Fałszowanie atrybucji dzieł sztuki to poważny problem, który dotyka wielu instytucji muzealnych i kolekcjonerów na całym świecie. W przypadku malarstwa olejnego, identyfikowanie autentyczności i pochodzenia obrazów często stanowi prawdziwe wyzwanie dla ekspertów. Na szczęście, nowoczesne metody badawcze, takie jak analiza promieniowania ultrafioletowego, podczerwieni oraz rentgenowskiego, pozwalają na coraz dokładniejsze demaskowanie prób wprowadzenia w błąd.
Badanie Obrazu Rafała Hadziewicza
Jednym z dobrze udokumentowanych przypadków fałszywej atrybucji jest obraz Rafała Hadziewicza (1803-1886) zatytułowany „Matka Boska z Dzieciątkiem”. Płótno to, znajdujące się w kolekcji Muzeum Narodowego w Kielcach, początkowo zostało błędnie przypisane artyście. Dopiero szczegółowa analiza przy użyciu różnych technik obrazowania pozwoliła na właściwą identyfikację tego dzieła.
Analiza Światła Widzialnego
Standardowe fotografie w świetle widzialnym dostarczają podstawowych informacji na temat kompozycji obrazu oraz jego ogólnego stanu zachowania. W przypadku obrazu Hadziewicza, zdjęcia te ujawniły ślady zszycia podobrazia oraz deformację wynikającą z odciśniętych krosnSą to cechy charakterystyczne dla płócien, które zostały później przeniesione na nowe ramy.
Badanie Promieniowania Ultrafioletowego
Zastosowanie promieniowania ultrafioletowego pozwala z kolei na zidentyfikowanie niektórych materiałów użytych w obiekcie, jak na przykład werniksy czy przemalowania. Na fotografii obrazu Hadziewicza widoczna jest nierównomierna poświata, będąca efektem częściowego usunięcia werniksu. Ciemne plamy maskujące fluorescencję zdradzają także położenie świeżych retuszów, szczególnie widocznych na czole Matki Boskiej.
Reflektografia w Podczerwieni
Promieniowanie podczerwone ma zdolność przenikania przez cienkie warstwy materiałów, umożliwiając wgląd w strukturę wewnętrzną dzieła. W przypadku badanego obrazu, analiza w podczerwieni ujawniła ślady rysunku wykonanego tuszem, a także delikatne linie interpretowane jako ślady kratownicy, służącej prawdopodobnie do przerysowania kompozycji. Technika ta potwierdziła, że Hadziewicz posłużył się tradycyjnymi metodami przenoszenia szkicu na płótno.
Brak Badań Rentgenowskich
W trakcie analizy tego obrazu nie zaistniała konieczność wykonania zdjęć rentgenowskich. Tradycyjna biel ołowiowa była powszechnie stosowana w malarstwie olejnym do XIX wieku, dlatego też w tym przypadku badania radiologiczne nie wniosłyby dodatkowych informacji.
Podsumowanie i Wnioski
Kompleksowe badania przeprowadzone na obrazie Rafała Hadziewicza dostarczyły wielu cennych informacji, ostatecznie pozwalając na prawidłową atrybucję dzieła. Zastosowane techniki obrazowania, takie jak fotografia w świetle widzialnym, UV i IR, umożliwiły zidentyfikowanie materiałów użytych przez artystę, a także śledzenie kolejnych etapów powstawania i przekształceń obrazu.
Chociaż w tym przypadku nie było konieczności wykonywania badań rentgenowskich, w wielu innych sytuacjach tego typu analiza może okazać się kluczowa dla potwierdzenia autentyczności lub wykrycia prób fałszerstwa. Łączne zastosowanie różnych metod badawczych stanowi niezwykle skuteczne narzędzie w walce z oszustwami dotyczącymi atrybucji dzieł sztuki.
Warto podkreślić, że nawet najbardziej wnikliwe analizy nie dają stuprocentowej pewności co do pochodzenia obiektu. Zawsze istnieje pewien margines błędu, a ostateczne wnioski powinny być formułowane z ostrożnością i uwzględnieniem złożoności tematu. Niemniej, systematyczne badania oraz rozwój nowych technik obrazowania pozwalają na coraz dokładniejsze demaskowanie fałszywych atrybucji, chroniąc integralność kolekcji muzealnych i rynku sztuki.
Osoby zainteresowane tematem autentyczności dzieł sztuki mogą znaleźć więcej informacji na stronie https://stop-oszustom.pl/. Platforma ta oferuje kompleksowe wsparcie oraz narzędzia ułatwiające identyfikację oryginalnych obiektów.
