Nie daj się złapać na przynętę!
Czy kiedykolwiek otrzymałeś wiadomość e-mail lub SMS, która wyglądała na pochodzącą od Twojego banku lub innej zaufanej instytucji? Być może informowała Cię o rzekomej aktualizacji bezpieczeństwa lub prośbie o natychmiastowe podanie danych logowania? Jeśli tak, to możesz być pewien, że miałeś do czynienia z próbą oszustwa.
Takie praktyki to nic innego jak phishing – jedna z najpopularniejszych metod wykorzystywanych przez cyberprzestępców do wyłudzania cennych informacji. Choć brzmi to dość przerażająco, spokojnie – nauczę Cię, jak łatwo rozpoznać takie fałszywe wiadomości i uniknąć przykrych konsekwencji.
Czym jest phishing?
Phishing to rodzaj oszustwa internetowego, w którym cyberprzestępcy próbują wyłudzić Twoje dane osobowe lub informacje finansowe, podszywając się pod zaufane firmy lub instytucje. Nazwa „phishing” nawiązuje do „fishingu” – czyli łowienia ryb, ponieważ cyberprzestępcy, podobnie jak wędkarze, starannie przygotowują „przynętę”, aby skusić niczego niespodziewających się użytkowników.
Zespół reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa – CSIRT NASK zarejestrował w 2019 roku aż 6484 incydentów, z czego 4100 stanowiły właśnie ataki typu fraud, czyli oszustwa internetowe. Phishing jest jednym z najbardziej popularnych rodzajów takich ataków.
Jak rozpoznać fałszywą wiadomość?
Cyberprzestępcy stale udoskonalają swoje metody, więc nie jest łatwo odróżnić autentyczną wiadomość od fałszywej. Jednak istnieje kilka kluczowych elementów, na które warto zwrócić uwagę:
1. Nadawca i temat wiadomości
Fałszywe wiadomości często próbują wzbudzić Twoją czujność, stosując takie sformułowania jak „Natychmiastowa aktualizacja bezpieczeństwa” lub „Pilna wiadomość od Twojego banku”. Uważaj na maile, które zaczynają się ogólnie „Drogi kliencie” zamiast Twojego imienia.
2. Błędy ortograficzne i gramatyczne
Prawdziwe wiadomości od banków lub innych instytucji finansowych są zazwyczaj napisane bezbłędnie. Jeśli wiadomość zawiera rażące błędy, prawdopodobnie jest to próba oszustwa.
3. Linki i załączniki
Nigdy nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników w wiadomościach, których nadawca budzi Twoje podejrzenia. Mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie, które umożliwi cyberprzestępcom dostęp do Twoich danych.
4. Adres URL
Nawet jeśli link w wiadomości wygląda na autentyczny, uważnie sprawdź cały adres URL. Oszuści często rejestrują strony internetowe o bardzo podobnej nazwie do oryginalnej witryny, aby wprowadzić Cię w błąd.
5. Żądania danych osobowych
Żadna poważna instytucja nigdy nie będzie żądać, abyś przesyłał swoje hasła, numery kart kredytowych czy inne poufne informacje przez e-mail lub SMS.
Co robić, gdy otrzymam podejrzaną wiadomość?
Jeśli otrzymasz wiadomość, która wzbudza Twoje podejrzenia:
-
Nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników. Zamiast tego, zaloguj się bezpośrednio na stronę internetową banku lub instytucji, korzystając z oficjalnego adresu.
-
Skontaktuj się z nadawcą. Zadzwoń do banku lub instytucji, których domniemany e-mail otrzymałeś, i potwierdź, czy wiadomość była autentyczna.
-
Zgłoś incydent. Możesz to zrobić na stronie CERT Polska lub powiadomić policję lub prokuraturę, jeśli masz uzasadnione podejrzenie, że padłeś ofiarą oszustwa.
-
Oznacz wiadomość jako spam. Dzięki temu dostawca Twojej poczty e-mail będzie mógł zidentyfikować i zablokować podobne wiadomości w przyszłości.
Jak chronić się przed phishingiem na co dzień?
Oprócz uważnego sprawdzania każdej podejrzanej wiadomości, możesz podjąć kilka innych kroków, aby zwiększyć swoje bezpieczeństwo online:
-
Aktualizuj oprogramowanie. Upewnij się, że Twoje systemy operacyjne, przeglądarki internetowe i inne programy są zawsze aktualne. Producenci regularnie wprowadzają łaty zabezpieczające, które chronią przed nowymi zagrożeniami.
-
Korzystaj z bezpiecznych połączeń. Zawsze sprawdzaj, czy adres strony internetowej zaczyna się od „https://” – to oznacza, że połączenie jest szyfrowane.
-
Monitoruj swoje rachunki. Regularnie przeglądaj wyciągi z konta bankowego i karty kredytowej, aby szybko wykryć wszelkie podejrzane transakcje.
-
Stosuj silne hasła. Używaj unikalnych, trudnych do odgadnięcia haseł dla każdego Twojego konta. Możesz też skorzystać z menedżera haseł.
-
Bądź ostrożny w mediach społecznościowych. Nie udostępniaj zbyt wielu informacji na swój temat – mogą one pomóc cyberprzestępcom w przygotowaniu bardziej przekonującego ataku.
Pamiętaj – cyberbezpieczeństwo to Twoja odpowiedzialność. Bądź czujny, ufaj swojej intuicji i nie daj się złapać na fałszywe przynęty phisherów. Razem możemy zatrzymać falę oszustw online!
A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o bezpiecznym korzystaniu z internetu, zajrzyj na stronę stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele przydatnych porad i wskazówek.
