Zakupy z odroczonym terminem płatności, znane również jako „buy now, pay later” (BNPL), stają się coraz bardziej popularną opcją wśród polskich konsumentów. Choć ta forma finansowania zakupów może wydawać się korzystna i wygodna, kryje za sobą pewne niebezpieczeństwa, o których warto wiedzieć zanim zdecydujemy się z niej skorzystać. W tym artykule przyjrzymy się dokładniej skandalicznej opinii na temat usług płatności odroczonych i omówimy, co należy wziąć pod uwagę przed dokonaniem takiej transakcji.
Boom na płatności odroczone w Polsce
Według danych opublikowanych przez CRIF, w maju 2023 r. wartość pożyczek udzielonych przez firmy oferujące płatności odroczone w Polsce wyniosła aż 3034 mln zł, a ich liczba sięgnęła 840 tys. sztuk. Co więcej, analiza Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego wykazała, że sektor płatności odroczonych stanowi już niemal 27% finansowania udzielanego przez firmy pożyczkowe. Oznacza to, że co czwarty złoty pożyczany przez Polaków pochodzi z tej właśnie formy kredytowania.
Odraczanie płatności za zakupy jest szczególnie popularne wśród młodych konsumentów, którzy nie mają jeszcze historii kredytowej. Dla nich BNPL może stanowić dobrą okazję do jej zbudowania, pod warunkiem że będą podchodzić do tego rozwiązania rozsądnie. Warto jednak pamiętać, że każde kolejne zadłużenie będzie widoczne w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) i będzie brane pod uwagę przez instytucje finansowe przy ocenie naszej zdolności kredytowej w przyszłości.
Wygoda kontra ryzyko
Główną zaletą płatności odroczonych jest wygoda i możliwość odroczenia płatności o 30 dni lub rozłożenia jej na raty. Szczególnie w przypadku zakupów internetowych, BNPL daje nam czas na sprawdzenie towaru przed ostatecznym opłaceniem. Ponadto, jeśli zdecydujemy się na zwrot produktu, nie musimy martwić się o skomplikowaną procedurę zwrotu pieniędzy.
Niemniej, eksperci ostrzegają, że płatności odroczone to nic innego jak forma kredytowania, która niesie za sobą ryzyko pętli zadłużenia. Podobnie jak w przypadku kart kredytowych, każde kolejne zadłużenie będzie widoczne w naszej historii kredytowej. Dlatego należy podchodzić do BNPL z rozwagą i odpowiedzialnością, unikając nadmiernego zadłużania się.
Nieznane koszty i ukryte pułapki
Choć firmy oferujące płatności odroczone prezentują je jako „bezpłatną” opcję, to w rzeczywistości mogą one generować ukryte koszty dla konsumentów. Niektóre z nich pobierają opłaty za opóźnione spłaty lub nakładają wysoki oprocentowanie na raty. Badania pokazują, że w najgorszym przypadku opóźniona płatność może skutkować nałożeniem dodatkowych opłat sięgających nawet 25% wartości zakupu.
Ponadto, nie wszystkie firmy BNPL oferują możliwość rozłożenia płatności na raty. Oznacza to, że w razie niewywiązania się z terminowej spłaty, konsument może zostać obciążony całą kwotą naraz. To z kolei może prowadzić do spirali zadłużenia, jeśli konsument nie będzie w stanie uregulować zobowiązania w wyznaczonym terminie.
Ostrożność i świadome podejście
Biorąc pod uwagę zarówno zalety, jak i ryzyka związane z płatnościami odroczonymi, eksperci zalecają zachowanie ostrożności i świadome podejście do tej formy finansowania zakupów. Oto kilka kluczowych wskazówek:
- Przeczytaj uważnie umowę: Zapoznaj się ze wszystkimi warunkami, opłatami i terminami spłaty, aby uniknąć niespodzianek.
- Korzystaj w rozsądnych granicach: Nie wykorzystuj BNPL do finansowania wydatków, na które aktualnie nie możesz sobie pozwolić.
- Pamiętaj o terminowych spłatach: Upewnij się, że będziesz w stanie uregulować należność w wyznaczonym terminie, aby uniknąć dodatkowych kosztów.
- Monitoruj swoją historię kredytową: Regularnie sprawdzaj swój raport w BIK, aby śledzić zmiany w twojej zdolności kredytowej.
Podsumowując, choć płatności odroczone mogą wydawać się kuszącą opcją, należy podchodzić do niej z należytą ostrożnością. Warto dokładnie przeanalizować warunki i potencjalne koszty, aby upewnić się, że korzystanie z BNPL nie doprowadzi nas do nadmiernego zadłużenia. Pamiętajmy, że istnieją bezpieczniejsze alternatywy finansowania zakupów, które warto również rozważyć.
