Zagrożenia wynikające z automatycznych systemów rekrutacyjnych
Gdy po raz pierwszy usłyszałem o systemach rekrutacyjnych opartych na sztucznej inteligencji, szczerze mówiąc, byłem zafascynowany. Wyobrażałem sobie, jak komputery przeszukują setki aplikacji, w mgnieniu oka identyfikują najbardziej odpowiednich kandydatów i znacznie przyspieszają cały proces rekrutacji. Brzmiało to jak marzenie HR-owca. Ale niestety, im więcej się o tym dowiaduję, tym bardziej jestem zaniepokojony.
Okazuje się, że te pozornie cudowne technologie niosą ze sobą poważne zagrożenie oszustwami. Mowa tu nie tylko o naciąganych CV i fałszywych referencjach, ale także o dużo bardziej wyrafinowanych metodach, które mogą skutecznie wprowadzić rekrutera w błąd. Wystarczy, że kandydat zna kilka trików, a automatyczny system wręcz pochwalić go pod niebiosa.
Dlatego w tym artykule chciałbym zwrócić Twoją uwagę na główne pułapki, na jakie możesz natrafić, korzystając z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji. Podpowiem też, jak ustrzec się przed nieuczciwymi praktykami i zachować pełną czujność w procesie rekrutacji.
Ryzyko stronniczości i dyskryminacji
Jednym z podstawowych założeń automatycznych systemów rekrutacyjnych jest obiektywizm. W końcu maszyna powinna działać bezstronnie, bez ludzkich uprzedzeń i emocji. W teorii to świetnie, ale w praktyce bywa różnie.
Okazuje się, że algorytmy używane w tych narzędziach mogą odzwierciedlać uprzedzenia twórców lub błędy w danych treningowych. Badania pokazują, że systemy oparte na ML mogą dyskryminować kandydatów ze względu na płeć, pochodzenie etniczne, wiek czy niepełnosprawność.
Wyobraź sobie, że Twoja firma poszukuje programistów. Algorytm analizuje tysiące aplikacji i na tej podstawie wskazuje najbardziej obiecujących kandydatów. Ale co, jeśli system został „wytrenowany” głównie na CV mężczyzn? Wtedy może po prostu pominąć albo niedocenić aplikacje kobiet, nawet jeśli są równie kompetentne.
To tylko jeden przykład. Podobne problemy mogą dotyczyć kandydatów w wieku 50+, osób z niepełnosprawnościami czy mniejszości etnicznych. System z pozoru bezstronny, a w rzeczywistości dyskryminujący.
Co gorsza, trudno czasem zidentyfikować źródło stronniczości. Nawet jeśli zdajemy sobie z niej sprawę, nie mamy wpływu na to, jak działa „czarna skrzynka” algorytmu. Dlatego tak ważne jest, by zachować czujność i nie polegać na automatycznych systemach bez uważnej kontroli.
Fałszywe referencje i zmanipulowane CV
Kolejnym poważnym zagrożeniem są fałszywe referencje i zmanipulowane CV. Kiedy system rekrutacyjny opiera się na analizie dokumentów aplikacyjnych, sprytny oszust ma pole do popisu.
Europol ostrzega, że coraz więcej osób korzysta z usług firm produkujących sfałszowane dokumenty. Od dyplomów po referencje, można kupić praktycznie wszystko, co może wzmocnić atrakcyjność kandydata. A co gorsza, narzędzia oparte na AI często nie są w stanie wyłapać tych fałszerstw.
Wyobraź sobie, że aplikuje do Ciebie osoba, która na pierwszy rzut oka wydaje się idealnym kandydatem. Świetne doświadczenie, imponujące referencje, a do tego sukcesy potwierdzone licznymi nagrodami. Automatyczny system rekrutacyjny bez wahania wskaże ją jako najlepszego wybór. Ale co, jeśli okaże się, że to wszystko kłamstwo? Że dyplomy i referencje to zwykłe podróbki?
Niestety, bez wnikliwej weryfikacji trudno to wykryć. A wtedy Twoja firma może zatrudnić osobę całkowicie niekompetentną, a co gorsze – nieuczciwą. To strata czasu, pieniędzy, a czasem nawet poważne ryzyko dla firmy.
Manipulacja i oszustwa w testach
Jedną z popularnych metod oceny kandydatów są różnego rodzaju testy, na przykład sprawdzające wiedzę, umiejętności czy predyspozycje osobowościowe. To świetne narzędzie, pozwalające poznać prawdziwe kompetencje aplikujących. Przynajmniej w teorii.
W praktyce okazuje się, że również w tym obszarze czyhają pułapki. Badania pokazują, że kandydaci coraz częściej korzystają z różnych sposobów na manipulację wynikami testów.
Wyobraź sobie, że aplikujesz na stanowisko wymagające wysokiej empatii. System rekrutacyjny zleca Ci test osobowości, który ma to zweryfikować. Ale co, jeśli znasz już wcześniej te testy i wiesz, jak należy na nie odpowiadać, aby wypaść jak najbardziej empatycznie? A może ktoś inny po prostu za Ciebie ten test wypełnił?
Podobne sztuczki mogą dotyczyć również testów wiedzy czy umiejętności. Choć z pozoru sprawdzają one twarde kompetencje, zdolny oszust może je z powodzeniem sfałszować. To poważny problem, który może sprawić, że do firmy trafi kompletnie niekompetentna osoba.
Jak zachować czujność?
Oczywiście nie oznacza to, że należy całkowicie zrezygnować z automatycznych systemów rekrutacyjnych. To wciąż potężne narzędzia, które mogą znacznie usprawnić i przyspieszyć cały proces. Wystarczy jednak zachować zdrowy rozsądek i czujność.
Po pierwsze, nigdy nie polegaj wyłącznie na ocenie dokonanej przez system. Zawsze starannie zweryfikuj każdego kandydata, niezależnie od tego, jak wysoko go system sklasyfikował. Sprawdź dokładnie jego CV, referencje i wyniki testów. Nie bój się zadawać dodatkowych pytań, które mogą wykryć ewentualne nieścisłości lub fałszerstwa.
Po drugie, upewnij się, że Twój system rekrutacyjny jest odpowiednio zaprojektowany i wdrożony. Postaraj się zrozumieć, w jaki sposób działa algorytm, jakie dane wykorzystuje i czy możliwe jest wyeliminowanie stronniczości. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się ze specjalistami.
Po trzecie, nie zapominaj o ludzkim elemencie w procesie rekrutacji. Choć AI może znacznie ułatwić i przyspieszyć selekcję, to ostateczną decyzję powinien podejmować wyszkolony rekruter. To on powinien mieć kluczowy głos, a nie ślepy polegać na ocenie systemu.
I w końcu, bądź otwarty na nowe rozwiązania, które mogą pomóc w walce z oszustwami. Być może warto rozważyć narzędzia oparte na technologiach takich jak blockchain, które mogą skuteczniej weryfikować autentyczność dokumentów? A może warto zainwestować w zaawansowane analizy behawioralne, które wychwycą próby manipulacji?
Pamiętaj – automatyczne systemy rekrutacyjne to potężne narzędzie, ale nie panaceum na wszystkie problemy. Tylko zachowując czujność i rozsądek, możesz w pełni wykorzystać ich potencjał, unikając przy tym poważnych zagrożeń. A to z kolei pomoże Ci skutecznie bronić swojej firmy przed nieuczciwymi praktykami.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa w rekrutacji, koniecznie zajrzyj na stronę stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele cennych informacji i porad, które pomogą Ci chronić się przed różnymi formami oszustw.
