Pośrednictwo w zakupie lub wynajmie nieruchomości może być złożone i ryzykowne, szczególnie gdy mamy do czynienia z nieuczciwymi agencjami. Przeczytaj, na co powinieneś uważać, aby uniknąć przykrych konsekwencji.
Nieaktualne lub fikcyjne oferty
Jedną z powszechnych praktyk stosowanych przez nieuczciwych pośredników jest oferowanie nieaktualnych lub wręcz fikcyjnych ogłoszeń. Jeśli zadzwonisz do biura agencji w odpowiedzi na atrakcyjne ogłoszenie, na przykład kawalerki w centrum Warszawy za 1000 zł plus opłaty licznikowe, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że oferta ta okaże się nieaktualna, mniej atrakcyjna niż w ogłoszeniu lub wręcz że nikt nie będzie odbierał numeru telefonu za który zapłaciłeś 1.
Tego typu praktyki są szczególnie częste wśród firm, które jedynie udostępniają klientom oferty znalezione w internecie, a nie mają pewności, że agent chociaż obejrzał i sprawdził mieszkanie. W odróżnieniu od tradycyjnych agencji nieruchomości, które pobierają prowizję dopiero po sfinalizowaniu transakcji, tacy przedsiębiorcy żądają zapłaty z góry, a umowy są tak sformułowane, że firma zobowiązuje się tylko do przekazywania ofert, przeważnie zastrzegając, że nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń.
Podstępne zapisy w umowach
Nawet w przypadku tradycyjnych agencji nieruchomości zdarzają się pułapki, na które trzeba uważać. Najważniejsza jest umowa, która musi być zawarta na piśmie. Powinieneś w niej określić, za co płacisz – jakiego mieszkania szukasz (np. 2-pokojowego w spokojnej okolicy blisko centrum, nie na parterze, w dobrym stanie technicznym) oraz jakich dodatkowych czynności oczekujesz od agenta, np. sprawdzenia stanu prawnego mieszkania, pomocy przy uzyskaniu kredytu. Ważne jest również ustalenie wysokości wynagrodzenia dla pośrednika oraz na jaki czas jest zawarta umowa i jakie są warunki jej wypowiedzenia.
Uważaj także na klauzule niedozwolone, takie jak te zakwestionowane przez UOKiK w 2017 r. u pośredników z województw łódzkiego i świętokrzyskiego. Masz prawo wiedzieć, ile zapłacisz za mieszkanie i poznać wszystkie dodatkowe koszty, a wysokość prowizji agencji powinna być jasno określona i uwzględniać podatek VAT.
Prawo do odstąpienia od umowy
Jeśli umowę podpisałeś przez Internet lub poza siedzibą agencji, np. na klatce schodowej oglądanego mieszkania lub w kawiarni, masz prawo od niej odstąpić bez podawania powodu i ponoszenia konsekwencji w ciągu 14 dni. Pośrednik powinien cię o tym poinformować i udostępnić formularz odstąpienia.
Jednak gdy agent na twoją wyraźną pisemną prośbę rozpoczął już świadczenie usług, należy mu się zapłata za świadczenia spełnione do chwili odstąpienia od umowy, np. wycenę nieruchomości, zrobienie zdjęć, zamówienie reklamy. A jeśli zdążył pokazać ci mieszkanie, które wynajmiesz lub kupisz, może żądać prowizji.
Odpowiedzialność agenta i dochodzenie roszczeń
Jeśli agent nie wywiązał się z obowiązków zapisanych w umowie, możesz złożyć reklamację. Przykładowo, pośrednik zobowiązał się na piśmie, że sprawdzi stan prawny mieszkania, a potem zapewnił cię, że nie jest ono zadłużone. Jeśli okazało się to nieprawdą, możesz domagać się obniżenia prowizji lub nawet jej zwrotu. Niezależnie od tego, jeśli w wyniku działań/zaniedbań agenta poniosłeś konkretne straty, możesz dochodzić przed sądem odszkodowania.
Pośrednicy muszą mieć wykupione obowiązkowe ubezpieczenie OC, które stanowi zabezpieczenie w takim przypadku. Do 2014 r. każdy pośrednik w obrocie nieruchomościami musiał mieć licencję i można go było sprawdzić w rejestrze prowadzonym przez Ministerstwo Infrastruktury. Obecnie agenta możesz sprawdzić jedynie w stowarzyszeniach pośredników, np. w Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości, która wprowadziła własne dobrowolne licencje.
W przypadku kłopotów z agencją, np. odrzucenia reklamacji, możesz udać się po pomoc do miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów. Jeśli pośrednik wyrazi zgodę na polubowne rozwiązanie sporu, możesz złożyć wniosek o mediację lub koncyliację w wojewódzkim inspektoracie Inspekcji Handlowej.
Pamiętaj, że korzystanie z usług renomowanych agencji nieruchomości oraz uważne czytanie i negocjowanie umów to kluczowe kroki, aby uniknąć niebezpiecznych praktyk i chronić swoje interesy podczas wynajmu lub zakupu nieruchomości. Jeśli jednak padniesz ofiarą oszustwa, nie wahaj się zgłosić sprawy na stronie stop-oszustom.pl, aby ostrzec innych przed nieuczciwymi praktykami.
