Oszustwa typu „phishing” – jak chronić się przed kradzieżą danych
W dobie postępującej digitalizacji, kiedy znaczna część naszego życia codziennego i aktywności zawodowej przenosi się do sfery online, zagrożenie oszustwami finansowymi staje się coraz poważniejsze. Jednym z najbardziej powszechnych i niebezpiecznych rodzajów takich przestępstw jest phishing – technika stosowana przez cyberprzestępców w celu zdobycia wrażliwych informacji, takich jak nazwy użytkowników, hasła lub dane kart płatniczych.
Dyrektywa NIS 2, wprowadzona w 2023 roku przez Unię Europejską, to kluczowy krok w kierunku wzmocnienia cyberbezpieczeństwa w kluczowych sektorach gospodarki. Nakłada ona na przedsiębiorstwa szereg nowych obowiązków, mających na celu zwiększenie odporności na ataki. Firmy muszą jednak pamiętać, że poza wdrożeniem systemowych rozwiązań technologicznych, równie ważne jest podnoszenie świadomości i edukacja pracowników w zakresie identyfikacji i zapobiegania oszustwom.
Czym jest phishing i jak działa?
Phishing to przestępcze działanie polegające na wysyłaniu fałszywych wiadomości e-mail, SMS-ów lub komunikatów w mediach społecznościowych, podszywających się pod wiarygodne firmy lub instytucje. Celem atakujących jest nakłonienie ofiary do ujawnienia poufnych danych, takich jak loginy, hasła lub numery kart kredytowych.
Najczęściej spotykane techniki phishingowe to:
-
Podszywanie się pod organizacje: Cyberprzestępcy tworzą wiadomości wyglądające na autentyczne, podszywając się np. pod bank, firmę kurierską lub urząd skarbowy. Zachęcają ofiarę do kliknięcia w link lub pobrania załącznika, co może prowadzić do kradzieży danych.
-
Fałszywe strony internetowe: Atakujący rejestrują domeny brzmiące podobnie do prawdziwych stron banków, sklepów internetowych lub innych firm. Gdy ofiara wejdzie na taką stronę i wprowadzi dane logowania, łatwo mogą one trafić w ręce cyberprzestępców.
-
Fałszywe prośby o aktualizację danych: Ofiary otrzymują wiadomości z prośbą o potwierdzenie lub aktualizację danych osobowych lub finansowych, pod pretekstem rzekomej awarii systemu lub konieczności weryfikacji konta.
-
Przynęty w postaci atrakcyjnych ofert: Cyberprzestępcy kusią ofiary np. nagrodami, promocjami lub zwrotami podatku, aby skłonić je do kliknięcia w niebezpieczny link lub ujawnienia poufnych informacji.
Wykrywanie tego typu oszustw nie jest łatwe, ponieważ wiadomości phishingowe często wyglądają wiarygodnie, a fałszywe strony internetowe są trudne do odróżnienia od prawdziwych. Dlatego kluczowe znaczenie ma edukacja użytkowników w zakresie rozpoznawania sygnałów ostrzegawczych.
Jak chronić się przed phishingiem?
Aby zminimalizować ryzyko stania się ofiarą phishingu, należy stosować kilka podstawowych zasad:
-
Zachowaj czujność: Bądź wyczulony na wszelkie niespodziewane wiadomości, nawet jeśli wyglądają na autentyczne. Zweryfikuj ich źródło, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania.
-
Sprawdzaj adresy URL: Przed kliknięciem w link, dokładnie sprawdź adres strony internetowej. Fałszywe strony często mają subtelne różnice w stosunku do prawdziwych adresów.
-
Nie klikaj w podejrzane linki: Nigdy nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników w wiadomościach od nieznanych nadawców. Mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
-
Weryfikuj tożsamość nadawcy: Jeśli wiadomość rzekomo pochodzi od znanej organizacji, zweryfikuj jej autentyczność, kontaktując się bezpośrednio z daną firmą przez oficjalny kanał komunikacji.
-
Aktualizuj oprogramowanie i używaj bezpiecznej przeglądarki: Upewnij się, że Twoje systemy operacyjne, przeglądarki internetowe i oprogramowanie antywirusowe są zawsze aktualne. Używaj bezpiecznych przeglądarek, takich jak Google Chrome lub Mozilla Firefox.
-
Nie udostępniaj poufnych danych: Nigdy nie podawaj swoich haseł, numerów kart kredytowych lub innych wrażliwych informacji w odpowiedzi na niezamówione wiadomości lub na stronach, których nie możesz zweryfikować.
-
Korzystaj z uwierzytelniania wieloskładnikowego: Włącz uwierzytelnianie wieloskładnikowe we wszystkich swoich kluczowych kontach, aby dodatkowo zabezpieczyć się przed nieautoryzowanym dostępem.
-
Zgłaszaj podejrzane wiadomości: Jeśli otrzymasz wiadomość, która wydaje Ci się podejrzana, poinformuj o tym swojego pracodawcę lub dostawcę usług, aby mogli podjąć odpowiednie kroki.
Wdrożenie tych praktyk w codziennej pracy i życiu prywatnym pomoże Ci zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą phishingu i ochronić swoje dane finansowe. Pamiętaj, że strona Stop Oszustom może również dostarczyć Ci więcej informacji na temat zabezpieczania się przed różnymi rodzajami oszustw.
Rola firm w przeciwdziałaniu phishingowi
Oprócz edukacji indywidualnych użytkowników, firmy odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu atakom phishingowym. Zgodnie z dyrektywą NIS 2, przedsiębiorstwa muszą wdrożyć szereg środków bezpieczeństwa, takich jak:
- Kompleksowa analiza ryzyka: Identyfikacja potencjalnych luk i zagrożeń związanych z bezpieczeństwem systemów IT.
- Wdrożenie polityki bezpieczeństwa: Jasne zasady zarządzania dostępem, monitorowania zabezpieczeń sieciowych i reagowania na incydenty.
- Inwestycja w narzędzia bezpieczeństwa: Nowoczesne systemy wykrywania i zapobiegania atakom w czasie rzeczywistym.
- Szkolenia dla pracowników: Regularne szkolenia z zakresu rozpoznawania i przeciwdziałania próbom phishingu.
- Uwierzytelnianie wieloskładnikowe: Dodatkowe zabezpieczenie dostępu do kluczowych systemów i danych.
Firmy, które zainwestują w kompleksowe środki bezpieczeństwa i podnoszenie świadomości pracowników, będą w stanie lepiej chronić się przed coraz bardziej wyrafinowanymi atakami phishingowymi. Tylko skoordynowane działania na poziomie indywidualnym i organizacyjnym mogą skutecznie przeciwdziałać tej rosnącej groźbie.
