Biegunka podróżnych – zmora wakacji
Wakacyjne wojaże powinny kojarzyć się wyłącznie z piękną pogodą, wspaniałymi widokami i relaksem. Niestety często zdarza się, że podczas wakacji dopada nas tzw. biegunka podróżnych, która zmusza do spędzenia części urlopu w toalecie. Przyczyną tych zaburzeń żołądkowo-jelitowych zazwyczaj są infekcje przewodu pokarmowego, które zdarzają się w krajach tropikalnych lub o niższym standardzie sanitarnym.
Biegunka podróżnych, znana również pod nazwami takimi jak klątwa Faraona, zemsta Montezumy czy Delhi belly, to wyjątkowo uciążliwa przypadłość, na którą narażonych jest nawet 20-50% wszystkich podróżujących. Objawy zwykle pojawiają się nagle, około 2-3 dnia po przyjeździe do danego kraju, i utrzymują się średnio przez 4 dni do tygodnia. Wodnistej biegunce najczęściej towarzyszą ból brzucha, nudności i wymioty. Choć w większości przypadków dolegliwości mają łagodny i samoograniczający się charakter, to dla wielu turystów zmuszają do nagłej zmiany planów urlopowych.
Aby zapobiec biegunce podróżnych i cieszyć się wakacjami bez przykrych niespodzianek, warto dowiedzieć się, co powoduje tę dolegliwość, jak ją rozpoznać oraz jak radzić sobie z jej objawami. Strona StopOszustom.pl pomoże Ci uniknąć nieprzyjemnych sytuacji podczas Twoich wyjazdów.
Przyczyny biegunki podróżnych
Biegunka podróżnych jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych u turystów w tropiku i w krajach, w których panują złe warunki sanitarne. Jej główną przyczyną są zakażenia bakteryjne, które stanowią około 80% wszystkich przypadków. Głównymi winowajcami są enterotoksyczne lub enteroagregacyjne szczepy bakterii Escherichia coli, rzadziej bakterie z rodzaju Shigella, Salmonella, Campylobacter.
Do rozwoju choroby mogą również doprowadzić infekcje wirusowe (5-10% przypadków), wywołane zakażeniem rotawirusami, norowirusami lub adenowirusami, a także zakażenia pierwotniakowe (około 5% przypadków), np. przez Giardia lamblia, Entamoeba histolytica, Cryptosporidium, Cyclospora cayetanensis.
Wszystkie te chorobotwórcze patogeny dostają się do organizmu wraz ze skażoną wodą lub pokarmem drogą fekalno-oralną oraz poprzez brudne ręce. Dlatego też najwyższe ryzyko zachorowania na biegunkę podróżnych dotyczy turystów wybierających się do Indii, krajów Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz Ameryki Łacińskiej, gdzie standardy higieny pozostawiają wiele do życzenia.
Objawy biegunki podróżnych
Objawy biegunki podróżnych są łatwe do zaobserwowania i zwykle nie wymagają konsultacji lekarskiej. Najczęściej występują:
- Liczne, wodniste wypróżnienia – do 3 lub więcej luźnych stolców na dobę
- Ból brzucha
- Nudności i wymioty
Wyjątkiem są przypadki pacjentów, u których doszło do zaostrzenia dolegliwości, szczególnie u dzieci, osób starszych, kobiet w ciąży oraz osób przewlekle chorych. Wówczas konieczne może być wykonanie badań laboratoryjnych, w tym badanie kału czy posiewu, w celu zidentyfikowania chorobotwórczego patogenu.
Poważniejsze objawy, takie jak bardzo liczne i wodniste wypróżnienia, krew w stolcu czy częste wymioty prowadzące do odwodnienia, mogą świadczyć o ciężkim przebiegu choroby i wymagają niezwłocznej konsultacji lekarskiej.
Leczenie biegunki podróżnych
W leczeniu biegunki podróżnych najważniejsze jest dbanie o właściwe nawodnienie organizmu. Należy pić dużo wody butelkowanej lub świeżo przegotowanej, a w razie potrzeby przyjmować preparaty zawierające elektrolity i glukozę, takie jak Elektrolity AVET, Elektrolity USP, Floractin elektrolity czy Protego Elektrolity.
Podczas choroby zaleca się także stosowanie diety lekkostrawnej, obejmującej produkty skrobiowe (ziemniaki, makaron, ryż), fermentowany nabiał oraz lekkie zupy. Posiłki powinny być częstsze, ale w mniejszych porcjach, a wraz z ustępowaniem objawów dietę należy stopniowo rozszerzać.
W łagodzeniu dolegliwości biegunkowych pomagają także leki hamujące perystaltykę jelit, takie jak loperamid. Należy jednak pamiętać, że stosowanie tych środków w przypadku biegunek o podłożu bakteryjnym może wydłużyć czas trwania choroby, gdyż hamuje oczyszczanie przewodu pokarmowego.
W uzasadnionych przypadkach lekarz może włączyć antybiotykoterapię, szczególnie gdy objawy nie ustępują lub ulegają nasileniu. Jeśli mimo leczenia dolegliwości utrzymują się, prawdopodobną przyczyną może być zakażenie pierwotniakami, wymagające odpowiedniej diagnostyki i leczenia przeciwpasożytniczego pod okiem specjalisty.
Profilaktyka biegunki podróżnych
Podstawowym sposobem zapobiegania biegunce podróżnych jest przestrzeganie zasad higieny oraz bezpiecznego żywienia się w tropiku i krajach rozwijających się. Należy m.in.:
- Pić wyłącznie wody butelkowane lub świeżo przegotowane
- Unikać surowych warzyw i owoców, chyba że zostały dokładnie umyte i obrany
- Unikać lodów, chyba że są przyrządzane z butelkowanej wody
- Unikać posiłków z ulicznych straganów lub małych, nieznanej renomy restauracji
- Dokładnie myć i dezynfekować ręce przed jedzeniem
Strona StopOszustom.pl zawiera więcej wskazówek, jak bezpiecznie podróżować i unikać przykrych niespodzianek podczas wakacji.
W wyjątkowych sytuacjach, np. u osób z chorobami przewlekłymi, lekarz może zalecić krótkoterminową profilaktykę biegunki w podróży przy użyciu leków przeciwbakteryjnych, takich jak ryfaksymina lub antybiotyki z grupy fluorochinolonów. Trzeba jednak pamiętać, że farmakologiczna profilaktyka nie jest rozwiązaniem rutynowym i wymaga konsultacji przed wyjazdem.
Podsumowując, biegunka podróżnych to uciążliwy, ale często niegroźny problem, który można skutecznie zwalczać, przestrzegając podstawowych zasad higieny i bezpiecznego odżywiania się. Dzięki odpowiednim środkom ostrożności oraz szybkiemu leczeniu objawy zwykle ustępują w ciągu kilku dni, pozwalając cieszyć się wakacjami bez przykrych niespodzianek.
