Jak uchronić się przed oszustami podczas robienia zakupów online?
Pamiętam, jak jeszcze kilka lat temu bałem się robić zakupy przez internet. Wyobrażałem sobie, że gdzieś tam czają się cyberoszuści, tylko czekający, aby ukraść moje dane osobowe lub dokonać kradzieży pieniędzy z konta. Dziś sytuacja niestety się zmieniła – z każdym rokiem przestępcy coraz częściej przenoszą swoją działalność do wirtualnego świata.
Pandemia COVID-19 i związany z nią gwałtowny wzrost e-commerce stały się dla nich prawdziwą trampoliną do jeszcze większej aktywności. Według danych zespołu CERT Polska, działającego w strukturach Państwowego Instytutu Badawczego NASK, już w 2021 roku liczba incydentów cyberbezpieczeństwa związanych z oszustwami na najpopularniejszych polskich portalach zakupowych, takich jak Allegro, OLX czy Vinted, wzrosła ponad pięciokrotnie w porównaniu z rokiem poprzednim. A w 2022 roku liczba realnych incydentów tego typu była niemal siedmiokrotnie wyższa niż w 2020 roku!
Niestety, to tylko wierzchołek góry lodowej. Jak pokazują statystyki, od 2019 roku lawinowo rośnie także fala przestępstw polegających na tworzeniu fałszywych sklepów internetowych, wyłudzających dane dostępowe do kont bankowych ich klientów. W 2020 roku w porównaniu do 2018 roku ich liczba wzrosła aż o 1256 punktów procentowych! Nawet porównując 2022 rok z ubiegłym, nadal widać zwiększenie liczby portali podszywających się pod sklepy online o 34 punkty procentowe.
Czy to oznacza, że mam już całkowicie zrezygnować z zakupów przez internet? Oczywiście, że nie! Kluczem jest znajomość podstawowych zasad cyberbezpieczeństwa, które pomogą mi bezpiecznie robić zakupy online. Dlatego postanowiłem podzielić się z Tobą moją wiedzą na ten temat.
Jak rozpoznać wiarygodny sklep internetowy?
Pierwszym krokiem na drodze do bezpiecznych zakupów online jest umiejętność odróżnienia legalnego sklepu internetowego od oszukańczej strony. Oto kilka wskazówek, na co szczególnie zwrócić uwagę:
Adres strony internetowej
Zawsze uważnie sprawdzaj adres strony, na której dokonujesz zakupów. Legalne sklepy internetowe najczęściej mają adres zaczynający się od „https://”, a nie tylko „http://”. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na domenę – czy jest ona spójna z nazwą sklepu i czy pasuje do branży, w której działa.
Dane kontaktowe
Wiarygodny sklep internetowy powinien udostępniać pełne dane kontaktowe, takie jak adres siedziby firmy, numer telefonu czy adres e-mail. Jeśli tych informacji brakuje, należy podchodzić do takiego sklepu z dużą ostrożnością.
Recenzje i opinie
Przed dokonaniem zakupu w nieznanym sklepie internetowym warto przejrzeć opinie i recenzje na jego temat. Jeśli są one w większości negatywne lub sklep nie ma żadnych opinii, to może być znak ostrzegawczy.
Certyfikaty i logo
Legalne sklepy internetowe często wyróżniają się certyfikatami bezpieczeństwa lub logo zaufanych organizacji. Ich brak powinien wzbudzić Twoją czujność.
Asortyment i ceny
Jeśli oferta sklepu internetowego wydaje się zbyt atrakcyjna w porównaniu z innymi sprzedawcami, a ceny produktów są rażąco niskie, to prawdopodobnie masz do czynienia z oszustwem. Pamiętaj, że w sieci nie ma „cudownych okazji”.
Bezpieczne sposoby dokonywania płatności
Kolejnym kluczowym elementem bezpiecznych zakupów online jest wybór odpowiedniej metody płatności. Oto kilka sprawdzonych rozwiązań:
Płatność przy odbiorze
Jeśli jest taka możliwość, najlepiej zdecyduj się na płatność przy odbiorze przesyłki. Dzięki temu unikniesz konieczności podawania danych karty kredytowej lub bankowej.
Portfele elektroniczne
Coraz popularniejszym sposobem płatności w sklepach internetowych są portfele elektroniczne, takie jak PayPal, Przelewy24 czy BLIK. Korzystanie z nich pozwala uniknąć bezpośredniego podawania danych karty.
Karty przedpłacone
Alternatywą dla tradycyjnych kart kredytowych są karty przedpłacone, które można nabyć w wielu sklepach i wykorzystać do dokonywania zakupów online. Dzięki temu chronisz swoje podstawowe konto bankowe.
Unikaj przelewów bankowych
Jeśli to możliwe, staraj się unikać dokonywania przelewów bankowych na rzecz sklepu internetowego. To dość ryzykowna forma płatności, podatna na różnego rodzaju oszukańcze praktyki.
Jak zachować czujność podczas zakupów online?
Oprócz sprawdzania wiarygodności sklepu i wyboru bezpiecznej metody płatności, warto pamiętać o kilku innych zasadach, które pomogą Ci uniknąć przykrych konsekwencji oszustwa:
Uważaj na podejrzane wiadomości
Bądź wyczulony na otrzymywanie podejrzanych wiadomości e-mail lub SMS-ów, informujących o rzekomych nagrodach, bonusach czy okazjach specjalnych. Bardzo często są to próby wyłudzenia Twoich danych.
Sprawdzaj treść linków
Przed kliknięciem w link zawarty w wiadomości, zawsze sprawdzaj, czy prowadzi on do właściwej strony. Oszuści często podszywają się pod znane marki, wysyłając linki do fałszywych witryn.
Aktualizuj oprogramowanie
Pamiętaj o regularnym aktualizowaniu systemu operacyjnego, przeglądarki internetowej i innych kluczowych programów na swoim urządzeniu. Pomoże to w ochronie przed wirusami i innymi złośliwymi oprogramowaniami.
Śledź swoje konta bankowe
Regularnie sprawdzaj stan swojego konta bankowego i karty kredytowej. Szybkie wykrycie nieautoryzowanych transakcji może uchronić Cię przed poważnymi konsekwencjami finansowymi.
Zgłaszaj podejrzane działania
Jeśli zauważysz coś niepokojącego, niezwłocznie poinformuj o tym odpowiednie instytucje, takie jak bank czy CERT Polska. Twoje zgłoszenie może pomóc w skutecznej walce z cyberprzestępczością.
Zapamiętaj złote zasady bezpiecznych zakupów online
Podsumowując, oto kluczowe wskazówki, które pomogą Ci bezpiecznie robić zakupy w sieci:
- Dokładnie sprawdzaj wiarygodność sklepu internetowego, zwracając uwagę na adres strony, dane kontaktowe, opinie oraz certyfikaty.
- Wybieraj bezpieczne metody płatności, takie jak płatność przy odbiorze, portfele elektroniczne lub karty przedpłacone.
- Zachowuj czujność – uważaj na podejrzane wiadomości, sprawdzaj linki, aktualizuj oprogramowanie i regularnie monitoruj swoje konta bankowe.
- W razie wątpliwości lub podejrzenia oszustwa niezwłocznie zgłaszaj je do właściwych instytucji.
Pamiętaj, że Twoje bezpieczeństwo online jest dla mnie najważniejsze. Dlatego zachęcam Cię do zapoznania się z ofertą naszej strony stop-oszustom.pl, gdzie znajdziesz więcej praktycznych porad dotyczących cyberbezpieczeństwa. Wspólnie możemy skutecznie przeciwdziałać oszustwom w sieci!
