Świat randkowania online stał się niezwykle popularny w ostatnich latach. Coraz więcej osób decyduje się na poszukiwanie miłości za pośrednictwem internetu, korzystając z portali randkowych, aplikacji mobilnych oraz mediów społecznościowych. Chociaż nowoczesne technologie oferują wygodę użytkowania i szersze możliwości poznania nowych ludzi, niestety niosą ze sobą również pewne zagrożenia. Jednym z nich jest oszustwo romantyczne, znane jako romance scam.
Czym jest romance scam?
Romance scam to rodzaj oszustwa, w którym przestępcy podszywają się pod osoby poszukujące miłości online. Ich celem jest nawiązanie romantycznej i intymnej relacji z ofiarą, a następnie wyłudzenie od niej pieniędzy lub innych cennych rzeczy. Aby zdobyć zaufanie swojej potencjalnej ofiary, oszuści często wykorzystują fałszywe profile na portalach randkowych lub w mediach społecznościowych.
Według ekspertki NASK ds. budowania świadomości cyberbezpieczeństwa, Anny Kwaśnik, „Realizując oszustwa romantyczne (ang. romance scams) przestępcy podszywają się pod osoby, które szukają miłości online. W ten sposób starają się nawiązać romantyczną i intymną relację ze swoją ofiarą. Najczęściej celem tych oszustw jest wyłudzenie pieniędzy lub innych wartościowych rzeczy, ale także danych osobowych lub intymnych materiałów, które mogą zostać wykorzystane do szantażu.”
Schemat działania oszustów
Aby zdobyć zaufanie ofiary, oszuści często tworzą atrakcyjne, ale fałszywe profile, sugerujące urodę, inteligencję i dobry status materialny. Następnie prowadzą regularne rozmowy z potencjalną ofiarą, starając się, aby poczuła się ona doceniona i ważna. Stopniowo manipulują jej emocjami, budując fałszywe poczucie bezpieczeństwa.
Kiedy już uda im się nawiązać bliższą relację, pod pretekstem troski o finanse „ukochanej osoby” nakłaniają ją do zainwestowania pieniędzy w rzekomo atrakcyjne, ale w rzeczywistości nieistniejące inwestycje, najczęściej związane z kryptowalutami. Ofiary często inwestują kolejne, coraz większe sumy, ponieważ początkowe „zyski” zachęcają je do dalszych inwestycji.
Niestety, gdy oszukanym osobom skończą się środki finansowe lub zaczną one coś podejrzewać, kontakt z przestępcami nagle się urywa. Ofiary zostają nie tylko bez pieniędzy, ale przede wszystkim ze złamanym sercem i poczuciem krzywdy.
Skala problemu
Według danych Federalnej Komisji Handlu Stanów Zjednoczonych (Federal Trade Commission), w 2021 roku odnotowano 64 003 zgłoszenia tego typu oszustw, a suma utraconych pieniędzy sięgnęła miliarda dolarów. Badacze z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin, analizując rynek kryptowalut pod kątem oszustw rzeźniczych (ang. pig butchering), szacują, że w latach 2020-2024 spowodowane nimi straty przekroczyły 75 miliardów dolarów. Jednocześnie sugerują, że rzeczywista skala zjawiska może być jeszcze wyższa, ponieważ wiele oszustw nie jest nigdzie zgłaszanych.
Nowe trendy w oszustwach romantycznych
W ostatnich latach coraz częściej realizowana jest odmiana oszustwa romantycznego określana jako pig butchering (rzeź świń, świniobicie). W tym przypadku, zgodnie z informacjami zawartymi w poradniku NASK, oszust najpierw nawiązuje z poszkodowaną osobą relację przyjacielską lub romantyczną (etap tuczenia świni), a następnie nakłania ją do przekazania pieniędzy, np. na zakup kryptowalut. Kiedy orientuje się, że zasoby finansowe oszukanej osoby zostały wyczerpane lub gdy zaczyna ona coś podejrzewać, nagle znika (etap zarzynania).
Skala tego procederu jest ogromna. Badacze z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin obliczyli, że w latach 2020-2024 spowodowane nim straty przekroczyły 75 miliardów dolarów, przy czym rzeczywista skala zjawiska może być jeszcze wyższa, ponieważ wiele oszustw nie jest nigdzie zgłaszanych.
Konsekwencje dla ofiar
Ofiary oszustw romantycznych często tracą duże sumy pieniędzy, a także ponoszą konsekwencje emocjonalne, które mogą być równie dotkliwe. Poczucie wstydu, krzywdy i wykorzystania może prowadzić do poważnych problemów psychologicznych. Dość często krzywda oszukanej osoby zwiększa się również przez naruszenie jej prywatności czy wręcz intymności, a czasami pojawia się nawet fizyczne niebezpieczeństwo.
Warto mieć świadomość, że narracje wykorzystywane podczas oszustw romantycznych są bardzo różnorodne – od fikcyjnych wiadomości od amerykańskiego żołnierza po doskonale radzącą sobie w życiu bogatą i atrakcyjną inwestorkę na giełdzie. Chęć poznania kogoś bliskiego, zbudowania relacji, przeżycia czegoś wyjątkowego, a także nieznajomość zagrożeń czy brak ostrożności mogą jednak prowadzić do poważnych problemów.
Dlatego tak ważne jest, aby osoby poszukujące miłości online zachowywały zasadę ograniczonego zaufania i były świadome potencjalnych zagrożeń. Tylko w ten sposób mogą uniknąć bolesnych konsekwencji związanych z oszustwami romantycznymi.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpiecznego randkowania w sieci oraz metod przeciwdziałania tego typu oszustwom, zachęcamy do odwiedzenia strony stop-oszustom.pl.
