Oszustwa na „wnuczka” i „policjanta”
Jedną z popularnych metod oszustów jest tzw. „metoda na wnuczka”. Ofiarami padają z reguły osoby starsze, od których przestępcy próbują wyciągnąć pieniądze pod pretekstem pomocy wnuczkowi. Scenariusz jest z reguły podobny – podczas rozmowy telefonicznej rozmówca informuje ofiarę, że jej wnuczek ma poważne problemy, na przykład może trafić do aresztu, a jedyną szansą na uratowanie go jest wpłacenie kaucji lub okupu, nawet sięgającego kilkudziesięciu tysięcy złotych. Ofiara otrzymuje następnie telefon od rzekomego „kolegi wnuczka”, który przyjeżdża po odbiór gotówki.
Ściśle związana z metodą na wnuczka jest „metoda na policjanta”. Przestępcy podszywają się pod funkcjonariuszy, którzy mają ostrzegać seniora przed próbą wyłudzenia pieniędzy przez „wnuczka”. Następnie „policjant” prosi o dokonanie wypłaty lub przelewu, by „złapać oszusta na gorącym uczynku”. Oczywiście pieniądze trafiają w ręce przestępców.
Policja ostrzega, że sprawcy tych oszustw potrafią uwiarygodnić się, wykorzystując techniki manipulacji i spoofingu numerów telefonicznych. Mogą wyświetlać na telefonie ofiary numery zaczynające się od prefixu 47, należące do Policji, chociaż w rzeczywistości dzwonią z zupełnie innych numerów.
Wyłudzenia metodą na „przelew weryfikacyjny”
Inną niebezpieczną metodą jest wyłudzanie przelewu na 1 zł. Przestępcy wykorzystują fakt, że w wielu bankach można otworzyć zdalnie rachunek, a weryfikacja tożsamości odbywa się na podstawie danych zawartych w przelewie z innego banku. Oszuści składają wniosek w imieniu ofiary i próbują ją nakłonić do wykonania przelewu na 1 zł, by pozyskać jej dane osobowe.
Często czynią to, publikując ogłoszenia o pracę, w których proszą kandydatów o podanie danych i wykonanie przelewu weryfikacyjnego. Ofiara nie wie nic o tym, że na jej nazwisko założono rachunek, który następnie jest wykorzystywany do działalności przestępczej – od wyłudzania pożyczek po pranie brudnych pieniędzy.
Oszustwa na „kuriera” i „urzędnika”
Kolejną metodą jest „metoda na kuriera”. Osoba podająca się za dostawcę przesyłki kontaktuje się z ofiarą, a w momencie podpisywania dokumentu odbioru podsyła jeszcze jeden dokument do podpisania, który w rzeczywistości zobowiązuje do dokonania określonej płatności.
Podobnie „metoda na urzędnika” polega na podszywaniu się pod pracowników instytucji państwowych, takich jak GUS lub Ministerstwo Finansów. Oszuści rozsyłają fałszywe wezwania do zapłaty, na przykład zaległych składek RTV lub opłat za wpis do rejestru REGON, który w rzeczywistości jest bezpłatny. Ofiary, które dokonują przelewu, w rzeczywistości wpłacają pieniądze na konto oszustów.
Phishing i inne techniki wyłudzeń
Popularnymi metodami są również różne formy phishingu, czyli podszywania się pod instytucje, najczęściej banki. Przestępcy wysyłają fałszywe e-maile z prośbą o pilne zalogowanie się do bankowości internetowej, podając link do podrobionej strony. Ofiary, które logują się na tej stronie, przekazują oszustom swoje dane dostępowe.
Innym sposobem jest „vishing”, czyli phishing głosowy. Przestępcy podszywają się pod przedstawicieli banków lub firm telekomunikacyjnych i próbują wyłudzić od ofiar dane osobowe, loginy, hasła czy numery kart płatniczych.
Oszuści wykorzystują również skimming, czyli instalowanie na bankomatach specjalnych urządzeń przechwytujących dane z kart płatniczych. Dodatkowo mogą montować kamery, by rejestrować wprowadzane przez ofiary kody PIN. Uzyskane w ten sposób informacje pozwalają na dokonywanie nielegalnych transakcji.
Jak chronić się przed oszustwami?
Aby uniknąć przykrych konsekwencji, należy zachować szczególną ostrożność:
- Nigdy nie otwieraj linków i załączników w e-mailach, zwłaszcza tych, które kierują do stron bankowości internetowej.
- Nie instaluj aplikacji antywirusowych z podejrzanych źródeł, np. wysyłanych w SMS-ach.
- Uważaj na nieznanych rozmówców, którzy telefonicznie próbują wyłudzić dane lub pieniądze. Banki nigdy nie proszą o podanie takich informacji.
- Sprawdzaj dokładnie bankomaty przed użyciem – uważaj na niepasujące elementy, które mogą być częścią skimmera.
- Nie wysyłaj przelewów weryfikacyjnych na 1 zł – to najprawdopodobniej próba kradzieży tożsamości.
- Zachowaj czujność przy odbiorze paczek i podpisywaniu dokumentów – uważaj, by nie podpisać się pod czymś, czego treści nie znasz.
- Zweryfikuj każde podejrzane wezwanie do zapłaty, kontaktując się bezpośrednio z daną instytucją.
Zachowanie ostrożności i wiedza na temat metod działania oszustów to klucz do uniknięcia przykrych konsekwencji. Pamiętaj, aby zawsze zachować zdrowy rozsądek i nie ufać bezkrytycznie nieznanym osobom. Strona stop-oszustom.pl może dostarczyć więcej informacji na temat bezpiecznych praktyk i sposobów ochrony przed cyberprzestępczością.
