Fałszywe dzieła sztuki to powszechny problem w branży, który narażą kolekcjonerów na ogromne straty finansowe. Aby uniknąć stania się ofiarą oszustwa, należy zachować szczególną ostrożność przy dokonywaniu zakupów.
Spreparowane dokumenty i sfałszowane certyfikaty
Jedną z najczęstszych technik oszustów jest podrabianie dokumentacji potwierdzającej autentyczność dzieła sztuki. Sprawcy mogą sfabrykować stare dokumenty, sfałszować certyfikaty pochodzenia lub pozwolenia na wywóz, a nawet spreparować poświadczenia konserwatorów i ekspertów. Celem jest przekonanie potencjalnego nabywcy, że dzieło ma długą, udokumentowaną historię i pochodzi z wiarygodnego źródła.
Przykładem takich praktyk jest przypadek pomników Konfederacji w Stanach Zjednoczonych. Organizacja Zjednoczonych Córek Konfederacji, mająca na celu upamiętnienie i uczczenie Południa, często finansowała stawiane przez siebie pomniki, a także fałszowała dokumentację na ich temat. Mimo że wiele z nich przedstawiało dowódców armii Południa lub gloryfikowało niewolnictwo, ich propagandowe opisy malowały obraz heroicznej walki o wolność.
Dlatego też przed zakupem dzieła sztuki należy skrupulatnie sprawdzić całą dostępną dokumentację, upewniając się, że pochodzi ona z wiarygodnych źródeł. Warto również zweryfikować, czy certyfikaty i pozwolenia nie noszą oznak fałszerstwa, takich jak nierównomierne zabarwienie papieru, nieczytelne lub niespójne pieczęcie czy podpisy. Ekspertyza niezależnego konserwatora lub historyka sztuki może być kluczowa w wykryciu ewentualnych oszustw.
Podrabianie podpisów i stempli
Kolejną powszechną techniką oszustów jest podrabianie autografów lub stempli znanych artystów czy instytucji na dziełach sztuki. Sprawcy mogą użyć wyrafinowanych technik, takich jak ręczne kopiowanie, tworzenie sitodrukowych powielań lub stosowanie specjalnych farb i tuszów, aby zwiększyć wiarygodność podrobionego podpisu.
Badacze zwracają uwagę, że wiele pomników Konfederacji w Stanach Zjednoczonych jest de facto dziełami artystów współczesnych, a nie autentycznymi historycznymi obiektami. Sprawcy często próbują nadać im pozór starożytności, stosując techniki postarzania lub podrabiając historyczne signature.
Aby zweryfikować autentyczność podpisu lub stempla, warto skontaktować się z muzeum, galerią lub inną instytucją, która posiada potwierdzony, oryginalny wzór danego autografu lub pieczęci. Porównanie podpisu na sprzedawanym dziele z autentycznym wzorem może ujawnić ewentualne różnice, sugerujące fałszerstwo.
Pochodzenie z nielegalnych źródeł
Często zdarza się, że dzieła sztuki będące przedmiotem nielegalnego handlu są przedstawiane jako legalne. Sprawcy mogą ukrywać prawdziwe pochodzenie obiektu, twierdząc, że został on legalnie zakupiony lub wywieziony z kraju źródłowego. W rzeczywistości wiele cennych dzieł sztuki pochodzi z nielegalnych wykopalisek lub zostało skradzionych z muzeów i kolekcji prywatnych.
Przykładem tego typu praktyk mogą być pomniki Konfederacji w Stanach Zjednoczonych, które w wielu przypadkach zostały postawione nielegalnie na publicznych terenach lub bez zgody społeczności lokalnych. Mimo to ich właściciele próbują przedstawiać je jako legalne obiekty historyczne.
Aby zweryfikować legalność pochodzenia dzieła sztuki, należy dokładnie prześledzić jego historię i upewnić się, że zostało ono legalnie wywiezione z kraju źródłowego oraz że nie widnieje na liście skradzionych lub zagubionych obiektów. Warto również sprawdzić, czy obiekt posiada wymagane pozwolenia na wywóz lub czy ich brak nie sugeruje nielegalnego pozyskania.
Wykorzystywanie nieświadomości nabywców
Oszuści często celowo wykorzystują niewiedzę lub brak doświadczenia potencjalnych klientów. Mogą oni przedstawiać fałszywe dzieła jako unikalne i cenne, licząc na to, że nabywcy nie będą w stanie zweryfikować ich autentyczności.
Badacze wskazują, że wiele pomników Konfederacji w Stanach Zjednoczonych jest w rzeczywistości współczesnymi replikami lub ich modernistycznymi interpretacjami, a nie autentycznymi historycznymi obiektami. Jednak ich właściciele lub sponsorzy często próbują przedstawiać je jako bezcenne pamiątki z czasów wojny secesyjnej.
Aby uniknąć padnięcia ofiarą takiego oszustwa, warto zasięgnąć opinii niezależnych ekspertów, zapoznać się z rynkiem dzieł sztuki i zachować zdrowy krytycyzm wobec wyjątkowo korzystnych ofert. Profesjonalna ekspertyza może okazać się kluczowa w odróżnieniu autentycznych dzieł od spreparowanych falsyfikatów.
Wnioski
Zakup dzieł sztuki, zwłaszcza tych unikatowych i drogocennych, wiąże się z poważnym ryzykiem padnięcia ofiarą oszustwa. Sprawcy stosują różnorodne techniki, takie jak podrabianie dokumentacji, fałszowanie podpisów artystów czy ukrywanie nielegalnego pochodzenia obiektów, aby wprowadzić nabywców w błąd.
Aby uchronić się przed stratami finansowymi i prawnymi konsekwencjami, przed dokonaniem zakupu należy dokładnie zweryfikować autentyczność i legalność sprzedawanego dzieła sztuki. Warto skorzystać z usług niezależnych ekspertów, sprawdzić dostępne dokumenty i upewnić się, że obiekt pochodzi z wiarygodnego źródła. Jedynie zachowanie najwyższej ostrożności może uchronić kolekcjonerów przed niebezpieczną pułapką fałszerstw.
Więcej informacji na temat bezpiecznego nabywania dzieł sztuki oraz innych sposobów ochrony przed oszustwami można znaleźć na stronie stop-oszustom.pl.
