W dzisiejszej erze szybkiego rozwoju technologicznego, gdy coraz więcej czynności przenosimy do Internetu, stajemy się szczególnie podatni na różnego rodzaju oszustwa. Uczniowie, którzy często korzystają z sieci w celach edukacyjnych, muszą być szczególnie wyczuleni na niebezpieczne praktyki, by nie stać się ofiarami cyberprzestępców. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć najczęstsze rodzaje oszustw internetowych, z jakimi mogą spotkać się młodzi ludzie, oraz przedstawić konkretne porady, jak im zapobiegać.
Phishing – narzędzie szybkiego zysku dla przestępców
Jednym z najbardziej powszechnych sposobów na oszukiwanie internautów jest phishing. Polega on na przesyłaniu fałszywych wiadomości e-mail, SMS-ów lub komunikatów w mediach społecznościowych, podszywających się pod znane i zaufane organizacje, takie jak banki, firmy kurierskie czy urzędy. Zgodnie z danymi amerykańskiej agencji ds. cyberbezpieczeństwa i infrastruktury, w 2020 roku odnotowano ponad 241 tys. zgłoszeń o phishingu, co stanowi wzrost o 110% w porównaniu z poprzednim rokiem.
Celem cyberprzestępców jest wyłudzenie od ofiar wrażliwych danych, takich jak nazwy użytkowników, hasła, numery kart kredytowych czy informacje o rachunkach bankowych. W ten sposób mogą uzyskać dostęp do kont i dokonywać nielegalnych transakcji lub kraść tożsamość ofiary.
Jak rozpoznać phishing?
– Zwróć uwagę na adres nadawcy – może on znacząco różnić się od oficjalnego adresu danej organizacji.
– Uważaj na komunikaty wzbudzające pilność lub grożące poważnymi konsekwencjami w przypadku braku reakcji.
– Sprawdź linki w wiadomości, najlepiej nie klikając w nie, a ręcznie wpisując adres strony.
– Nigdy nie podawaj poufnych danych w odpowiedzi na prośbę zawartą w podejrzanej wiadomości.
Jeśli masz wątpliwości co do autentyczności wiadomości, skontaktuj się bezpośrednio z daną organizacją, korzystając z oficjalnych danych kontaktowych.
Oszustwa na podszywanie się pod instytucje edukacyjne
Innym rodzajem oszustwa, który może dotknąć uczniów, jest podszywanie się pod instytucje edukacyjne. Cyberprzestępcy tworzą fałszywe strony internetowe lub konta w mediach społecznościowych, udając szkoły, uczelnie lub organizacje oferujące stypendia i granty.
Według danych FBI, w 2020 roku zgłoszono ponad 14 tys. przypadków tego typu oszustw, w wyniku których ofiary straciły łącznie ponad 82 miliony dolarów. Ofiary są zachęcane do wpłacania pieniędzy w zamian za fikcyjne nagrody lub kursy.
Aby ustrzec się przed takimi działaniami, należy:
– Dokładnie sprawdzać autentyczność stron internetowych i kont w mediach społecznościowych.
– Upewnić się, że dany program stypendialny lub edukacyjny jest rzeczywiście oferowany przez uznaną instytucję.
– Nigdy nie wpłacać pieniędzy w zamian za obietnice nagród lub stypendiów bez uprzedniego zweryfikowania oferty.
– Zgłaszać podejrzane działania na stronie internetowej poświęconej walce z oszustwami.
Niebezpieczne aplikacje i programy do ściągania
Kolejnym zagrożeniem, z którym muszą zmierzyć się uczniowie, są nielegalne programy do ściągania materiałów edukacyjnych. Cyberprzestępcy tworzą fałszywe aplikacje lub strony, które pod pretekstem darmowych podręczników, kursów lub ćwiczeń, infekują urządzenia złośliwym oprogramowaniem.
Według raportu Europolu, w 2021 roku odnotowano ponad 2,5 miliona prób infekcji tego typu aplikacjami. Zainfekowane urządzenia mogą być wykorzystywane do kradzieży danych osobowych, wyłudzania pieniędzy lub nawet blokowania dostępu do plików.
Aby ustrzec się przed tym zagrożeniem, uczniowie powinni:
– Pobierać materiały edukacyjne wyłącznie z oficjalnych, zweryfikowanych źródeł.
– Unikać korzystania z nieznanych lub podejrzanych aplikacji czy stron internetowych.
– Upewnić się, że urządzenie jest zabezpieczone aktualnym oprogramowaniem antywirusowym.
– Regularnie aktualizować systemy operacyjne i aplikacje na swoich urządzeniach.
Fałszywe konkursy i loterie
Kolejnym typem oszustwa, który może dotknąć uczniów, są fałszywe konkursy i loterie. Cyberprzestępcy rozsyłają informacje o rzekomych nagrodach, takich jak laptopy, tablety czy stypendia, które można rzekomo wygrać, wypełniając odpowiedni formularz lub dokonując opłaty rejestracyjnej.
Według danych Federalnej Komisji Handlu USA, w 2020 roku ofiary takich oszustw straciły łącznie ponad 150 milionów dolarów. Cyberprzestępcy mogą wykorzystywać te dane do kradzieży tożsamości lub wyłudzania pieniędzy.
Aby ustrzec się przed takimi działaniami, uczniowie powinni:
– Zachować czujność w przypadku niezamówionych wiadomości informujących o wygranej.
– Nigdy nie wpłacać pieniędzy w celu odebrania nagrody.
– Sprawdzać, czy dany konkurs lub loteria jest organizowany przez wiarygodną instytucję.
– Zgłaszać podejrzane działania na stronie internetowej poświęconej walce z oszustwami.
Podsumowanie
Powyższe przykłady pokazują, że uczniowie korzystający z Internetu muszą być bardzo ostrożni i czujni, by nie paść ofiarą cyberprzestępców. Należy zawsze weryfikować autentyczność źródeł, z których pozyskuje się informacje, uważać na niepokojące komunikaty i nigdy nie udostępniać poufnych danych osobowych.
Pamiętajmy, że cyberprzestępcy stale opracowują nowe metody, dlatego stała czujność i świadomość zagrożeń są kluczowe w zapobieganiu oszustwom. Warto regularnie odwiedzać strony internetowe poświęcone walce z oszustwami, by być na bieżąco z najnowszymi trendami i skutecznymi sposobami ochrony.
