Żyjemy w erze cyfryzacji, gdzie coraz więcej codziennych czynności przenosi się do sfery online. Niestety, wraz z rosnącą popularnością internetu i nowych technologii, pojawiają się także nowe zagrożenia – oszustwa internetowe. Jednym z coraz powszechniejszych sposobów wyłudzania pieniędzy przez cyberprzestępców są oszustwa telefoniczne.
Mechanizm działania telefonicznych naciągaczy
Sprawcy tego typu przestępstw często wykorzystują techniki socjotechniczne, aby wzbudzić zaufanie potencjalnej ofiary. Posługują się oni m.in. podszywaniem się pod pracowników instytucji, wywoływaniem poczucia pilności lub zagrożenia, bądź też oferowaniem atrakcyjnych nagród. W ten sposób próbują skłonić ofiarę do przekazania poufnych danych osobowych lub dokonania płatności.
Nierzadko metody te okazują się skuteczne, szczególnie wobec osób starszych, które z racji wieku i mniejszej znajomości nowoczesnych technologii, są bardziej podatne na tego typu oszustwa. Seniorzy, będąc z natury bardziej ufni i otwarci, stają się łatwym celem dla naciągaczy.
Według danych Policji, seniorzy są szczególnie narażeni na tego typu zagrożenia, ponieważ często nie mają wystarczającej wiedzy na temat możliwości technologicznych, a jednocześnie są bardziej skłonni do ufania innym i chęci niesienia pomocy.
Jak bronić się przed telefonicznymi oszustami?
Eksperci wskazują kilka kluczowych zasad, których stosowanie może skutecznie chronić przed staniem się ofiarą oszustwa telefonicznego:
-
Bądź ostrożny w kontaktach z nieznajomymi. Nie udzielaj poufnych informacji ani nie podejmuj działań na podstawie niespodziewanych wiadomości od nieznanych osób. Zawsze weryfikuj tożsamość osoby, która się do ciebie zgłasza.
-
Działaj bez pośpiechu. Nie daj się zwieść naciskom na natychmiastową reakcję. Sformułowania typu „natychmiast”, „szybko”, „niezwłocznie” mają na celu skłonić cię do podjęcia decyzji bez zastanowienia.
-
Bądź świadomy i wyedukowany. Dowiedz się więcej na temat różnych rodzajów oszustw, takich jak phishing, fałszywe strony internetowe czy oszustwa telefoniczne. Poznaj popularne schematy wyłudzania danych i pieniędzy, aby lepiej chronić się przed nimi.
-
Pytaj, rozmawiaj, zgłaszaj. Nie bój się zadawać pytań i weryfikować informacji. Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj o nich z bliskimi. Zgłaszaj podejrzane działania odpowiednim organom ścigania lub instytucjom.
Według informacji kancelarii prawnej, jednym z przykładów tego typu oszustw jest działalność firmy Serwis Informacyjny Polskiego Prawa sp. z o.o. (SIPP). Firma ta wykorzystuje techniki socjotechniczne, aby nakłonić przedsiębiorców do rejestracji na płatnej stronie internetowej, nie informując ich wyraźnie o warunkach umowy i wysokości opłat.
Przykład działań SIPP sp. z o.o.
Firma SIPP sp. z o.o. kontaktuje się telefonicznie z przedsiębiorcami, przedstawiając się jako dostawca usług informacyjno-prawnych. Telemarketer przekonuje klienta, że rejestracja na stronie internetowej SIPP jest bezpłatna i ma charakter próbny. Nie informuje jednak wyraźnie, że po upływie 14 dni niepodjęcia żadnych dalszych działań, umowa automatycznie przechodzi w płatny abonament roczny o wysokości około 2000 zł.
Klient, będąc przekonany, że korzysta z bezpłatnej wersji testowej, loguje się na stronie i otrzymuje dane dostępowe. Dopiero później, gdy otrzymuje fakturę, orientuje się, że został wprowadzony w błąd i jest zobowiązany do zapłaty znacznej kwoty.
Ponadto, firma SIPP stosuje agresywne metody windykacji, grożąc wpisem do rejestru dłużników lub egzekucją komorniczą. Część klientów, zaniepokojonych konsekwencjami, decyduje się na zapłacenie, aby uniknąć dalszych problemów.
Skuteczne sposoby obrony
Osoby, które padły ofiarą podobnych praktyk, mają kilka kluczowych argumentów, którymi mogą się bronić:
-
Brak wyrażenia woli zawarcia umowy – zgodnie z Kodeksem Cywilnym, oświadczenie woli musi być wyrażone w sposób dostateczny. Jeśli klient nie miał możliwości zapoznania się z regulaminem i warunkami umowy przed jej zawarciem, nie można uznać, że wyraził świadomą zgodę.
-
Brak informacji o okresie umowy i prawie odstąpienia – przepisy nakładają na przedsiębiorcę obowiązek poinformowania klienta o prawie odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni. Jeśli klient nie został o tym poinformowany, prawo to nie wygasa.
-
Nieuczciwe postanowienia umowne – zgodnie z Kodeksem Cywilnym, niedozwolone są klauzule umowne, które rażąco naruszają interesy konsumenta, jak np. narzucanie długich okresów wypowiedzenia umowy.
Eksperci wskazują, że w przypadku oszustwa internetowego, nawet jeśli kwota jest względnie niska, warto złożyć zawiadomienie do prokuratury. Takie działanie może pomóc w zidentyfikowaniu i ukaraniu sprawców, a także zapobiec dalszym podobnym praktykom.
Podsumowanie
Oszustwa telefoniczne stanowią coraz poważniejsze zagrożenie, szczególnie dla osób starszych i mniej zorientowanych w nowoczesnych technologiach. Stosowanie prostych zasad ostrożności, edukacja i czujność mogą jednak znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą naciągaczy.
W przypadku, gdy dojdzie do próby wyłudzenia, warto skorzystać z dostępnych środków prawnych, takich jak odmowa zapłaty, ochrona konsumencka czy zawiadomienie organów ścigania. Tylko zdecydowane przeciwdziałanie tego typu praktykom może przyczynić się do ograniczenia skali problemu.
Zachęcamy także do odwiedzenia strony https://stop-oszustom.pl/, gdzie znajdziesz więcej informacji na temat bezpiecznego korzystania z internetu i ochrony przed oszustwami.
