Kradzione dane w Internecie – jak się chronić?
Uważaj na to, co wpisujesz w przeglądarce!
Kiedyś myślałem, że tylko ludzie niezbyt rozgarnięci mogą paść ofiarą oszustów internetowych. Jednak kiedy sam stałem się ofiarą kradzieży tożsamości, uświadomiłem sobie, że nie jest to takie oczywiste. Cyberprzestępcy nieustannie opracowują coraz to nowe, sprytniejsze metody wyłudzania danych osobowych. I niestety, nawet najbardziej uważni z nas mogą stać się ich celem.
Nie tak dawno temu zostałem wrobiony w fikcyjną pożyczkę. Przestępca podszywa się pode mnie, uzyskuje kredyt na moje dane, a następnie znika w siną dal, zostawiając mnie z długiem do spłacenia. Dopiero po jakimś czasie, gdy zaczęły spływać powiadomienia o niespłacanych ratach, dotarło do mnie, że coś jest nie tak. Uwierzcie mi, to bardzo nieprzyjemne uczucie, gdy ktoś nieznany wykorzystuje twoją tożsamość do nielegalnych celów.
Dlatego tak ważne jest, aby być stale czujnym i podejmować odpowiednie środki ostrożności, chroniąc swoje dane osobowe w Internecie. W tym artykule postaram się wam wyjaśnić, na czym polega kradzież tożsamości w sieci, jakie są najczęstsze metody wyłudzeń, a przede wszystkim – jak się przed nimi ustrzec.
Oszuści nie wybierają łatwych celów
Kradzież tożsamości w Internecie to poważny problem, z którym mierzy się coraz więcej osób. Według raportu CERT Polska, w 2022 roku odnotowano aż 322 479 incydentów związanych z cyberbezpieczeństwem. To naprawdę przytłaczająca liczba!
Przestępcy nie wybierają przypadkowych ofiar. Nie interesują ich ludzie, którzy nie posiadają żadnych cennych danych lub nie mają dostępu do pieniędzy. Cyberprzestępcy celują w osoby, które mogą im przynieść wymierne korzyści – finansowe lub osobiste.
Najczęstszymi ofiarami kradzieży tożsamości są osoby, których dane można wykorzystać do wyłudzenia kredytów, dokonywania nielegalnych transakcji lub siania nienawiści w Internecie. Przestępcy poszukują informacji takich jak numery PESEL, dowodów osobistych, kart kredytowych, a nawet haseł do kont bankowych.
Dlatego tak ważne jest, aby chronić te dane jak najlepiej potrafimy. Nawet jeśli uważamy, że nie posiadamy niczego wartościowego, cyberprzestępcy mogą wykorzystać nasze dane w sposób, o którym nawet nie mamy pojęcia.
Trik nr 1: Phishing – zaufaj mi, jestem z banku!
Jedną z najpopularniejszych metod wyłudzania danych osobowych jest phishing. Polega on na podszywaniu się pod znane i wiarygodne instytucje, takie jak banki, firmy kurierskie czy urzędy.
Cyberprzestępcy wysyłają fałszywe e-maile lub SMS-y, w których informują o rzekomym problemie z naszym kontem lub przesyłką. Proszą nas o jak najszybsze zalogowanie się na podanej stronie internetowej w celu „zweryfikowania” danych. Oczywiście, trafiając na tę stronę, nieświadomie przekazujemy naszą nazwę użytkownika i hasło oszustom.
Według UODO, właśnie phishing jest jedną z najpopularniejszych technik wyłudzeń danych. Przestępcy wciąż wymyślają nowe sposoby, aby nabrać nas na ten fortel. Dlatego zawsze warto zachować zdrowy rozsądek i nigdy nie klikać w podejrzane linki, nawet jeśli rzekomo pochodzą od zaufanej instytucji.
Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, powinniśmy skontaktować się bezpośrednio z daną firmą, korzystając z oficjalnych kanałów komunikacji. Nigdy nie ufajmy linkom ani numerom telefonu podanym w podejrzanych wiadomościach.
Trik nr 2: Ransomware – płać lub zostaniesz zablokowany!
Inną niebezpieczną metodą wyłudzania danych jest ransomware. To rodzaj złośliwego oprogramowania, które blokuje nasz dostęp do komputera lub plików, żądając okupu w zamian za odblokowanie.
Cyberprzestępcy często wykorzystują luki w zabezpieczeniach oprogramowania, aby infiltrować nasze urządzenia. Następnie szyfrują nasze dane i żądają zapłaty, grożąc usunięciem lub zniszczeniem plików.
Według ekspertów, ransomware to jeden z najbardziej niszczycielskich rodzajów cyberataków. Nie dość, że możemy stracić cenne dane, to jeszcze narażamy się na kradzież tożsamości, a w konsekwencji – na poważne problemy finansowe i prawne.
Dlatego tak ważne jest, aby regularnie wykonywać kopie zapasowe naszych plików i aktualizować oprogramowanie zabezpieczające. Nie poddawajmy się też żądaniom hakerów – lepiej stracić dane niż zapłacić okup, który może nas tylko narazić na kolejne ataki.
Trik nr 3: Podszywanie się pod ciebie – twoja tożsamość w obcych rękach
Jednym z najgroźniejszych rodzajów kradzieży tożsamości jest wykorzystywanie naszych danych do nielegalnych celów. Przestępcy mogą posłużyć się naszymi informacjami, takimi jak numer PESEL czy dowód osobisty, aby:
- Zaciągać pożyczki i kredyty na nasze nazwisko
- Dokonywać nielegalnych transakcji
- Zakładać konta w naszym imieniu
- Siać nienawiść w Internecie, kompromitując nasz wizerunek
Zgodnie z polskim prawem, takie działania są traktowane jako poważne przestępstwa, zagrożone karą nawet do 12 lat pozbawienia wolności. Dlatego tak ważne jest, aby natychmiast reagować, gdy odkryjemy, że ktoś posługuje się naszą tożsamością.
W takim przypadku należy niezwłocznie zgłosić tę sytuację na policję oraz do Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Warto również poinformować o kradzieży tożsamości instytucje, takie jak banki czy dostawcy usług, aby zabezpieczyć się przed dalszymi stratami.
Jak chronić swoje dane w Internecie?
Teraz, gdy znamy już najczęstsze metody wyłudzania danych osobowych, pora przyjrzeć się, co możemy zrobić, aby skutecznie się przed nimi bronić.
Oto kilka kluczowych wskazówek:
-
Stwórz silne hasła i stale je aktualizuj. Unikaj prostych haseł opartych na datach urodzenia, imionach czy łatwych do odgadnięcia ciągach znaków. Zamiast tego używaj kombinacji liter, cyfr i znaków specjalnych. Pamiętaj, by regularnie zmieniać hasła, szczególnie do kluczowych kont, takich jak bankowość internetowa.
-
Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe. To dodatkowa warstwa bezpieczeństwa, która znacznie utrudni dostęp do naszych kont nawet w przypadku wycieku hasła. Przy logowaniu będziemy musieli podać nie tylko login i hasło, ale też kod wysłany na nasz telefon lub wygenerowany przez specjalną aplikację.
-
Uważaj na phishing i nieuprawnione prośby o dane. Nigdy nie klikaj w podejrzane linki ani nie wpisuj haseł na stronach, których nie jesteś pewien. W razie wątpliwości skontaktuj się bezpośrednio z daną instytucją, korzystając z oficjalnych kanałów.
-
Regularnie aktualizuj oprogramowanie i używaj niezawodnych programów antywirusowych. Luki w zabezpieczeniach mogą być wykorzystywane przez hakerów do infiltracji naszych urządzeń. Dlatego stale aktualizuj systemy operacyjne, przeglądarki i inne kluczowe aplikacje.
-
Wykonuj regularne kopie zapasowe danych. W ten sposób zabezpieczysz się na wypadek ataku ransomware lub innej formy utraty plików. Pamiętaj, by kopie przechowywać na zewnętrznych nośnikach lub w chmurze, poza zasięgiem potencjalnych cyberprzestępców.
-
Uważaj, co udostępniasz w Internecie. Unikaj publikowania zbyt wielu prywatnych informacji, które mogłyby ułatwić kradzież tożsamości. Nie dziel się np. numerem PESEL, dowodu osobistego czy danymi karty kredytowej.
-
W razie wątpliwości – zgłoś incydent! Jeśli zauważysz coś podejrzanego, np. podejrzane wiadomości, próby logowania na nasze konta czy nieznane transakcje, niezwłocznie zgłoś to odpowiednim instytucjom, takim jak CERT Polska. Pozwoli to zapobiec dalszym stratom i wykryć winnych.
Dbanie o cyberbezpieczeństwo to nasza wspólna sprawa. Pamiętajmy, że cyberprzestępcy nieustannie poszukują nowych metod wyłudzania danych, dlatego musimy być stale czujni. Stosując się do powyższych wskazówek, znacznie zmniejszymy ryzyko stania się ofiarą kradzieży tożsamości w Internecie.