W dobie wszechobecnego Internetu i rosnącej popularności platform crowdfundingowych coraz częściej natykamy się na prośby o wsparcie finansowe różnego rodzaju organizacji, akcji charytatywnych czy pojedynczych osób. Jednak nie wszystkie z nich są tym, na co się pozornie wydają. Fałszywe zbiórki to coraz bardziej powszechne zjawisko, za którym stoją nieuczciwi oszuści dążący jedynie do osobistego wzbogacenia się.
Niewinne prośby o pomoc czy zorganizowana przestępczość?
Wiele osób, poruszonych szczytną ideą niesienia pomocy potrzebującym, chętnie angażuje się w różnego rodzaju zbiórki charytatywne. Niestety, wśród nich coraz częściej pojawiają się też te, które służą wyłącznie nielegalnym celom. Według raportu organizacji Plus, w 2021 roku liczba fałszywych zbiórek crowdfundingowych wzrosła o 65% w porównaniu do roku poprzedniego. Oszuści coraz sprawniej wykorzystują naszą empatię i chęć niesienia pomocy, by osiągnąć własne, niemoralne cele.
Fałszywe zbiórki to poważny problem, z którym muszą się mierzyć nie tylko sami darczyńcy, ale również organy ścigania, organizacje charytatywne oraz platformy crowdfundingowe. Według danych Policji z Piły, w 2022 roku odnotowano ponad 1000 przypadków tego rodzaju oszustw, a łączna wartość strat przekroczyła 2,5 miliona złotych. To tylko wierzchołek góry lodowej, gdyż wielu poszkodowanych nie zgłasza takich incydentów, obawiając się utraty zainwestowanych środków.
Jak rozpoznać fałszywą zbiórkę?
Chociaż coraz więcej instytucji podejmuje działania mające na celu ograniczenie skali tego problemu, to na każdym z nas spoczywa odpowiedzialność za weryfikację wiarygodności zbiórek, przed udzieleniem własnego wsparcia. Oto kilka kluczowych sygnałów, które mogą wskazywać na to, że mamy do czynienia z fałszywą akcją:
-
Niedokładne lub niejasne informacje na temat celu zbiórki: Organizatorzy rzetelnej, legalnej zbiórki powinni w sposób przejrzysty i wyczerpujący informować o tym, na jaki cel zbierane są środki. Jeśli tych informacji brakuje lub są one lakoniczne, należy zachować szczególną ostrożność.
-
Brak informacji o organizatorze lub beneficjencie: Wiarygodna zbiórka powinna zawierać dane kontaktowe, a najlepiej także krótką charakterystykę osoby lub organizacji, która ją prowadzi. Jeśli takich danych brakuje, może to sugerować, że mamy do czynienia z próbą wyłudzenia.
-
Brak możliwości weryfikacji organizatora: Przed dokonaniem wpłaty warto sprawdzić, czy organizator zbiórki jest znany i wiarygodny. Można to zrobić, między innymi szukając informacji na jego temat w Internecie lub kontaktując się z organizacjami charytatywnymi, które mogłyby potwierdzić jego działalność.
-
Niecodzienne kanały komunikacji: Jeśli ktoś próbuje nas namówić na wsparcie zbiórki przez mało typowe środki, takie jak wiadomości tekstowe, komunikatory internetowe czy telefony od nieznanych numerów, powinno to wzbudzić naszą czujność.
-
Naleganie na szybką wpłatę: Organizatorzy legalnych zbiórek zwykle nie wywierają presji na darczyńcach. Jeśli ktoś nalega, byśmy jak najszybciej dokonali wpłaty, może to oznaczać, że chce nas oszukać, zanim zorientujemy się, że coś jest nie tak.
Jak się chronić przed fałszywymi zbiórkami?
Aby uchronić się przed skutkami udziału w nielegalnych zbiórkach, należy zawsze dokładnie weryfikować ich wiarygodność, zanim zdecydujemy się na wsparcie. Oto kilka wskazówek, jak skutecznie się bronić:
-
Sprawdzaj źródła: Dokładnie przeanalizuj stronę internetową lub inne kanały komunikacji wykorzystywane przez organizatora zbiórki. Poszukaj informacji na jego temat w Internecie, a w razie wątpliwości skontaktuj się z organizacjami charytatywnymi lub instytucjami publicznymi, które mogą potwierdzić jego wiarygodność.
-
Unikaj pośpiechu: Nie daj się skusić na szybkie wpłaty. Weź sobie czas na przemyślenie decyzji i dokładne sprawdzenie organizatora zbiórki. Pamiętaj, że rzetelne organizacje charytatywne nie będą Cię do niczego namawiać.
-
Sprawdzaj numery kont i dane kontaktowe: Zanim dokonasz wpłaty, upewnij się, że numer konta i dane kontaktowe organizatora zbiórki są autentyczne. Zweryfikuj je, na przykład dzwoniąc bezpośrednio do organizacji lub instytucji, którą rzekomo reprezentuje.
-
Korzystaj z zaufanych platform crowdfundingowych: Jeśli chcesz wesprzeć konkretną inicjatywę, wybieraj sprawdzone serwisy crowdfundingowe, które mają wypracowane procedury weryfikacji organizatorów i projektów.
-
Zgłaszaj podejrzane przypadki: Jeśli natrafisz na coś, co budzi Twoje wątpliwości, nie wahaj się powiadomić o tym odpowiednie organy, takie jak Policja czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Twoja czujność może uchronić innych przed staniem się ofiarami.
Pamiętajmy, że każdy z nas może stać się celem oszustów. Dlatego warto być wyczulonym na potencjalne sygnały ostrzegawcze i nigdy nie podejmować pochopnych decyzji o wsparciu finansowym. Dbając o własne bezpieczeństwo, możemy również chronić innych przed niebezpiecznymi konsekwencjami fałszywych zbiórek. Odwiedź stronę stop-oszustom.pl, aby dowiedzieć się więcej o bezpiecznym korzystaniu z Internetu.
Podsumowanie
Fałszywe zbiórki charytatywne to poważny problem, który z każdym rokiem przybiera na sile. Oszuści coraz sprawniej wykorzystują naszą dobroć i chęć niesienia pomocy, by osiągnąć własne, niemoralne cele. Dlatego ważne jest, byśmy zawsze dokładnie weryfikowali wiarygodność organizatorów zbiórek, zanim zdecydujemy się na wsparcie. Uważna analiza informacji, spokojne podejmowanie decyzji i zgłaszanie podejrzanych przypadków mogą uchronić nas, a także innych, przed niebezpiecznymi konsekwencjami fałszywych akcji charytatywnych.
