Zgodnie z danymi Europejskiego Banku Centralnego, w roku 2022 nastąpił zwrot w polityce pieniężnej EBC. Perspektywy inflacji gwałtownie się zmieniły, ponieważ w gospodarkę uderzyły jednocześnie dwa rodzaje szoków. Po pierwsze, w strefie euro miała miejsce bezprecedensowa seria negatywnych wstrząsów podażowych, których przyczynami były zakłócenia w łańcuchach dostaw wywołane pandemią, nieuzasadniona napaść Rosji na Ukrainę i wynikający z niej kryzys energetyczny. Po drugie, ponowne otwarcie gospodarki po pandemii doprowadziło do dodatniego szoku popytowego.
W obliczu bardzo wysokiej inflacji, EBC podjął zdecydowane działania w celu normalizacji polityki pieniężnej i szybkiego reagowania na pojawienie się wyzwania inflacyjnego. Przyspieszono ograniczanie zakupów netto w ramach programu skupu aktywów APP, a w kolejnych miesiącach znacznie podniesiono podstawowe stopy procentowe EBC. Równolegle wprowadzono nowy instrument ochrony transmisji monetarnej (Transmission Protection Instrument, TPI), aby zapewnić prawidłową transmisję polityki pieniężnej w całej strefie euro.
Wysoka inflacja a reakcja polityki pieniężnej
Wysoka inflacja, która w roku 2022 sięgnęła 8,4% w strefie euro, była napędzana głównie przez gwałtowny wzrost cen energii i żywności. Zatory podażowe, które wystąpiły w przeszłości, oraz odłożony popyt z powodu pandemii koronawirusa, wraz z rosnącymi kosztami produkcji związanymi z cenami energii, zwiększyły presję inflacyjną w wielu sektorach gospodarki.
W związku z tym, Rada Prezesów EBC podjęła zdecydowane działania, aby normalizować politykę pieniężną i szybko reagować na pojawienie się wyzwania inflacyjnego. Rozpoczęto stopniowe ograniczanie zakupów netto w ramach programu skupu aktywów APP, a w lipcu po raz pierwszy od 11 lat podniesiono podstawowe stopy procentowe EBC. W kolejnych miesiącach stopy te były znacznie podwyższane, przy czym tempo tego procesu dostosowawczego było ważnym sygnałem dla opinii publicznej, że EBC jest zdeterminowany, by obniżyć inflację.
Instrumenty polityki pieniężnej EBC
Oprócz podwyżek stóp procentowych, EBC zastosował dwa kluczowe środki w celu zapewnienia prawidłowej transmisji polityki pieniężnej w całej strefie euro:
-
Elastyczność reinwestycji w ramach programu PEPP: Decyzja EBC, aby zachować elastyczność przy reinwestycji zapadających papierów wartościowych z portfela PEPP, miała na celu przeciwdziałanie zagrożeniom dla mechanizmu transmisji związanym z pandemią.
-
Wprowadzenie Instrumentu Ochrony Transmisji (TPI): Ten nowy instrument ma zapewniać niezakłóconą transmisję polityki pieniężnej we wszystkich krajach strefy euro, przeciwdziałając zagrożeniom wynikającym z chaotycznej dynamiki rynku, niewynikającej z fundamentalnej specyfiki gospodarczej danego kraju.
Działania te miały na celu utrzymanie korzystnych warunków płynnościowych i właściwego kursu polityki pieniężnej, szczególnie w kontekście normalizacji tej polityki.
Zaangażowanie EBC w kwestie klimatyczne
Oprócz środków przeciwdziałania wysokiej inflacji, EBC nadal analizował szersze zagrożenia dla realizacji swojego mandatu, wynikające ze zmiany klimatu. W 2022 roku poczyniono dalsze kroki w celu włączenia tej problematyki do operacji polityki pieniężnej. Działania te obejmowały m.in. pierwszy klimatyczny test warunków skrajnych dla kilku ekspozycji finansowych w bilansie EBC oraz dalsze podnoszenie skuteczności w zakresie uwzględniania skutków zmiany klimatu w modelach makroekonomicznych.
Ponadto, od października 2022 roku EBC rozpoczął dekarbonizację zasobów obligacji przedsiębiorstw w swoich portfelach utrzymywanych na potrzeby polityki pieniężnej, przekształcając te zasoby na rzecz emitentów o lepszym oddziaływaniu na klimat. Jednocześnie EBC ograniczył udział aktywów emitowanych przez przedsiębiorstwa z dużym śladem węglowym, które kontrahenci mogą wnosić jako zabezpieczenie przy zaciąganiu pożyczek.
Postępy w pracach nad cyfrowym euro
W 2022 roku Eurosystem podjął kluczowe decyzje dotyczące głównych przypadków użycia i istotnych elementów strukturalnych cyfrowego euro. Prowadzone są przygotowania do przejścia z systemu TARGET2 do nowego, zmodernizowanego systemu rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym. Jednocześnie wprowadzano środki na rzecz paneuropejskiego zasięgu dostawców usług płatniczych w ramach rozliczania płatności natychmiastowych w systemie TARGET (usługa TIPS).
Eurosystem analizuje również możliwość wprowadzenia cyfrowego euro, aby Europejczycy mieli dostęp do bezpiecznych, skutecznych i wygodnych metod płatności cyfrowych. Na koniec 2022 roku nastąpiło rozszerzenie strefy euro o Chorwację, co pokazuje, że euro wciąż jest atrakcyjną walutą, wnoszącą stabilność w państwach członkowskich.
Podsumowanie
Podsumowując, w 2022 roku EBC podjął szereg istotnych działań w celu przeciwdziałania wysokiej inflacji oraz zapewnienia stabilności cen i finansowej w strefie euro. Kluczową rolę odegrały w tym normalizacja polityki pieniężnej, nowe instrumenty transmisji, a także zaangażowanie w problematykę zmian klimatycznych. Jednocześnie kontynuowano prace nad rozwojem usług i infrastruktury płatniczej, w tym nad koncepcją cyfrowego euro. Te wielostronne wysiłki EBC przyczyniły się do realizacji jego podstawowego mandatu w niełatwym otoczeniu makroekonomicznym.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat działań EBC i ich wpływu na gospodarkę, zapraszamy do strony stop-oszustom.pl, gdzie znajdziesz dodatkowe informacje i analizy.
