Cyberatak na seniorów: oszuści podszywają się pod krewnych i funkcjonariuszy
Cyberprzestępcy nieustannie modyfikują swoje metody, by wyłudzić pieniądze od niczego niespodziewających się ofiar. Jedną z najczęściej stosowanych taktyk jest tzw. „metoda na wnuczka” lub „metoda na policjanta”. Oszuści podszywają się pod zaufane osoby, takie jak członkowie rodziny czy funkcjonariusze, by wzbudzić poczucie pilnej potrzeby pomocy finansowej.
Schemat działania jest najczęściej następujący: cyberprzestępca dzwoni do seniora, podając się za członka rodziny (np. wnuczka czy syna), który rzekomo spowodował wypadek drogowy lub znalazł się w innej kłopotliwej sytuacji. Następnie „krewny” prosi o natychmiastowe przekazanie pieniędzy, by uniknąć poważnych konsekwencji, takich jak areszt. W innej wersji oszuści podają się za policjantów lub prokuratorów, informując o pilnej potrzebie wpłaty kaucji lub innych opłat, by uchronić członka rodziny przed odpowiedzialnością karną.
Badania wykazują, że najczęstszymi ofiarami tych oszustw są osoby starsze, które mają niższą świadomość zagrożeń w sieci i są bardziej podatne na manipulacje emocjonalne. Cyberprzestępcy liczą na to, że seniorzy w panice i strachu o najbliższych szybko przekażą żądane pieniądze, nie weryfikując tożsamości rozmówcy.
Niestety, tego rodzaju ataki są coraz bardziej powszechne. Oszuści stale dostosowują swoje metody, by omijać środki ostrożności i ostrzeżenia, które mogłyby pomóc w rozpoznaniu próby wyłudzenia. Dlatego tak ważne jest, aby seniorzy oraz ich bliscy zachowywali czujność i nie dawali się nabrać na te wyrafinowane techniki.
Jak się bronić? Najważniejsze zasady bezpieczeństwa
Aby ustrzec się przed tego typu oszustwami, eksperci doradzają kilka kluczowych środków ostrożności:
-
Weryfikuj tożsamość rozmówcy: Nigdy nie należy automatycznie wierzyć, że osoba podająca się za członka rodziny lub funkcjonariusza rzeczywiście jest tym, za kogo się podaje. Zawsze trzeba zweryfikować tożsamość, np. dzwoniąc do innego członka rodziny lub bezpośrednio na numer alarmowy policji.
-
Zachowaj spokój i nie pospiesz się z decyzją: Oszuści liczą na to, że strach i panika sprawią, że ofiara podejmie pochopną decyzję o przekazaniu pieniędzy. Dlatego senior powinien zachować zimną krew, nie reagować emocjonalnie i dokładnie sprawdzić przedstawioną historię, zanim podejmie jakiekolwiek działania.
-
Nie przekazuj wrażliwych danych i pieniędzy: Pod żadnym pozorem nie należy podawać osobom postronnym poufnych informacji, takich jak numery kart płatniczych, kody BLIK czy hasła bankowe. Nigdy też nie należy przekazywać gotówki nieznanym kurierom lub osobom podającym się za funkcjonariuszy.
-
Bądź czujny na inne formy oszustw: Cyberprzestępcy nie poprzestają tylko na metodzie „na wnuczka” czy „na policjanta”. Mogą również próbować wyłudzić pieniądze, podszywając się pod pracowników banku, firm kurierskich, urzędów lub oferując rzekomą pomoc przy inwestycjach w kryptowaluty czy na rynku Forex.
-
Edukuj seniorów w najbliższym otoczeniu: Ważne jest, aby bliscy osób starszych uświadamiali im zagrożenia i uczyli, jak bezpiecznie korzystać z technologii. Wspólne omawianie metod działania oszustów może uchronić seniorów przed przykrymi konsekwencjami.
Dzięki zachowaniu czujności, weryfikacji informacji i ostrożności w kontaktach z nieznajomymi osoby starsze mogą uniknąć przykrych konsekwencji wynikających z coraz bardziej wyrafinowanych prób oszustw internetowych. Edukacja i wzajemna troska najbliższych są kluczowe w walce z cyberprzestępczością skierowaną przeciwko najsłabszym.
Oszustwa na tle pandemii COVID-19
Pandemia COVID-19 otworzyła nowe możliwości dla cyberprzestępców, którzy nie wahają się wykorzystywać ludzkiego strachu i niepewności. Jedną z nowych metod jest „oszustwo na szczepionkę”.
Schemat działania jest następujący: oszuści dzwonią do seniorów, podając się za pracowników służby zdrowia lub urzędników, i informują o konieczności natychmiastowej wpłaty pieniędzy w celu zaszczepienia się lub uzyskania pierwszeństwa w kolejce do szczepienia. Przekonują ofiary, że w przeciwnym razie będą musiały długo czekać na szczepienie lub w ogóle z niego zrezygnować.
Podobnie jak w przypadku metody „na wnuczka”, cyberprzestępcy liczą na to, że strach i pośpiech spowodują, że seniorzy bez weryfikacji przekażą żądane środki. Dlatego tak ważne jest, aby osoby starsze były ostrzegane przed takimi oszustwami i nigdy nie wpłacały pieniędzy na podstawie telefonicznych próśb, nawet jeśli wydają się one pochodzić z wiarygodnego źródła.
Ochrona seniorów przed cyberprzestępczością jest szczególnie istotna w dobie pandemii, gdy izolacja społeczna i obawy o zdrowie mogą zwiększać ich podatność na manipulacje. Edukacja, czujność i wsparcie najbliższych mogą uchronić osoby starsze przed staniem się ofiarami wyrafinowanych schematów wyłudzania.
Wnioski
Cyberprzestępcy nieustannie modyfikują i udoskonalają swoje metody, by wyłudzać pieniądze od niczego niespodziewających się ofiar, szczególnie osób starszych. Techniki takie jak „metoda na wnuczka” lub „metoda na policjanta” opierają się na wykorzystywaniu emocji strachu i pośpiechu, by nakłonić seniorów do niezwłocznego przekazania gotówki.
Kluczem do ochrony przed tymi oszustwami jest edukacja, czujność i wzajemna troska najbliższych. Seniorzy muszą być świadomi zagrożeń, nauczeni weryfikowania tożsamości rozmówców i powstrzymywania się od pochopnych decyzji o przekazywaniu pieniędzy. Wsparcie i czujność rodziny i przyjaciół mogą uchronić osoby starsze przed staniem się ofiarami cyberprzestępców.
Pandemia COVID-19 otworzyła również nowe możliwości dla cyberprzestępców, którzy próbują wykorzystywać ludzki strach i niepewność, m.in. oferując rzekomą pomoc przy szczepieniach. Dlatego tak ważne jest, aby seniorzy zachowywali szczególną ostrożność w kontaktach z nieznajomymi, zwłaszcza gdy jest mowa o pilnej potrzebie wpłacenia pieniędzy.
Tylko poprzez ciągłe podnoszenie świadomości, współpracę i wzajemne wspieranie się możemy skutecznie chronić osoby starsze przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami cyberprzestępców. Edukacja i czujność to kluczowe elementy w walce z tą rosnącą plagą.
