Nowe Metody Oszustów na Platformach Crowdfundingowych – Jak Się Bronić?

Wyzwania Branży Crowdfundingu w Polsce

Branża crowdfundingu w Polsce przechodzi trudny okres. W ciągu ostatnich kilku lat, zbiórki pieniędzy na nowe, często odważne pomysły znacznie spadły. Nieudane projekty, takie jak Alembik i Tenczyńska Okovita czy Pora na Pora, podkopały zaufanie ludzi do tego modelu finansowania. Dodatkowo, ogólny zastój na polskim rynku ofert publicznych, z wyjątkiem nielicznych sukcesów, takich jak IPO Mentzen SA czy Murapolu, również negatywnie wpłynął na branżę crowdfundingu.

Dane pokazują, że w 2023 roku zakończono tylko 23 emisje, w ramach których pozyskano zaledwie 20 mln zł. Jest to drastyczny spadek w porównaniu z 2021 rokiem, kiedy na platformach crowdfundingowych pozyskano 1237 mln zł.

Jednym z głównych powodów kryzysu w polskim crowdfundingu są nowe unijne regulacje, które weszły w życie w lipcu 2022 roku. Wprowadziły one m.in. nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad platformami zbierającymi pieniądze dla emitentów oraz znacznie zwiększyły możliwą do zebrania kwotę – z równowartości 1 mln euro do 5 mln euro. Przepisy te miały na celu zwiększenie bezpieczeństwa i potencjału crowdfundingu, ale w praktyce okazały się trudnym wyzwaniem dla większości platform.

Według danych, tuż przed wprowadzeniem nowych regulacji, w 2022 roku funkcjonowało 10 wyspecjalizowanych firm do zbiórek crowdfundingowych. Obecnie, licencję KNF posiada jedynie GPW Private Market i Emiteo – tylko dwa z tych podmiotów. Pozostałe wciąż walczą o uzyskanie niezbędnych zezwoleń, a proces ten okazuje się bardzo trudny.

Dawid Paczka, prezes Emiteo, przyznaje, że „Największą blokadą był proces licencyjny wynikający z wewnątrzwspólnotowych zmian regulacyjnych. Proces ten był wyzwaniem głównie ze względu na skomplikowane wymogi i konieczność dostosowania operacji do nowych przepisów”. Ta sytuacja, połączona z zamieszaniem wokół dużych inicjatyw finansowania społecznościowego, takich jak te powiązane z Januszem Palikotem, „może być karkołomna w skutkach, jeśli nikt nie weźmie na siebie mozolnej pracy związanej z odbudowaniem zaufania wśród uczestników rynku”.

Pomimo tych trudności, eksperci wyrażają nadzieję, że w ciągu najbliższych dwóch-trzech lat sytuacja na rynku crowdfundingu w Polsce poprawi się. Więcej platform może uzyskać licencję KNF, a wraz z nimi wzrośnie konkurencyjność i bezpieczeństwo przeprowadzanych emisji. Będzie to miało pozytywny wpływ na atrakcyjność tego sposobu pozyskiwania kapitału.

Nowe Metody Oszustów na Platformach Crowdfundingowych

Pomimo regulacyjnych wyzwań, branża crowdfundingu w Polsce stanowi atrakcyjny cel dla przestępców, którzy opracowują coraz bardziej wyrafinowane metody oszukiwania inwestorów. Jednym z najbardziej alarmujących przykładów jest sprawa Janusza Palikota i jego nieudanej inwestycji w destylarnię Alembik.

Według doniesień medialnych, Palikot obiecywał inwestorom bajeczne zyski z produkcji i sprzedaży wódki Tenczyńska Okovita. Zebrano ponad 30 mln zł na ten cel, ale projekt ostatecznie się nie powiódł, a fundusz inwestycyjny Palikota stracił wszystkie zainwestowane pieniądze. Sprawa ta podważyła zaufanie wielu darczyńców do branży crowdfundingu w Polsce.

Innym przykładem jest sprawa Pory na Porę – kolejnej nieudanej zbiórki na platformie crowdfundingowej. Zebrano tu 1,2 mln zł, ale projekt nigdy nie został zrealizowany. Organizatorzy zniknęli z pieniędzmi, pozostawiając wielu darczyńców bez zwrotu inwestycji.

Te głośne przypadki poderwały zaufanie społeczne do crowdfundingu, tworząc poważne wyzwania dla uczciwych przedsiębiorców i platform crowdfundingowych, którzy chcą pozyskać środki na realizację swoich projektów. Oszuści, wykorzystując lukę w nadzorze i regulacjach, opracowują coraz bardziej wyrafinowane metody, aby okradać nieświadomych inwestorów.

Jak Bronić Się Przed Oszustwami na Platformach Crowdfundingowych?

Aby ustrzec się przed niebezpieczeństwami związanymi z crowdfundingiem, potencjalni inwestorzy muszą być bardzo ostrożni i dokładnie weryfikować każdy projekt, w który chcą zainwestować. Oto kilka kluczowych kroków, które mogą pomóc:

1. Sprawdzaj reputację platformy crowdfundingowej: Upewnij się, że platforma posiada odpowiednie licencje i zezwolenia, a także dobrą reputację wśród użytkowników. Sprawdź opinie i recenzje online, aby uniknąć platform, które mogą być wykorzystywane do oszustw.

2. Dokładnie badaj projekt i zespół: Dokładnie przeanalizuj prezentowane informacje na temat projektu, jego cele, harmonogram realizacji i budżet. Sprawdź również wiarygodność i doświadczenie osób odpowiedzialnych za projekt.

3. Uważaj na nierealnie wysokie oczekiwane zyski: Jeśli projekt obiecuje nierealistycznie wysokie zyski, prawdopodobnie jest to sygnał ostrzegawczy. Rozsądne stopy zwrotu to zazwyczaj w granicach 10-20%.

4. Monitoruj postępy projektu: Bądź czujny i regularnie sprawdzaj, czy projekt jest realizowany zgodnie z harmonogramem. Reakcja na opóźnienia lub zmiany w planie może wskazywać na potencjalne problemy.

5. Korzystaj z zaufanych platform: Wybieraj dobrze znane, sprawdzone platformy crowdfundingowe, które mają odpowiednie zabezpieczenia i procedury weryfikacyjne. Unikaj platform, które nie cieszą się dobrą reputacją.

6. Nie inwestuj więcej, niż możesz sobie pozwolić stracić: Pamiętaj, że crowdfunding wiąże się z wyższym ryzykiem niż inne formy inwestycji. Nigdy nie inwestuj więcej, niż możesz stracić bez poważnych konsekwencji finansowych.

7. Zgłaszaj podejrzane działania: Jeśli zauważysz coś niepokojącego, nie wahaj się zgłosić tego na odpowiednie organy nadzorcze lub do specjalistycznych serwisów pomagających ofiarom oszustw. Twoja informacja może pomóc w uchronieniu innych przed stratami.

Branża crowdfundingu w Polsce przechodzi trudny okres, ale z odpowiednimi zabezpieczeniami i ostrożnością, inwestorzy mogą nadal korzystać z tego modelu finansowania, wspierając ciekawe projekty. Kluczem jest zachowanie czujności, dokładna weryfikacja i odpowiedzialne inwestowanie.