Rozwój technologii sztucznej inteligencji otworzył nową erę w cyberprzestępczości – erę deepfake’ów. Te wysoce realistyczne, manipulowane treści mogą stanowić poważne zagrożenie dla przedsiębiorstw, szczególnie na rynkach finansowych. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku, jego potencjalnym wpływom oraz sposobom ochrony przed tego typu atakami.
Czym są deepfake’i i jak działają?
Deepfake to zaawansowana technologia, wykorzystująca sieci neuronowe oraz uczenie maszynowe, do manipulowania treściami audiowizualnymi w taki sposób, aby wyglądały one na autentyczne. Zgodnie z raportem Europejskiej Służby Badań Parlamentu Europejskiego, deepfake’i to materiały, które „wyglądają na autentyczne i przedstawiają osoby, które wydają się mówić lub robić coś, czego nigdy nie powiedziały ani nie zrobiły”.
Technologia ta wykorzystuje zaawansowane algorytmy, takie jak Generative Adversarial Networks (GANs), do tworzenia niemal nieodróżnialnych od oryginału kopii treści audiowizualnych. Może to obejmować manipulację wizerunkiem, głosem lub zachowaniem danej osoby. Treści deepfake’owe mogą być następnie wykorzystywane do wprowadzania odbiorców w błąd, udawania autentycznych materiałów lub ataków na reputację.
Zagrożenia deepfake’ów dla rynków finansowych
Wśród kluczowych zagrożeń deepfake’ów dla sektora finansowego można wyróżnić:
-
Ataki na wiarygodność – Fałszywe materiały wideo lub audio, przedstawiające kluczowe osoby z branży finansowej, mogą poważnie zaszkodzić reputacji firm i podważyć zaufanie inwestorów.
-
Manipulacja rynkiem – Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na temat fuzji, przejęć lub sytuacji finansowej spółek może prowadzić do manipulacji cenami akcji i znacznych strat dla inwestorów.
-
Kradzież tożsamości i oszustwa – Wykorzystanie deepfake’ów do podszycia się pod pracowników lub klientów może ułatwiać cyberprzestępcom dostęp do poufnych danych i środków finansowych.
-
Wyłudzenia i ataki socjotechniczne – Przestępcy mogą tworzyć fałszywe materiały wideo lub audio, by nawiązać kontakt z pracownikami i nakłonić ich do wykonania nielegalnych transakcji finansowych.
Według raportu Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej, jednym z pierwszych udokumentowanych przypadków wykorzystania deepfake’ów do oszustwa było wyłudzenie 200 000 euro od brytyjskiej firmy energetycznej. Oszuści, podszywając się pod prezesa, zadzwonili do pracownika i wydali polecenie przelewu.
Ponadto, badania sugerują, że rozpowszechnianie materiałów deepfake na masową skalę może doprowadzić do całkowitej utraty zaufania do rynków finansowych, uniemożliwiając podejmowanie rzetelnych decyzji inwestycyjnych.
Regulacje prawne i wyzwania
Na poziomie unijnym nie ma jeszcze kompleksowych regulacji prawnych bezpośrednio odnoszących się do problemu deepfake’ów. Trwają jednak prace legislacyjne, m.in. nad Aktem o Sztucznej Inteligencji (AI Act), który ma na celu uregulowanie kwestii tworzenia i rozpowszechniania treści manipulowanych.
Wyzwaniem jest jednak ustalenie, kiedy materiał należy uznać za deepfake. Zgodnie z projektowanymi przepisami, oznaczenie treści jako manipulowanej będzie wymagane, gdy wydaje się ona autentyczna, a nie jest oczywiste, że została wygenerowana sztucznie. Określenie tej granicy w praktyce może być bardzo trudne ze względu na różnice w percepcji odbiorców.
Dodatkowo, przepisy przewidują wyłączenia dotyczące wykorzystania deepfake’ów w celach wykrywania i ścigania przestępstw, a także w ramach wolności słowa i sztuki. Dążenie do równowagi między ochroną przed szkodliwymi skutkami a unikaniem nadmiernych ograniczeń stanowi duże wyzwanie dla ustawodawców.
Jak chronić się przed atakami deepfake’ów?
Wobec luk w obecnej regulacji prawnej, kluczową rolę w zabezpieczaniu się przed atakami deepfake’ów odgrywają same przedsiębiorstwa. Oto kilka kluczowych działań, które mogą podjąć:
-
Szkolenia pracowników – Edukowanie personelu, zwłaszcza zespołów zajmujących się rozliczeniami finansowymi, w zakresie rozpoznawania i reagowania na ataki wykorzystujące deepfake’i.
-
Procedury reagowania kryzysowego – Opracowanie przemyślanych planów działania na wypadek wystąpienia kryzysu wizerunkowego spowodowanego materiałami deepfake. Powinny one obejmować m.in. komunikację z mediami i prawne zabezpieczenia.
-
Wdrożenie narzędzi technicznych – Wykorzystanie zaawansowanych rozwiązań do wykrywania manipulowanych treści, takich jak analiza metadanych, biometria głosowa czy analiza ruchów twarzy.
-
Współpraca z ekspertami – Korzystanie z usług zespołów ds. zarządzania kryzysowego, w tym prawników, specjalistów od komunikacji i cyberbezpieczeństwa.
-
Szybka i zdecydowana reakcja – Niezwłoczne podejmowanie działań w celu ograniczenia zasięgu i skutków fałszywych materiałów, zanim negatywny wizerunek utrwali się w świadomości odbiorców.
Podsumowując, deepfake’i stanowią poważne zagrożenie dla sektora finansowego, stwarzając ryzyko utraty zaufania inwestorów, manipulacji rynkiem oraz kradzieży tożsamości. Choć regulacje prawne w tym zakresie są wciąż rozwijane, kluczowa pozostaje proaktywna rola samych przedsiębiorstw w zabezpieczaniu się przed tego typu atakami. Tylko kompleksowe podejście obejmujące szkolenia, procedury kryzysowe i współpracę z ekspertami może skutecznie chronić firmy na rynkach finansowych.
Nie pozwól, aby Twoja firma stała się ofiarą oszustw deepfake. Dowiedz się więcej, jak zabezpieczyć się przed tym zagrożeniem.
