Oszustwa internetowe to zjawisko, które w ostatnich latach stale przybiera na sile. Cyberprzestępcy nieustannie opracowują coraz to nowsze metody mające na celu wyłudzenie pieniędzy lub danych osobowych od niczego nieświadomych użytkowników sieci. Choć świadomość zagrożeń płynących z Internetu wśród społeczeństwa rośnie, to wciąż wielu z nas pada ofiarą wyrafinowanych technik manipulacji stosowanych przez internetowych naciągaczy.
Mechanizm działania internetowych oszustów
Podstawowym celem cyberprzestępców jest wyłudzenie pieniędzy lub danych osobowych od swoich ofiar. Aby tego dokonać, stosują oni sprawdzone techniki manipulacji, które opierają się na wykorzystywaniu ludzkich słabości i psychologicznych mechanizmów rządzących naszym zachowaniem.
Badania psychologiczne wykazały, że już od wczesnego dzieciństwa jesteśmy poddawani wpływowi sześciu podstawowych reguł, których wykorzystanie pozwala łatwo manipulować człowiekiem. Są to:
- Zasada wzajemności – skłonność do odwzajemniania przysług i dobrych uczynków.
- Zasada zaangażowania – dążenie do konsekwentnego kontynuowania działań, nawet jeśli sprawia to trudność.
- Zasada dowodu społecznego – tendencja do podejmowania decyzji zgodnych z zachowaniem większości.
- Zasada lubienia i sympatii – większa podatność na wpływ osób, z którymi czujemy emocjonalną więź.
- Zasada autorytetu – posłuszeństwo wobec osób lub podmiotów postrzeganych jako autorytet.
- Zasada rzadkości – większa atrakcyjność rzeczy rzadkich lub trudno dostępnych.
Cyberprzestępcy umiejętnie wykorzystują te mechanizmy, manipulując ofiarami i skłaniając je do dobrowolnego przekazania poufnych informacji lub pieniędzy.
Najczęstsze metody oszustw internetowych
Analizując działania internetowych naciągaczy, możemy wyróżnić kilka najbardziej popularnych technik, z których często korzystają:
Phishing
Jedna z najczęstszych form oszustw polega na podszywaniu się pod znane marki lub instytucje. Cyberprzestępcy rozsyłają fałszywe wiadomości e-mail lub SMS-y, w których informują o rzekomej konieczności dopłaty do przesyłki, zmianie ustawień konta bankowego lub czekającej na odbiorców kwocie do wypłaty. Ofiary, wprowadzone w błąd, klikają w podany link, który przekierowuje je na spreparowaną stronę internetową, umożliwiając tym samym dostęp do ich danych logowania.
Według danych CERT Polska, w 2022 roku odnotowano ponad 322 tysiące tego typu prób wyłudzenia. Co więcej, w porównaniu do roku 2021, aktywność przestępców wzrosła o 13%.
Fałszywe sklepy internetowe
Cyberprzestępcy tworzą wierne kopie popularnych sklepów online, oferując markowe produkty w zaskakująco niskich cenach. Nieświadomi klienci padają ofiarą oszustwa, dokonując zakupu, który nigdy nie zostanie zrealizowany. Zamiast oczekiwanego towaru, otrzymują jedynie tanie podróbki lub – co gorsza – tracą swoje pieniądze.
Nigeryjskie oszustwo
Kolejną popularną metodą jest tzw. nigeryjskie oszustwo, w którym cyberprzestępcy podszywają się pod uchodźców, spadkobierców czy szejków, oferując bajeczne fortuny w zamian za drobną opłatę. Ofiary, uwiedzione wizją szybkiego wzbogacenia się, wysyłają żądane środki, lecz nigdy nie otrzymują obiecywanej wypłaty.
Oszustwa na kod BLIK
Coraz częściej spotykane są również oszustwa związane z kodem BLIK. Przestępcy, pozyskując dostęp do cudzych kont w mediach społecznościowych lub poczty elektronicznej, kontaktują się z znajomymi ofiary, prosząc o przesłanie kodu BLIK pod pretekstem nagłej potrzeby finansowej. Ofiara, przekonana, że pomaga bliskiej osobie, nieświadomie umożliwia dokonanie nielegalnego przelewu.
Fałszywe inwestycje
Cyberprzestępcy próbują także kusić ofiary atrakcyjnymi ofertami inwestycyjnymi, często związanymi z kryptowalutami. Podszywając się pod rzekomo certyfikowanych doradców, proponują łatwy i szybki zarobek, by następnie wyłudzić pieniądze pod pretekstem konieczności dokonania opłat lub przekazania danych dostępowych.
Powyższe przykłady to zaledwie część technik stosowanych przez internetowych naciągaczy. Choć metody te są powszechnie znane, to wciąż wielu użytkowników sieci pada ich ofiarą, ulegając perswazyjnym działaniom oszustów.
Jak chronić się przed internetowymi oszustami?
Aby uniknąć przykrych konsekwencji związanych z działalnością cyberprzestępców, należy zachować szczególną czujność i ostrożność podczas korzystania z Internetu. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w skutecznej obronie przed internetowymi naciągaczami:
-
Weryfikuj źródła otrzymywanych wiadomości – Zanim zareagujesz na jakąkolwiek prośbę o przesłanie danych lub dokonanie płatności, skontaktuj się bezpośrednio z instytucją lub osobą, którą rzekomo reprezentuje nadawca.
-
Uważnie sprawdzaj adresy stron internetowych – Przed dokonaniem transakcji online upewnij się, że odwiedzasz autentyczną witrynę, a nie jej fałszywą kopię.
-
Nie klikaj w podejrzane linki – Unikaj otwierania linków lub załączników w wiadomościach od nieznanych nadawców, gdyż mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
-
Aktualizuj oprogramowanie i korzystaj z programów antywirusowych – Regularne aktualizacje systemu operacyjnego, przeglądarki internetowej oraz programów zabezpieczających mogą znacznie ograniczyć ryzyko infekcji złośliwym oprogramowaniem.
-
Rozwijaj świadomość cyberbezpieczeństwa – Poszerzaj swoją wiedzę na temat metod działania internetowych oszustów, aby lepiej rozpoznawać próby manipulacji.
Choć Internet niesie ze sobą wiele korzyści, to niestety stał się również środowiskiem, w którym działają cyberprzestępcy. Jednak stosując odpowiednie środki ostrożności i zachowując czujność, możemy znacznie zmniejszyć ryzyko zostania ofiarą internetowych naciągaczy. Warto więc stale poszerzać swoją wiedzę i być czujnym podczas korzystania z sieci.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpiecznego korzystania z Internetu, zachęcamy do odwiedzenia strony stop-oszustom.pl, gdzie znajdziesz wiele przydatnych informacji i porad.
