Oszustwa w sieci – niestety codzienność
Kupowanie online może być niezwykle wygodne i oszczędne, ale niestety również wiąże się z pewnymi zagrożeniami. Coraz częściej słyszymy o różnego rodzaju oszustwach na portalach aukcyjnych, gdzie nieuczciwi sprzedawcy wykorzystują naiwność i zaufanie kupujących. Fałszywe oferty, podrobione towary, a nawet kradzież tożsamości – to tylko niektóre z przykładów nieprzyjemnych sytuacji, z którymi możemy się spotkać podczas internetowych zakupów.
Anatomia oszustwa
Jak działają te nieprzyjemne typy? Można wyróżnić dwa główne rodzaje złodziei. Pierwszym są świadomi naciągacze, którzy po prostu wystawiają na aukcję towary po zaniżonych cenach, a następnie sprzedają coś zupełnie innego lub… nic nie wysyłają. Drugi typ to jeszcze bardziej wyrafinowani podszywacze, którzy próbują wyłudzić nasze dane logowania, hasła czy numery kart kredytowych. Robią to m.in. poprzez fałszywe e-maile imitujące wiadomości z serwisów aukcyjnych czy bankowych.
Jak wyjaśnia chorzowska policja, oszuści często wykorzystują nasze zaufanie do popularnych platform – im więcej użytkowników korzysta z danego serwisu, tym większe prawdopodobieństwo, że ktoś złapie się na fałszywkę. Podszywanie się pod zaufanych sprzedawców daje gwarancję szybkiego zysku, bo oszust wykorzystuje wypracowany wcześniej wizerunek.
Jednym z ulubionych chwytów naciągaczy są również karty pre-paid. Są one popularne, tanie i nie wzbudzają podejrzeń, a przy tym często nie kwalifikują się do Programu Ochrony Kupujących, który chroni nas w razie problemów z aukcjami. Oszust po prostu wystawia kartę, ktoś ją kupuje przelewem, a on znika – cała „zabawa” trwa zaledwie kilka godzin.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Jak uniknąć bycia ofiarą takich machinacji? Przede wszystkim należy zachować zdrowy krytycyzm i czujność podczas każdej aukcji. Warto dokładnie czytać komentarze na temat sprzedawcy, sprawdzać, co wcześniej kupował i sprzedawał. Nie zaszkodzi też poprosić o dodatkowe zdjęcia przedmiotu, dowody zakupu czy numer telefonu stacjonarnego. Jeśli coś wydaje się podejrzane, lepiej zrezygnować z transakcji.
Bardzo ważne jest również, by nigdy nie ufać propozycjom kupna poza systemem aukcyjnym. Takie oferty mogą być nielegalne lub po prostu próbą wyłudzenia. Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wszystko wygląda OK, lepiej trzymać się z dala od takich transakcji.
Jak podkreśla Elżbieta Roszkowska, badaczka z Uniwersytetu w Białymstoku, niezbędna jest ostrożność, podejrzliwość i ciekawość, gdy mamy do czynienia z aukcjami internetowymi. Tylko taka postawa może uchronić nas przed niebezpiecznymi konsekwencjami.
Uwaga na fałszywe logowanie!
Jednym z częstych forteli oszustów jest próba wyłudzenia naszych danych logowania. Może to nastąpić chociażby poprzez fałszywą stronę aukcyjną złudnie przypominającą prawdziwą. Dlatego zawsze warto uważnie sprawdzać adres witryny – na przykład, czy widnieje na niej bezpieczne połączenie SSL (https://).
Ponadto, nigdy nie powinniśmy zapisywać haseł i loginów w przeglądarce, a także należy pamiętać o wylogowywaniu się po zakończeniu danej sesji. Warto też korzystać z unikatowych, trudnych do odgadnięcia haseł dla każdego serwisu. To dobre praktyki, które mogą uchronić nas przed stratami.
Sprawdzaj, zanim zapłacisz
Jeśli przeszliśmy przez cały proces licytacji i wygraliśmy, to niestety najgorsze dopiero przed nami. Przed dokonaniem płatności warto jeszcze raz dokładnie przeanalizować całą sytuację. Jeśli cokolwiek wzbudza nasze podejrzenia, lepiej zrezygnować z transakcji.
Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja, gdy towar ma być wysłany – tu możemy mieć do czynienia z całym spektrum oszukańczych praktyk. Zamiast rzeczy zgodnej z opisem, możemy otrzymać coś zupełnie innego albo… nic. Dlatego warto rozważyć odbiór osobisty, o ile jest to możliwe – wtedy mamy gwarancję sprawdzenia stanu towaru przed zapłatą.
Jeśli jednak transakcja musi odbyć się z wysyłką, kluczowe jest, by dokładnie sprawdzić wiarygodność sprzedawcy. Warto poszukać dodatkowych informacji na jego temat, np. teleadresowych, i skontaktować się z nim przed dokonaniem płatności.
Kompletna porażka – co dalej?
Niestety, nawet zachowanie najwyższej ostrożności nie zawsze gwarantuje uniknięcie przykrych konsekwencji. Jeśli już staniemy się ofiarą oszustwa, pierwszym krokiem powinno być niezwłoczne zgłoszenie sprawy na policję. Trzeba szczegółowo opisać całą sytuację i dostarczyć wszelkich możliwych dowodów – dokumenty potwierdzające płatność, wydruki korespondencji ze sprzedawcą itp.
Okazuje się, że w wielu przypadkach wykrycie i ukaranie oszusta jest niezwykle trudne. Jak podkreśla portal Niepełnosprawni.pl, przestępcy często posługują się anonimowymi numerami telefonów i kontami bankowymi, co znacznie utrudnia śledzenie ich działań.
Na szczęście istnieje Program Ochrony Kupujących (POK) w serwisie Allegro, który może przynajmniej częściowo zrekompensować nasze straty. Jednak aby z niego skorzystać, musimy spełnić określone warunki, m.in. zgłosić sprawę na policję. Niestety, nie wszystkie serwisy aukcyjne oferują podobne formy zabezpieczenia, więc warto sprawdzić tę kwestię przed dokonaniem zakupu.
Nie daj się wciągnąć w machinacje
Przygoda z internetowymi aukcjami może zakończyć się bardzo nieprzyjemnie, jeśli nie zachowamy należytej ostrożności. Oszuści są coraz bardziej wyrafinowani i potrafią skutecznie wykorzystać naszą naiwność oraz zaufanie do popularnych platform sprzedażowych.
Dlatego podczas każdych zakupów online, niezależnie od tego, czy to aukcja, czy sklep internetowy, warto dmuchać na zimne. Dokładne sprawdzanie sprzedawcy, weryfikacja stanu towaru przed zapłatą, a także czujność na podejrzane oferty to podstawa, by uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji. Pamiętajmy też, że strona stop-oszustom.pl to świetne źródło informacji i porad na temat bezpiecznych zakupów w sieci.
