Czy możesz ufać każdej prośbie o pomoc, którą widzisz na ulicy, w Internecie lub w mediach społecznościowych? Niestety, nie. Wzrost liczby fałszywych zbiórek charytatywnych sprawia, że musimy zachować czujność. Ale nie martw się, nauczę Cię, jak odróżnić prawdziwe zbiórki od oszukańczych. Razem odkryjemy, jak pomóc tym, którzy naprawdę tego potrzebują.
Poznaj historię Marty
Marta była wzruszona, gdy zobaczyła na Facebooku prośbę o pomoc dla 8-letniej Oli, chorej na raka. Dziewczynka i jej rodzina pilnie potrzebowali pieniędzy na kosztowne leczenie. Marta bez wahania wpłaciła 100 złotych na podane konto. Niestety, kilka tygodni później okazało się, że ta zbiórka była kompletnym oszustwem. Ola nie istniała, a pieniądze trafiły do kieszeni nieuczciwych przestępców.
Badania pokazują, że ten rodzaj fałszywych zbiórek jest niestety coraz bardziej powszechny. Coraz więcej osób, jak Marta, chce pomagać, a przestępcy doskonale to wykorzystują. Dlatego musimy nauczyć się, jak odróżnić prawdziwe prośby o pomoc od tych oszukańczych.
Kiedy zbiórka jest podejrzana?
Najczęściej fałszywym zbiórkom brakuje kilku kluczowych informacji. Oto na co powinieneś zwrócić uwagę:
1. Brak przejrzystych informacji o celu zbiórki
Gdy widzisz prośbę o pomoc, ale nie masz pojęcia, na co dokładnie mają zostać przeznaczone zebrane pieniądze, to powód do podejrzeń. Prawdziwe zbiórki zawsze jasno określają cel, np. leczenie konkretnej osoby, remont schroniska dla zwierząt czy wsparcie określonej organizacji charytatywnej.
2. Niejasne dane organizatora
Jeśli nie możesz znaleźć podstawowych informacji o organizatorze zbiórki, takich jak ich dane kontaktowe, historia działalności czy reputacja, to znak, że coś może być nie tak. Rzetelne organizacje charytatywne zawsze udostępniają takie informacje.
3. Brak potwierdzenia tożsamości obdarowanego
W przypadku zbiórek na pomoc konkretnej osobie, powinieneś mieć możliwość zweryfikowania jej tożsamości. Prawdziwe historie choroby czy trudnej sytuacji życiowej są zawsze poparte wiarygodnymi dokumentami lub danymi kontaktowymi do samej osoby lub jej opiekunów.
4. Podejrzane metody płatności
Jeśli organizator zbiórki nalega, aby wpłacać pieniądze na niezweryfikowane konto bankowe lub kryptowaluty, to duży czerwony flag. Rzetelne organizacje charytatywne korzystają z bezpiecznych, powszechnie znanych metod płatności.
Jak przebiegają fałszywe zbiórki?
Badania pokazują, że przestępcy stosują różne metody, aby uwiarygodnić swoje fałszywe zbiórki. Oto kilka przykładów:
Wymyślone historie choroby
Najczęściej spotykane są prośby o pomoc dla fikcyjnych chorych dzieci lub dorosłych. Przestępcy wymyślają wzruszające historie, publikują zdjęcia i apelują o pomoc finansową. W rzeczywistości te osoby nigdy nie istniały.
Wykorzystywanie prawdziwych ludzi
Inną taktyką jest wykorzystywanie wizerunku i historii prawdziwych ludzi, którzy faktycznie potrzebują pomocy. Przestępcy podszywają się pod takie osoby, przejmują ich tożsamość i prowadzą zbiórki na ich rzekome leczenie.
Sfałszowane dokumenty
Czasem przestępcy próbują uwiarygodnić swoje zbiórki, posługując się podrobionymi dokumentami medycznymi, potwierdzeniami przelewów czy innymi sfałszowanymi materiałami.
Kradzież tożsamości
Najgroźniejsze są przypadki, gdy oszuści kradną tożsamość prawdziwych organizacji charytatywnych lub osób zbierających na szczytny cel. Wykorzystują ich dobre imię, aby wyłudzić pieniądze.
We wszystkich tych przypadkach łączy je jedno – chęć łatwego i szybkiego zysku kosztem ludzkiej dobroci i hojności.
Jak rozpoznać prawdziwe zbiórki?
Na szczęście istnieją sposoby, by odróżnić uczciwą zbiórkę charytatywną od oszukańczej. Oto kilka wskazówek:
1. Sprawdź wiarygodność organizatora
Zanim zdecydujesz się cokolwiek wpłacić, dokładnie sprawdź, kto organizuje zbiórkę. Poszukaj informacji o organizacji lub osobie na ich własnej stronie internetowej, w mediach społecznościowych lub w rejestrze organizacji pozarządowych. Zaufaj tylko zbiórkom prowadzonym przez znane i wiarygodne podmioty.
2. Upewnij się co do celu zbiórki
Dokładnie przeanalizuj, na co mają zostać przeznaczone zebrane pieniądze. Prawdziwe zbiórki charytatywne zawsze mają jasno określony cel, np. leczenie konkretnej osoby, wsparcie dla schroniska czy pomoc dla ofiar klęsk żywiołowych.
3. Zweryfikuj tożsamość obdarowanego
Jeśli zbiórka dotyczy pomocy określonej osobie, postaraj się zweryfikować jej tożsamość. Poproś o dane kontaktowe, dokumentację medyczną lub inny dowód potwierdzający jej sytuację. Nieufaj zbiórkom, gdzie taka weryfikacja nie jest możliwa.
4. Sprawdź metodę płatności
Upewnij się, że wpłaty można dokonać za pośrednictwem bezpiecznych, powszechnie znanych metod płatności, takich jak przelew bankowy lub płatność kartą. Unikaj zbiórek, gdzie jedyną opcją jest nietypowa forma płatności.
5. Bądź czujny na sygnały ostrzegawcze
Jeśli cokolwiek wydaje Ci się podejrzane, zaufaj swojej intuicji. Uważaj na zbyt emocjonalne historie, brak konkretnych informacji lub naglące prośby o natychmiastową pomoc. To mogą być oznaki fałszywej zbiórki.
Pamiętaj, że nawet jeśli zbiórka wydaje się wiarygodna, zawsze możesz skontaktować się z organizacją charytatywną lub lokalnym urzędem, aby potwierdzić jej legalność. Lepiej dmuchać na zimne niż stać się ofiarą oszustwa.
Jak mądrze pomagać?
Chcąc pomagać innym, musimy zachować zdrowy rozsądek. Oto kilka wskazówek, jak to robić bezpiecznie i skutecznie:
-
Wspieraj znane organizacje charytatywne – Daruj pieniądze lub przekaż rzeczy potrzebującym za pośrednictwem sprawdzonych i wiarygodnych organizacji. Dzięki temu masz pewność, że Twoja pomoc trafi do właściwych rąk.
-
Angażuj się w lokalne inicjatywy – Poszukaj projektów pomocowych w Twojej okolicy. Możesz np. dołączyć do zbiórki żywności, ubrań lub zabawek dla potrzebujących rodzin. Osobisty kontakt z beneficjentami pomocy daje poczucie, że Twój wkład jest naprawdę potrzebny.
-
Pomagaj bezpośrednio – Jeśli chcesz wesprzeć konkretną osobę w trudnej sytuacji, zawsze staraj się bezpośrednio zweryfikować jej tożsamość i potrzeby. Najlepiej, jeśli możesz nawiązać z nią kontakt i ustalić, w jaki sposób możesz jej pomóc.
-
Bądź ostrożny online – Uważaj na prośby o pomoc rozpowszechniane w Internecie, zwłaszcza na portalach społecznościowych. Nim cokolwiek wpłacisz, dokładnie zweryfikuj wiarygodność organizatora i celu zbiórki.
-
Zgłaszaj podejrzane działania – Jeśli natrafisz na jakąkolwiek zbiórkę, która wzbudzi Twoje wątpliwości, nie wahaj się jej zgłosić. Możesz to zrobić np. do Fundacji Stop Oszustom, która zajmuje się wykrywaniem i zwalczaniem fałszywych zbiórek.
Mam nadzieję, że teraz jesteś lepiej przygotowany/a, by odróżnić prawdziwe potrzeby od oszukańczych próśb o pomoc. Pamiętaj – Twoja hojność i życzliwość mogą czynić wielką różnicę, ale musisz nauczyć się je mądrze kierować. Razem możemy pokonać narastającą falę charytatywnych oszustw!
