W ostatnich latach obserwujemy zmiany w tendencjach oszustw dokonywanych na seniorach w Polsce. Tradycyjna metoda na wnuczka jest już nieco mniej popularna, ustępując miejsca nowej taktyce – podszywania się pod urzędników państwowych. Przestępcy coraz częściej wykorzystują niewiedzę i łatwowierność starszych osób, by wyłudzić od nich oszczędności całego życia.
Oszustwa na rzekomych urzędników
Jednym z coraz częstszych przypadków oszukiwania seniorów jest podawanie się za pracowników różnych instytucji państwowych, takich jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych, urzędy skarbowe czy samorządowe. Według doniesień z serwisu Prawo.pl, przestępcy z łatwością wchodzą w rolę urzędników, wykorzystując fakt, że politycy często mówią o nowych programach pomocowych dla seniorów.
Jednym z takich przykładów jest historia 89-letniego mieszkańca Zamościa, do którego zapukał mężczyzna podający się za urzędnika. Poinformował on starszego pana, że może on ubiegać się o nową zapomogę dla seniorów, jednak pod warunkiem, że udowodni, iż nie jest rozrzutny, a oszczędny. W tym celu senior został poproszony o wskazanie miejsca, w którym przechowuje swoje oszczędności. Mężczyzna ten następnie opuścił mieszkanie, zabierając ze sobą kilkanaście tysięcy złotych zgromadzonych przez emeryta.
Podobna sytuacja miała miejsce w Lidzbarku Warmińskim, gdzie 83-letnia kobieta została odwiedzona przez mężczyznę, który przedstawił się jako urzędnik przyznający unijne dopłaty do zasiłku pogrzebowego. Ten z kolei poinformował seniorkę, że warunkiem otrzymania dopłaty jest posiadanie 5 tysięcy złotych w gotówce. Kobieta, uwierzyłszy w tę historię, pokazała mężczyźnie schowaną w domu kopertę z oszczędnościami, a on następnie zabrał ją ze sobą.
Jak wynika z dalszych doniesień, oszuści nie cofają się również przed podszywaniem się pod pracowników różnych mediów czy instytucji komunalnych, takich jak zakłady energetyczne czy wodociągowe. Stosują przy tym metodę „na parasol”, angażując uwagę jednego z intruzów, podczas gdy drugi przeszukuje mieszkanie ofiary.
Oszustwa na rzekomych krewnych
Choć metoda „na wnuczka” jest obecnie nieco mniej popularna, nadal zdarzają się przypadki, gdy przestępcy podają się za zdesperowanych krewnych potrzebujących natychmiastowej pomocy finansowej. Jak wskazuje raport serwisu Prawo.pl, tego typu oszustwa notowane są coraz rzadziej, głównie dzięki działaniom prewencyjnym policji i ogólnopolskim kampaniom medialnym. Seniorzy stają się bowiem coraz bardziej ostrożni i mniej ufni wobec tego typu próśb.
Niemniej jednak, wciąż zdarzają się ofiary, które dają się nabrać na historię „wnuczka w nagłej potrzebie” i przekazują kilkadziesiąt lub nawet kilkanaście tysięcy złotych oszustom. Przestępcy doskonale potrafią odgrywać role „zdesperowanych krewnych”, wzbudzając współczucie i skłaniając seniorów do natychmiastowej pomocy.
Wykorzystanie danych osobowych
Niezależnie od tego, czy przestępcy podszywają się pod urzędników, czy też pod krewnych, bardzo często towarzyszą temu próby wyłudzenia danych osobowych ofiar. Może to być na przykład kradzież dokumentów, takich jak decyzje emerytalne czy dowody tożsamości. Wykorzystanie cudzych danych osobowych jest bowiem traktowane jako odrębne przestępstwo, zagrożone karą do 8 lat pozbawienia wolności.
Według danych z Repozytorium Uniwersytetu Katolickiego w Lublinie, przestępcy mogą również posłużyć się metodą phishingu, czyli wyłudzania danych poprzez podszywanie się pod inne osoby lub instytucje. Tego typu działania również podlegają karze do 3 lat pozbawienia wolności.
Ostrożność i czujność kluczem do bezpieczeństwa
W obliczu rosnącej skali oszustw na seniorach, kluczowe znaczenie ma edukacja i podnoszenie świadomości wśród starszych osób. Jak podkreślają eksperci, seniorzy powinni zachować szczególną ostrożność przy kontaktach z nieznajomymi, zwłaszcza gdy ci podają się za urzędników lub krewnych.
Warto również pamiętać, że pracownicy państwowych instytucji, tacy jak ZUS czy urzędy skarbowe, zawsze posiadają przy sobie stosowne legitymacje i upoważnienia. Jeśli ktoś twierdzi, że reprezentuje taką instytucję, a nie może tego w prosty sposób potwierdzić, należy zachować czujność i skontaktować się bezpośrednio z daną placówką.
Ponadto, eksperci podkreślają, że seniorzy nie powinni nigdy udostępniać gotówki, dokumentów lub innych cennych przedmiotów osobom podającym się za urzędników czy krewnych. W razie jakichkolwiek wątpliwości, najlepiej skontaktować się z rodziną lub zaufanymi osobami, a w przypadku podejrzenia próby oszustwa – niezwłocznie powiadomić o tym policję.
Strona stop-oszustom.pl oferuje również szereg porad i wskazówek, jak rozpoznać i uniknąć różnego rodzaju prób wyłudzenia, w tym tych związanych z podszywaniem się pod urzędników czy krewnych. Warto skorzystać z tych zasobów, by chronić siebie i swoich bliskich.
Podsumowując, rosnąca skala oszustw na seniorach jest poważnym problemem społecznym, który wymaga zdecydowanych działań w zakresie edukacji i ochrony najstarszych obywateli. Zachowanie czujności, ostrożności i rozsądku jest kluczowe, by nie dać się zwieść sprytnym i bezwzględnym oszustom.
