Niepokojące statystyki phishingu w 2023 roku. Czy Ty jesteś bezpieczny?
Muszę Wam coś przyznać na wstępie – nigdy nie sądziłem, że staję się osobą, która będzie ostrzegać innych przed oszustwami internetowymi. Przecież cały czas słyszymy o phishingu, wyłudzaniu danych, ransomware i innych tego typu atakach. „Mnie to na pewno nie spotka” – pomyślałem kiedyś. Cóż, jak to zwykle bywa, życie lubi płatać figle i musiałem sam przekonać się na własnej skórze, jak groźne mogą być takie zagrożenia.
Pamiętam, jak kilka lat temu dostałem podejrzanego maila rzekomo od mojego banku, wzywającego mnie do natychmiastowego zalogowania się i potwierdzenia danych. Na szczęście w porę zorientowałem się, że to oszustwo i nie reagowałem na tę wiadomość. Jednak wtedy jeszcze nie zdawałem sobie sprawy, jak powszechny jest to proceder. Dopiero gdy sam stałem się ofiarą wyrafinowanego ataku phishingowego, zacząłem naprawdę interesować się tym tematem.
Kiedyś w pracy otrzymałem maila, który wyglądał na autentyczny – logo firmy, treść dotycząca jakiegoś ważnego tematu. Nie wzbudził on moich podejrzeń, więc bez zastanowienia kliknąłem w załączony link. I oto co się stało – mój komputer został zainfekowany trojanem, który dał hakerom dostęp do całej mojej skrzynki mailowej oraz systemów firmowych. Przez długi czas nie mogłem się pozbyć tego wirusa, a moja praca stała się prawdziwym koszmarem. Dopiero wtedy zacząłem rozumieć, dlaczego te wszystkie ostrzeżenia przed phishingiem są tak ważne.
Od tamtej pory staram się być bardzo czujny i uważny, gdy tylko otrzymuję podejrzaną wiadomość. I wierz mi, takich wiadomości dostaję naprawdę dużo! Codziennie kilka razy trafiają one do mojej skrzynki. Oszuści są coraz bardziej wyrafinowani i sprytni – nieustannie wymyślają nowe sposoby, by nas oszukać. Dlatego też uznałem, że warto podzielić się z Wami moimi doświadczeniami i wiedzą na temat zjawiska phishingu. Kto wie, może kiedyś to właśnie ta wiedza uchroni Cię przed poważnymi konsekwencjami.
Skala problemu
Zacznijmy od samych statystyk. Ilość wysyłanych przez oszustów e-maili jest zatrważająca. Według najnowszych badań, w 2022 roku średnio 57% wszystkich wiadomości e-mail stanowiły próby wyłudzenia danych lub pieniędzy. W mojej skrzynce odbiorczej jest podobnie – niemal codziennie znajduję kilka takich podejrzanych wiadomości.
Jeszcze bardziej niepokojący jest fakt, że ataki phishingowe stają się coraz bardziej wyrafinowane. Oszuści nieustannie poszukują nowych sposobów na obejście zabezpieczeń i złapanie jak największej liczby ofiar. Według danych z 2021 roku, aż 74% firm doświadczyło udanego ataku phishingowego, co oznacza, że co trzecia firma pada ofiarą skutecznego wyłudzenia. To naprawdę zatrważające statystyki!
Nie można też zapomnieć o kosztach, jakie ponoszą firmy i pojedyncze osoby w wyniku takich ataków. Według szacunków Cybersecurity and Infrastructure Security Agency (CISA), w 2021 roku straty spowodowane przez phishing wyniosły ponad 44 miliardy dolarów. Kwota ta obejmuje nie tylko utracone pieniądze, ale także koszty związane z naprawą systemów, odzyskiwaniem danych czy utratą reputacji firmy. To ogromne sumy, które w wielu przypadkach mogą doprowadzić do bankructwa małych i średnich przedsiębiorstw.
Jak widać, problem phishingu jest naprawdę poważny i z każdym rokiem zdaje się narastać. Nic zatem dziwnego, że cyberbezpieczeństwo stało się jednym z kluczowych wyzwań współczesnego świata. Jeśli chcemy ochronić nasze dane, pieniądze i reputację, musimy nauczyć się rozpoznawać i skutecznie bronić się przed takimi atakami.
Czym jest phishing?
Zanim przejdziemy do omawiania konkretnych metod stosowanych przez oszustów, warto wyjaśnić, czym właściwie jest phishing. To metoda oszustwa, w której przestępca podszywa się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia poufnych informacji, takich jak dane logowania, numery kart kredytowych czy hasła. Celem phishera jest zarówno uzyskanie dostępu do naszych kont, jak i infekowanie naszych urządzeń złośliwym oprogramowaniem.
Najczęstszą formą phishingu są fałszywe wiadomości e-mail, podszywające się pod banki, portale społecznościowe, firmy kurierskie lub inne zaufane podmioty. Maile te zawierają zazwyczaj link lub załącznik, które mają nas skłonić do podania poufnych danych lub zainfekować nasz komputer. Coraz częściej spotykamy się także z atakami realizowanymi przez SMS-y, komunikatory internetowe czy media społecznościowe.
Choć phishing może przyjmować różne formy, jego celem jest zawsze to samo – wyłudzenie naszych pieniędzy lub danych, a w konsekwencji poważne straty. Dlatego tak ważne jest, byśmy nauczyli się rozpoznawać tego typu oszustwa i skutecznie im się przeciwstawiali.
Typowe metody stosowane przez phisherów
Przyjrzyjmy się teraz nieco bliżej, jakich metod używają przestępcy, by nas oszukać. Oto kilka najczęściej spotykanych:
Podszywanie się pod instytucje finansowe
Jedną z najbardziej popularnych technik jest podszywanie się pod banki, firmy ubezpieczeniowe czy inne organizacje finansowe. Oszuści wysyłają wiadomości rzekomo z działu informatycznego lub bezpieczeństwa, informujące o problemach z naszym kontem i wzywające do pilnego zalogowania się w celu weryfikacji danych. Oczywiście link, który mamy kliknąć, prowadzi do fałszywej strony, identycznej z tą naszego banku.
Udawanie firm kurierskich
Kolejną powszechną metodą jest podszywanie się pod firmy kurierskie, takie jak DHL, FedEx czy UPS. Oszuści wysyłają wiadomości o rzekomej przesyłce, którą mamy odebrać lub opłacić. Klikając w link, trafiamy na stronę, gdzie mamy wpisać nasze dane karty kredytowej.
Prośby o pomoc charytatywną
Przestępcy nieraz wykorzystują też naszą empatię i chęć niesienia pomocy innym. Wysyłają maile rzekomo od organizacji charytatywnych, zachęcające do wpłat na szczytne cele. Oczywiście pieniądze trafiają w ręce oszustów, a nie do potrzebujących.
Informacje o wygranych lub nagrodach
Inną popularną metodą jest informowanie o rzekomych wygranych w konkursach lub loteriach. Otrzymujemy wiadomość, że wygraliśmy iPhone’a, samochód lub inną nagrodę. Aby ją odebrać, mamy jedynie dopełnić formalności, podając swoje dane osobowe i numer karty kredytowej.
Szantaż i wymuszenia
Coraz częściej phisherzy sięgają także po metody szantażu i wymuszenia. Wysyłają maile, w których grożą ujawnieniem kompromitujących nagrań lub zdjęć, jeśli nie wpłacimy określonej sumy. Ofiary takich ataków są zwykle przerażone i ulegają tym żądaniom.
Powyższe przykłady to zaledwie wycinek metod stosowanych przez przestępców. Z każdym rokiem pojawiają się nowe, coraz bardziej wyrafinowane techniki phishingowe. Dlatego tak ważne jest, byśmy stale podnosili naszą świadomość i czujność w kwestii bezpieczeństwa w sieci.
Jak się bronić?
Skoro wiemy już, z czym mamy do czynienia, czas przyjrzeć się, jak możemy się skutecznie bronić przed phishingowymi atakami. Oto kilka sprawdzonych sposobów:
Uważne sprawdzanie nadawcy
Pierwszą linią obrony jest dokładne sprawdzanie adresu e-mail nadawcy. Nawet jeśli wiadomość wygląda na autentyczną, warto przyjrzeć się temu, skąd pochodzi. Prawdziwe maile od instytucji, z którymi współpracujemy, zazwyczaj mają adres w domenie tej instytucji (np. [email protected]). Jeśli coś tu nie pasuje, lepiej dmuchać na zimne i zignorować taką wiadomość.
Weryfikacja linków i załączników
Kolejnym krokiem jest weryfikacja linków i załączników w otrzymywanych wiadomościach. Nawet jeśli adres nadawcy wygląda wiarygodnie, nigdy nie klikaj w link bez uprzedniego sprawdzenia, gdzie on prowadzi. Najlepiej najechać na niego kursorem, by zobaczyć dokładny adres URL. Podobnie postępuj z załącznikami – nie otwieraj ich, jeśli nie masz pewności, że są bezpieczne.
Kontakt z instytucją
Jeśli otrzymujesz wiadomość rzekomo od banku, firmy kurierskiej lub innej organizacji, z którą współpracujesz, najlepiej skontaktować się z nią bezpośrednio, korzystając z danych kontaktowych, które masz zapisane. Nie reaguj na podane w mailu numery telefonów czy adresy e-mail – mogą one prowadzić do oszustów.
Aktualizacja zabezpieczeń
Ważnym elementem ochrony jest też regularne aktualizowanie oprogramowania antywirusowego i systemów operacyjnych na naszych urządzeniach. Złośliwe oprogramowanie, które mogą rozprzestrzeniać phisherzy, jest nieustannie modyfikowane, więc kluczowe jest, by nasze zabezpieczenia nadążały za tymi zmianami.
Zachowanie czujności
Ostatnia, ale nie mniej ważna rada – bądź zawsze czujny! Nie daj się zwieść pozornej autentyczności wiadomości. Jeśli cokolwiek wzbudza Twoje podejrzenia, lepiej zignoruj taką wiadomość lub skontaktuj się z instytucją, która rzekomo ją wysłała. Pamiętaj, że phisherzy wciąż wymyślają nowe, coraz bardziej wyrafinowane metody. Czujność i rozwaga to Twoja najlepsza broń.
Stosując się do tych wskazówek, znacznie zwiększysz swoje bezpieczeństwo w sieci i ograniczysz ryzyko stania się ofiarą phishingu. Pamiętaj jednak, że nie ma stuprocentowej gwarancji ochrony. Dlatego tak ważne jest, byśmy wszyscy nieustannie podnosili naszą świadomość i dzielili się wiedzą na temat tych niebezpiecznych zjawisk.
Podsumowanie
Phishing to problem, z którym boryka się coraz więcej osób i firm na całym świecie. Ilość wysyłanych przez oszustów e-maili jest zatrważająca, a same ataki stają się coraz bardziej wyrafinowane. W 2022 roku aż 57% wiadomości e-mail stanowiły próby wyłudzenia danych lub pieniędzy, a 74% firm doświadczyło skutecznego ataku phishingowego.
Konsekwencje tych ataków bywają poważne – od utraty pieniędzy, przez infekowanie urządzeń złośliwym oprogramowaniem, po poważne straty wizerunkowe i finansowe dla firm. Tylko w 2021 roku globalne straty spowodowane phishingiem sięgnęły 44 miliardów dolarów.
Aby chronić się przed tego typu zagrożeniami, musimy nauczyć się rozpoznawać typowe metody stosowane przez phisherów. Podszywanie się pod instytucje finansowe, firmy kurierskie, organizacje charytatywne czy informacje o wygranych to tylko niektóre z nich. Coraz częściej spotykamy się też z atakami wykorzystującymi szantaż i wymuszenia.
Kluczem do ochrony jest zachowanie czujności, dokładne sprawdzanie źródeł otrzymywanych wiadomości, weryfikacja linków i załączników oraz regularne aktualizowanie zabezpieczeń naszych urządzeń. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że nie staniemy się ofiarą wyrafinowanych phishingowych ataków.
Pamiętajmy też, by dzielić się naszą wiedzą i doświadczeniami z innymi. Tylko w ten sposób możemy skutecznie walczyć z tym rosnącym zagrożeniem i chronić siebie oraz naszych bliskich. Bądź czujny i uważaj na siebie – phisherzy nie śpią!
