny przy otwieraniu nieznanych linków i załączników w wiadomościach e-mail. Zanim cokolwiek klikniesz, dokładnie sprawdź adres strony internetowej – czy na pewno wygląda wiarygodnie. Nigdy nie podawaj swoich danych logowania na stronach, których nie jesteś pewien. W razie wątpliwości skontaktuj się bezpośrednio z firmą, której podszywają się oszuści.
Oszustwa na kodzie BLIK – sprytne wyłudzanie pieniędzy
Kolejnym niebezpiecznym trendem wśród cyberprzestępców są oszustwa wykorzystujące popularne płatności BLIK. Jak to działa? Najpierw oszust kradnie tożsamość ofiary, uzyskując dostęp do jej konta e-mail lub profilu w mediach społecznościowych. Następnie kontaktuje się z znajomymi ofiary, podając się za nią, i prosi o przesłanie kodu BLIK pod pretekstem nagłej potrzeby zapłacenia za coś.
Ofiara, myśląc że pomaga znajomemu, chętnie udostępnia kod. Ale oczywiście nie trafia on do znajomego, tylko do rąk cyberprzestępcy, który wykorzystuje go do dokonania nielegalnych transakcji. Ofiara dopiero później orientuje się, że padła ofiarą oszustwa.
Jak nie dać się na to nabrać? Przede wszystkim bądź czujny, gdy ktoś prosi Cię o przesłanie kodu BLIK – nawet jeśli twierdzi, że to Twój znajomy. Zawsze zweryfikuj tożsamość osoby, nim podejmiesz jakiekolwiek działanie. Lepiej dmuchać na zimne i odrzucić prośbę, niż stracić pieniądze.
Fałszywe profile w mediach społecznościowych – mistrzostwo manipulacji
Nie możemy też pominąć oszustw polegających na wykorzystywaniu fałszywych profili w mediach społecznościowych. To niezwykle podstępna metoda, ponieważ cyberprzestępcy budują całe sfabrykowane tożsamości, aby później wykorzystać je do manipulowania ofiarami.
Najczęściej takie fałszywe profile mają charakter romantyczny – przestępca podszywając się pod atrakcyjną osobę, nawiązuje kontakt z samotną ofiarą. Stopniowo buduje relację, aby potem zmanipulować ofiarę do przekazania pieniędzy lub poufnych danych. Inni cyberprzestępcy wykorzystują fałszywe profile do kradzieży tożsamości lub szantażu.
Jak rozpoznać taki fałszywy profil? Zwróć uwagę na takie sygnały, jak: unikanie rozmów wideo, niska liczba obserwujących, zdjęcia niezgodne ze sobą lub wyglądające na skopiowane. Jeśli coś wydaje się podejrzane, lepiej zerwij kontakt i zablokuj tę osobę.
Broń się, zanim padniesz ofiarą
Widzisz zatem, że cyberprzestępcy mają naprawdę wiele sposobów, by Cię oszukać. Ale nie poddawaj się! Istnieje wiele sposobów, by chronić się przed internetowymi złodziejami.
Przede wszystkim zadbaj o podstawy – stosuj silne, unikalne hasła, włącz uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) i regularnie aktualizuj dane kontaktowe na Twoich kontach. To kluczowe kroki, by utrudnić dostęp do Twoich danych przestępcom.
Bądź też czujny na wszelkie podejrzane sygnały – dziwne wiadomości, nowe profile w mediach społecznościowych, nietypowe prośby o pieniądze czy dane. Zawsze weryfikuj tożsamość osoby, z którą masz do czynienia. W razie wątpliwości lepiej zrezygnuj z kontaktu.
Pamiętaj także, by unikać publicznych sieci Wi-Fi i zachować ostrożność przy korzystaniu z bankowości internetowej. To kolejne punkty, w których cyberprzestępcy mogą Cię zaatakować.
I na koniec – jeśli już padniesz ofiarą oszustwa, nie załamuj się. Jak najszybciej zgłoś sprawę na policję, a także do banku, jeśli doszło do strat finansowych. Tylko tak możesz mieć szansę na odzyskanie utraconych pieniędzy.
Cyberprzestępcy nigdy nie śpią – ale Ty też musisz być cały czas czujny. Tylko wtedy masz szansę uniknąć ich sidłów i zachować bezpieczeństwo w sieci. Trzymaj się więc tych wskazówek, a spokojnie będziesz mógł korzystać z uroków internetu.
