W dzisiejszych czasach, kiedy coraz więcej naszych interakcji przenosi się do świata cyfrowego, przestępcy wykorzystują różne metody, aby oszukiwać niczego niespodziewających się ofiar. Jednym z najbardziej niebezpiecznych rodzajów oszustw jest podszywanie się pod bliskich członków rodziny w celu wyłudzenia pieniędzy.
Schemat oszustwa „na wnuczka”
Jedną z najczęstszych metod stosowanych przez oszustów jest tzw. schemat „na wnuczka”. W tym typie oszustwa, przestępca kontaktuje się telefonicznie z osobą starszą, podając się za bliskiego członka rodziny, najczęściej wnuka lub inną osobę z najbliższego kręgu. Następnie naciągacz wymyśla historię, w której potrzebuje pilnej pomocy finansowej – na przykład spowodował wypadek i musi zapłacić mandat, albo potrzebuje pieniędzy na operację lub inną nagłą potrzebę.
Zgodnie z danymi policji, osoby starsze, często samotne i ufne, są szczególnie narażone na tego typu wyłudzenia. Oszuści liczą na to, że pod wpływem emocji i stresu spowodowanego nagłą sytuacją, ofiara nie zweryfikuje tożsamości rozmówcy i szybko prześle pieniądze na wskazane konto.
Jak działa ten schemat?
Schemat „na wnuczka” opiera się na wykorzystywaniu ludzkiej podatności na emocje i chęci niesienia pomocy najbliższym. Przestępcy skrupulatnie przygotowują się do takich oszustw, gromadząc informacje na temat potencjalnych ofiar. Mogą zdobywać dane osobowe, a nawet nagrywać rozmowy z ofiarami, aby następnie perfekcyjnie odgrywać rolę członka rodziny.
Oto typowy przebieg takiego oszustwa:
- Nawiązanie kontaktu: Oszust dzwoni do ofiary, przedstawiając się jako członek rodziny, najczęściej wnuk lub inna bliska osoba.
- Wywarcie presji: Naciągacz szybko tłumaczy, że znalazł się w nagłej, niebezpiecznej sytuacji i pilnie potrzebuje pieniędzy. Wywiera presję, aby ofiara szybko zdecydowała się na pomoc.
- Prośba o dyskrecję: Oszust prosi ofiarę, aby nie informowała innych członków rodziny o tej sytuacji, tłumacząc, że chce uniknąć kłopotów lub wstydu.
- Instrukcje transferu pieniędzy: Naciągacz podaje numer konta lub inne dane, na które ofiara ma natychmiast przelać pieniądze.
- Zerwanie kontaktu: Po otrzymaniu pieniędzy, oszust natychmiast urywa kontakt, uniemożliwiając ofierze weryfikację tożsamości rozmówcy.
Jak rozpoznać oszustwo „na wnuczka”?
Aby uniknąć stania się ofiarą tego typu wyłudzenia, należy zachować szczególną ostrożność w przypadku nieoczekiwanych próśb o pomoc finansową od osób podających się za członków rodziny. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc rozpoznać próbę oszustwa:
- Zweryfikuj tożsamość rozmówcy: Zanim podejmiesz jakiekolwiek działania, poproś rozmówcę o podanie szczegółów, które tylko Twój prawdziwy krewny mógłby znać. Zapytaj o datę urodzenia, imiona rodzeństwa lub inne informacje, które pomogą Ci stwierdzić, czy to naprawdę Twój bliski.
- Zachowaj spokój: Nie daj się sprowokować do pochopnych decyzji. Oszuści liczą na to, że wywoływanie poczucia pilności i stresu u ofiary osłabi jej czujność.
- Skontaktuj się z innymi członkami rodziny: Zadzwoń do innych bliskich osób i sprawdź, czy rzeczywiście ktoś z rodziny potrzebuje pomocy. Nie ufaj wyłącznie temu, co mówi rozmówca.
- Nigdy nie przekazuj pieniędzy nieznanym osobom: Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do autentyczności prośby, nie dokonuj przelewu. Lepiej dmuchać na zimne niż stracić swój ciężko zarobiony majątek.
Działania profilaktyczne
Aby chronić siebie i swoich bliskich przed tego typu oszustwami, warto podjąć następujące działania:
- Edukuj osoby starsze: Regularnie rozmawiaj z dziadkami, rodzicami lub innymi starszymi członkami rodziny, ostrzegając ich przed próbami wyłudzenia pieniędzy. Pomóż im zrozumieć mechanizmy działania naciągaczy.
- Ustal procedury weryfikacji: Wypracujcie z bliskimi stałe zasady weryfikacji tożsamości dzwoniącego, takie jak określone hasła lub pytania, które pomagają potwierdzić, że to prawdziwy członek rodziny.
- Zachęcaj do ostrożności: Podkreślaj, że lepiej dmuchać na zimne i zweryfikować każdą prośbę o pomoc finansową, niż stać się ofiarą oszustwa.
- Zgłaszaj podejrzane sytuacje: Jeśli ktoś z bliskich padł ofiarą tego typu wyłudzenia, niezwłocznie poinformuj o tym policję. Tylko wspólne działanie może pomóc w powstrzymaniu naciągaczy.
Dbajmy o siebie nawzajem i nie pozwólmy, aby naciągacze wykorzystywali naszą dobrą wolę i zaufanie. Pamiętajmy, że ostrożność nigdy nie jest zbyteczna, szczególnie w kontaktach z osobami podającymi się za członków rodziny. Wspólnie możemy skutecznie walczyć z tego typu oszustwami.
Warto również odwiedzić stronę stop-oszustom.pl, gdzie można znaleźć więcej informacji na temat różnych rodzajów oszustw i sposobów ochrony przed nimi.
