W dzisiejszej cyfrowej rzeczywistości, gdy niemal wszystkie aspekty naszego życia przeniosły się do sieci, niezwykle ważne stało się rozpoznawanie i unikanie prób oszukania. Cyberprzestępcy bowiem ciągle wymyślają nowe, coraz bardziej wyrafinowane sposoby na wyłudzenie naszych danych i pieniędzy. Jednym z częstych sposobów, który używają, jest phishing – technika polegająca na podszywaniu się pod zaufane firmy lub instytucje w celu wyłudzenia poufnych informacji.
Phishing – podstawy
Phishing to jeden z najpopularniejszych typów ataków opartych na wiadomościach e-mail lub SMS-ach. Cyberprzestępcy, wykorzystując inżynierię społeczną, usiłują nakłonić ofiarę do wykonania określonych czynności, takich jak kliknięcie w link, otwarcie załącznika lub ujawnienie poufnych danych. Według danych CSIRT NASK, tylko w 2019 roku zarejestrowano aż 6484 incydentów związanych z oszustwami internetowymi, z czego 4100 stanowiły ataki typu phishing.
Cyberprzestępcy często podszywają się pod firmy kurierskie, urzędy administracji, operatorów telekomunikacyjnych, a nawet naszych znajomych, by wzbudzić zaufanie potencjalnej ofiary. Wiadomości phishingowe są tak przygotowywane, aby wyglądały na autentyczne, ale w rzeczywistości służą do pozyskania poufnych informacji, takich jak dane do logowania, numery kart płatniczych czy hasła.
Szczególnym rodzajem phishingu, zdecydowanie bardziej niebezpiecznym, jest spear-phishing – ukierunkowany atak na konkretnego adresata, mający na celu wywarcie określonego wpływu lub wymuszenie działania. W tym przypadku cyberprzestępcy mogą podszywać się pod naszych partnerów biznesowych, a wiadomość może być spersonalizowana, bezpośrednio odwołując się do naszych relacji.
Pamiętaj! Nie klikaj w żadne linki ani nie otwieraj załączników w wiadomościach, których nadawcy nie znasz lub których zawartość budzi Twoje wątpliwości. Zanim podejmiesz jakiekolwiek działanie, zweryfikuj autentyczność wiadomości, na przykład bezpośrednio kontaktując się z domniemanym nadawcą.
Metody stosowane przez cyberprzestępców
Cyberprzestępcy wykorzystują różne techniki, by zwiększyć skuteczność swoich ataków. Często korzystają z socjotechniki – metod manipulacji psychologicznej mających na celu nakłonienie ofiary do określonych działań.
Jedną z często stosowanych metod jest szantaż. Cyberprzestępcy rozsyłają fałszywe wiadomości e-mail z żądaniem okupu za „niewypuszczenie” kompromitujących treści, które rzekomo pochodzą z komputera ofiary. Jest to jednak wyłącznie blef – atakujący nie mają dostępu do takich danych.
Innym sposobem jest podszywanie się pod pracowników banku lub innych zaufanych instytucji. Oszuści, dzwoniąc do ofiary, przedstawiają się jako pracownicy działu technicznego lub bezpieczeństwa i próbują nakłonić ją do instalacji oprogramowania umożliwiającego przejęcie kontroli nad urządzeniem. W ten sposób mogą uzyskać dostęp do danych logowania i pieniędzy.
Cyberprzestępcy wykorzystują również fałszywe strony internetowe, udające witryny banków, firm kurierskich czy platform płatniczych. Ofiary, wprowadzając na nich swoje dane, nieświadomie przekazują je w ręce oszustów.
Inną techniką są fałszywe SMS-y i e-maile informujące o rzekomych transakcjach, przesyłkach czy zagrożeniach – wszystko po to, by skłonić ofiarę do kliknięcia w dołączony link lub podjęcia innej, niekorzystnej dla niej akcji.
Pamiętaj! Niezależnie od formy ataku, cyberprzestępcy dążą do jednego celu – wyłudzenia Twoich poufnych danych lub pieniędzy. Zachowaj czujność i nie daj się zwieść pozorom.
Jak się bronić?
Najważniejsze zasady, które pomogą Ci uchronić się przed próbami wyłudzenia, to:
-
Zachowaj ostrożność. Jeśli otrzymujesz wiadomość, która wzbudza Twoje podejrzenia, zweryfikuj jej autentyczność, zanim podejmiesz jakiekolwiek działanie.
-
Nie klikaj w linki ani nie otwieraj załączników w wiadomościach od nieznanych nadawców. Może to spowodować zainfekowanie Twojego urządzenia złośliwym oprogramowaniem.
-
Nie podawaj poufnych danych przez telefon, e-mail lub na podejrzanych stronach internetowych. Pamiętaj, że pracownicy banków lub innych instytucji nigdy nie będą Cię o to prosić.
-
Uważaj na fałszywe strony internetowe. Sprawdzaj dokładnie adres URL, aby upewnić się, że znajdujesz się na autentycznej witrynie.
-
Bądź czujny podczas transakcji online. Przed dokonaniem zakupu sprawdź opinie o sprzedawcy i sklep, w którym robisz zakupy.
-
Regularnie aktualizuj oprogramowanie zabezpieczające na swoich urządzeniach. Pomoże to chronić Cię przed najnowszymi zagrożeniami.
-
Ufaj swojej intuicji. Jeśli coś wydaje Ci się podejrzane, lepiej zrezygnuj z danej czynności, niż ryzykować utratę pieniędzy lub danych.
Pamiętaj, że Ty jesteś główną linią obrony przed próbami wyłudzenia. Zachowując czujność i rozsądek, możesz uchronić się przed skutkami działań cyberprzestępców.
Jeśli mimo to padniesz ofiarą oszustwa, zgłoś to natychmiast – pomoże to w identyfikacji i zatrzymaniu sprawców.
