Oszukiwanie na podatkach to problem, z którym boryka się wiele krajów na całym świecie. W Unii Europejskiej zjawisko to przybiera na sile, stanowiąc poważne wyzwanie zarówno dla poszczególnych państw członkowskich, jak i dla całej wspólnoty. Eksperci wskazują, że dwa kluczowe problemy to skuteczne zmniejszenie luki VAT oraz skuteczne przeciwdziałanie międzynarodowemu unikaniu opodatkowania CIT przez koncerny międzynarodowe. Te niebezpieczne trendy wymagają szczególnej uwagi i skoordynowanych działań na poziomie unijnym.
Uszczelnianie Luki VAT – Szybkie Rozwiązania czy Systematyczne Zmiany?
Jednym z największych wyzwań jest skuteczne zmniejszenie luki w podatku VAT, która w niektórych krajach członkowskich, w tym w Polsce, jest postrzegana jako jedna z najwyższych w Europie. W odpowiedzi na ten problem Polska wprowadzała w ostatnich latach szereg rozwiązań prawno-podatkowych, takich jak jednolity plik kontrolny, split payment czy system STIR. Choć okazały się one skuteczne w ograniczaniu luki VAT, należy pamiętać, że są to tylko tymczasowe środki, a stałe rozwiązanie wymaga systemowych zmian na poziomie unijnym.
Istotne jest, aby odróżnić rzeczywiste zmniejszenie luki VAT od samego wzrostu wpływów budżetowych z tego tytułu. Często w debacie publicznej błędnie stawia się znak równości pomiędzy tymi zjawiskami, podczas gdy na wzrost dochodów z VAT może mieć wpływ również dobra koniunktura gospodarcza czy programy socjalne, które stymulują konsumpcję. Prawdziwym testem wprowadzonych rozwiązań będzie sprawdzenie, jak poradzą sobie one w okresie spowolnienia gospodarczego.
Eksperci podkreślają, że same doraźne działania na poziomie krajowym nie wystarczą, aby utrzymać długotrwałą tendencję zmniejszania luki VAT. Konieczne są systemowe zmiany na poziomie unijnym, w tym niezbędne modyfikacje VI Dyrektywy VAT, regulującej ten podatek w poszczególnych państwach członkowskich. Brak konsensusu i realnych działań w tym zakresie może być również wykorzystywany przez środowiska eurosceptyczne przeciwko integracji europejskiej.
Międzynarodowe Unikanie Opodatkowania CIT – Wyzwanie Nie Do Pokonania?
Drugim kluczowym problemem, który według ekspertów jest jeszcze bardziej skomplikowany i trudniejszy do rozwiązania, jest skuteczne przeciwdziałanie międzynarodowemu unikaniu opodatkowania CIT przez koncerny międzynarodowe. Przedsiębiorstwa te w stosunkowo łatwy sposób przerzucają wypracowane zyski do rajów podatkowych, wykorzystując różnice w ustawodawstwie krajowym państw członkowskich, liczne instrumenty ekonomiczne oraz często przestarzałe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Koncerny dysponujące znacznymi środkami oraz rozbudowanym zapleczem ekonomicznym i lobbingowym coraz częściej okazują się poza zasięgiem pojedynczych administracji podatkowych państw członkowskich. Eksperci podkreślają, że bez zaangażowania się Komisji Europejskiej i stworzenia skutecznych regulacji unijnych w zakresie opodatkowania koncernów międzynarodowych, problem ten będzie narastał, prowadząc do frustracji i poczucia bezsilności poszczególnych państw. Takie tendencje mogą być również wykorzystywane przez środowiska eurosceptyczne jako argument przeciwko integracji europejskiej.
Państwa członkowskie, w tym Polska, starają się w ramach własnych ustawodawstw tworzyć instrumenty i regulacje utrudniające swobodne transferowanie zysków do rajów podatkowych, dostosowując je również do unijnych dyrektyw, takich jak ATAD. Jednak brak realnych efektów uszczelnienia luki CIT powoduje, że niektóre państwa członkowskie, nie widząc na horyzoncie skutecznej wizji swojej polityki podatkowej w tym zakresie, starają się dostosowywać swoje regulacje do potrzeb koncernów międzynarodowych, co prowadzi do niebezpiecznej konkurencji podatkowej w ramach Unii Europejskiej.
Eksperci wskazują, że konsensus w ramach polityki podatkowej całej Unii Europejskiej i wypracowanie skutecznych systemowych rozwiązań na poziomie unijnym jest priorytetem nie tylko w zakresie walki z narastającym problemem międzynarodowego unikania opodatkowania, ale i integracji europejskiej. Kluczowe będzie również uporanie się z opodatkowaniem amerykańskich gigantów cyfrowych oraz potencjalna wizja nowej polityki podatkowej Wielkiej Brytanii po Brexicie.
Podsumowując, wyzwania związane z oszustwami podatkowymi wymagają skoordynowanych, systemowych działań na poziomie Unii Europejskiej. Bez zaangażowania Komisji Europejskiej i wypracowania spójnej polityki podatkowej, problem ten będzie się nasilał, zagrażając nie tylko budżetom poszczególnych państw, ale również samej integracji europejskiej. Kluczowe jest wypracowanie długoterminowych, kompleksowych rozwiązań, które pozwolą skutecznie przeciwdziałać niebezpiecznym trendom w obszarze oszustw podatkowych. Dlatego warto zapoznać się z ofertą specjalistów zajmujących się zwalczaniem tego typu przestępstw.
