Jak cyberprzestępcy próbują nas oszukać? Techniki phishingowe.
Masz wiadomość!
Wyobraź sobie tę sytuację: siedzisz przy swojej ulubionej latte, przeglądasz pocztę na smartfonie i nagle wyskakuje Ci powiadomienie o nowej wiadomości. Otwierasz ją z ciekawością i czytasz: „Drogi Kliencie, z przykrością informujemy, że Twoje konto bankowe zostało zablokowane z powodu podejrzanej aktywności. Aby je odblokować, kliknij w poniższy link i postępuj zgodnie z instrukcjami.” Brzmi niepokojąco, prawda? W pierwszej chwili zastanawiasz się, czy to na pewno prawda, ale ten link wygląda tak oficjalnie… Hmm, co masz zrobić?
Niestety, taka wiadomość to prawdopodobnie próba oszustwa, znana jako phishing. Cyberprzestępcy stale wymyślają coraz bardziej wyrafinowane sposoby, aby nas zaskoczyć i wyłudzić nasze cenne dane. Musimy być więc niezwykle czujni!
Czym jest phishing?
Phishing to jeden z najpopularniejszych typów ataków w cyberprzestrzeni. Polega on na tym, że przestępcy podszywają się pod zaufane firmy lub instytucje, takie jak banki, urzędy czy operatorzy telekomunikacyjni, aby wyłudzić od nas poufne informacje. Najczęściej robią to za pomocą sfałszowanych wiadomości e-mail lub SMS-ów, które mają skłonić nas do kliknięcia w dołączony link lub otwarcia załącznika.
Warto wiedzieć, że zespół reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa CSIRT NASK zarejestrował w 2019 roku aż 6484 takich incydentów, z czego 4100 zostało sklasyfikowanych jako ataki typu fraud, czyli właśnie oszustwa internetowe. To pokazuje skalę problemu!
Nazwa „phishing” nawiązuje do terminu „fishing”, czyli łowienie ryb. Podobnie jak wędkarze, cyberprzestępcy używają starannie przygotowanej „przynęty”, aby nas złapać. Tą przynętą mogą być na przykład fałszywe oferty, alarmujące komunikaty lub rzekome problemy z kontem bankowym. Celem jest skłonienie ofiary do ujawnienia poufnych danych lub wykonania szkodliwego działania, na przykład zainstalowania złośliwego oprogramowania.
Rodzaje phishingu
Wśród różnych technik phishingowych możemy wyróżnić kilka podstawowych:
1. Klasyczny phishing
To najbardziej powszechna forma ataku, w której cyberprzestępcy rozsyłają masowo sfałszowane wiadomości e-mail lub SMS-y, podszywając się pod znane marki. Liczą na to, że niektóre osoby dadzą się nabrać i klikną w dołączony link lub otworzą załącznik.
2. Spear phishing
Ta odmiana phishingu jest dużo bardziej niebezpieczna, ponieważ jest ukierunkowana na konkretną osobę lub organizację. Cyberprzestępcy dokładnie analizują dostępne informacje o ofierze, takie jak jej powiązania zawodowe czy aktywność w mediach społecznościowych. Pozwala im to spreparować wiadomość, która wydaje się w pełni wiarygodna.
3. Whale phishing
To szczególny rodzaj spear phishingu, w którym celem są wysokiej rangi pracownicy firm lub urzędów, tacy jak dyrektorzy lub prezesi. Cyberprzestępcy traktują te osoby jak „wielkie ryby”, które mogą im przynieść największe zyski.
4. Phishing na BLIK-a
Coraz częściej oszuści wykorzystują także popularne metody płatnicze, takie jak BLIK. Wysyłają wiadomości, w których próbują wyłudzić od nas kod BLIK pod pretekstem rzekomych problemów z kontem lub konieczności aktualizacji danych.
Niezależnie od formy, celem phishingu jest zawsze to samo: wyłudzenie naszych danych, takich jak loginy, hasła, numery kart płatniczych czy dane uwierzytelniające. A to może mieć poważne konsekwencje, takie jak kradzież tożsamości, wyczyścenie konta bankowego czy infekcja komputera złośliwym oprogramowaniem.
Jak rozpoznać próbę phishingu?
Phishingowe wiadomości są zazwyczaj bardzo dobrze przygotowane pod względem wizualnym, a także zawierają informacje, które mogą wydawać się wiarygodne. Dlatego warto nauczyć się rozpoznawać typowe sygnały ostrzegawcze:
- Nieznany nadawca lub podejrzana nazwa nadawcy: Uważaj na wiadomości, które rzekomo przychodzą od znanych firm, a ich nadawca to coś w rodzaju „[email protected]” zamiast np. „[email protected]”.
- Ogólnikowe pozdrowienia: Zamiast zwrotu „Drogi Kliencie” spodziewaj się raczej „Witaj” lub „Szanowny Użytkowniku”.
- Pilne i zatrważające komunikaty: Przestępcy starają się wzbudzić w nas poczucie nagłości i strachu, abyśmy działali impulsywnie.
- Linki do podejrzanych stron: Nigdy nie klikaj w linki z wiadomości, szczególnie jeśli mają one dziwne, niezrozumiałe nazwy, np. „www.allegro-sklep.online” zamiast „www.allegro.pl”.
- Prośby o aktualizację danych: Prawdziwe firmy nie będą wysyłać Ci próśb o podanie haseł, numerów kart czy kodów autoryzacyjnych.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności danej wiadomości, zawsze sprawdzaj ją bezpośrednio na stronie internetowej lub kontaktując się z instytucją.
Jak się bronić przed phishingiem?
Najważniejsza jest nasza czujność i krytyczne podejście do każdej podejrzanej wiadomości. Oto kilka sprawdzonych sposobów, aby ustrzec się przed phishingiem:
- Nie klikaj w linki z nieznanych źródeł! Nawet jeśli wiadomość wygląda wiarygodnie, lepiej wpisz adres strony internetowej w przeglądarce ręcznie.
- Nie otwieraj załączników od nieznanych nadawców. Mogą one zawierać szkodliwe oprogramowanie.
- Weryfikuj tożsamość nadawcy. Zadzwoń na infolinię lub sprawdź stronę internetową firmy, aby potwierdzić, czy naprawdę wysłała Ci tę wiadomość.
- Zgłaszaj podejrzane wiadomości. Jeśli wykryjesz próbę phishingu, poinformuj o tym dostawcę poczty e-mail lub przejdź na stronę stop-oszustom.pl, aby złożyć raport.
- Uważaj na prośby o natychmiastowe działanie. Przestępcy liczą na to, że w panice ujawnimy wrażliwe informacje.
- Regularnie aktualizuj oprogramowanie i używaj silnych haseł. To podstawa bezpieczeństwa w sieci.
Pamiętaj, że cyberoszuści stale udoskonalają swoje metody, więc czujność i rozwaga to Twoja najlepsza broń. Bądź ostrożny, weryfikuj każdą wątpliwą wiadomość, a wtedy z pewnością unikniesz przykrych konsekwencji phishingu.
Nie daj się nabrać!
Widzisz, jak skomplikowana jest ta sprawa? Cyberprzestępcy stale poszukują nowych sposobów, aby nas zaskoczyć i wyłudzić nasze dane. Dlatego tak ważne jest, abyśmy stale podnosili naszą cyfrową świadomość i nauczyli się skutecznie bronić przed phishingiem.
Pamiętaj – nikt nie jest nieomylny. Nawet najbardziej ostrożni mogą czasem dać się złapać na tę przynętę. Ale teraz, gdy wiesz już więcej na ten temat, masz o wiele większe szanse, by nie dać się nabrać! Bądź więc czujny, weryfikuj każdą podejrzaną wiadomość i nie wahaj się zgłaszać wszelkich incydentów. W ten sposób możemy wspólnie zatrzymać cyberprzestępców i uczynić internet bezpieczniejszym miejscem dla nas wszystkich.
