Kryptowaluty stały się w ostatnich latach coraz bardziej popularne jako alternatywa inwestycyjna, co nie uszło uwadze oszustów na rynku finansowym. Wraz z rosnącą popularyzacją i wartością cyfrowych aktywów, nastąpił również niepokojący wzrost liczby różnego rodzaju nadużyć i oszustw związanych z kryptowalutami. Jednym z najbardziej znanych i niebezpiecznych schematów, który wstrząsnął branżą krypto, był bez wątpienia OneCoin – oszustwo stworzone przez Karla Sebastiana Greenwooda i Ruje Ignatovą, określaną mianem „Cryptoqueen”.
Schemat Ponziego OneCoin
OneCoin został założony w 2014 roku i działał jako sieć marketingu wielopoziomowego (MLM), w której członkowie otrzymywali prowizje za rekrutowanie kolejnych osób do zakupu pakietów kryptowalut. Twórcy projektu obiecywali wysokie, stałe zyski z inwestycji w tę rzekomo rewolucyjną cyfrową walutę. W rzeczywistości, OneCoin nie był oparty na żadnej realnej technologii blockchain, a jedynie na typowym schemacie Ponziego, w którym wypłaty dla starszych inwestorów były finansowane z pieniędzy wpłacanych przez nowych uczestników.
Jak podaje raport, w momencie upadku OneCoin inwestorzy stracili miliardy dolarów. Oszustwo to szybko rozrosło się do ogromnych rozmiarów, zdobywając ponad 30 milionów klientów na całym świecie, pomimo że firma lekceważyła przepisy mające na celu zwalczanie przestępstw finansowych i korupcji.
Założyciele OneCoin, Ruja Ignatova i Karl Sebastian Greenwood, uciekli przed wymiarem sprawiedliwości, zanim projekt się załamał. Ignatova, nazywana „Cryptoqueen”, do dziś pozostaje jedną z najbardziej poszukiwanych osób na świecie. Oszustwo to jest uważane za jedno z największych w historii kryptowalut, a jego skutki odczuwają do dziś tysiące inwestorów na całym świecie.
Schemat Ponziego Dekado Coin
Innym interesującym przykładem schematu Ponziego związanego z kryptowalutami był Dekado Coin, stworzony przez Divyesh Darji, Ranjeeta Saxenę i ich partnerów. Ten projekt, wprowadzony na rynek z hasłem „Ktokolwiek mówi, że nie ma czegoś takiego jak zarabianie darmowych bitcoinów, jest w błędzie”, okazał się być oszukańczym schematem nie tylko jednokrotnie, ale dwukrotnie.
Podobnie jak w przypadku OneCoin, twórcy Dekado Coin obiecywali miesięczne zyski w wysokości 40-70% dla swoich inwestorów. Kiedy projekt zdobył globalną bazę użytkowników, zwłaszcza z Indii, Indonezji, Holandii i Afryki, strona internetowa przestała działać, a ludzie nie mogli uzyskać dostępu do swoich kont. Oznaczało to, że inwestorzy stracili wszystkie zainwestowane środki.
Te dwa przykłady to zaledwie wierzchołek góry lodowej, jeśli chodzi o schematy Ponziego związane z kryptowalutami. Według danych, w 2022 roku odkryto 57 różnych schematów Ponziego związanych z kryptowalutami, o łącznej wartości 53 miliardów dolarów środków inwestorów.
Charakterystyka Schematów Ponziego
Schematy Ponziego mają kilka wspólnych cech, które powinny zwrócić uwagę potencjalnych inwestorów:
-
Wysokie, gwarantowane zyski przy niewielkim lub zerowym ryzyku – każda inwestycja niesie ze sobą pewien stopień ryzyka, a inwestycje przynoszące wyższe zwroty zwykle wiążą się z większym ryzykiem. Jeśli ktoś oferuje możliwości inwestycyjne z gwarantowanymi zyskami, istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest to oszustwo.
-
Nadmiernie stabilne zwroty – inwestycje zazwyczaj podlegają wahaniom w czasie, a schematy Ponziego często generują pozytywne zwroty niezależnie od warunków rynkowych, co powinno wzbudzić podejrzenia.
-
Niezarejestrowane inwestycje – większość schematów Ponziego obejmuje inwestycje, które nie są zarejestrowane u odpowiednich organów regulacyjnych, uniemożliwiając inwestorom dostęp do rzetelnych informacji na temat zarządzania, produktów, usług i finansów.
-
Nieuprawnieni sprzedawcy – większość schematów Ponziego obejmuje osoby lub firmy, które nie posiadają wymaganych licencji lub rejestracji do prowadzenia działalności inwestycyjnej.
-
Tajemnicze, skomplikowane strategie – unikaj inwestycji, których nie rozumiesz lub nie możesz uzyskać pełnych informacji na ich temat.
-
Problemy z dokumentacją – błędy w wyciągach z konta mogą sugerować, że środki nie są inwestowane zgodnie z obietnicami.
-
Trudności z otrzymywaniem płatności – należy zachować ostrożność, jeśli występują problemy z wypłatą środków lub promotorzy próbują zatrzymać uczestników, oferując jeszcze wyższe zwroty.
Przestępcy tworzący schematy Ponziego często wykorzystują ludzką chciwość, zaufanie i pragnienie szybkiego bogactwa, pozostawiając za sobą zniszczenie finansowe setek, a nawet tysięcy ofiar. Dlatego niezwykle ważne jest, aby potencjalni inwestorzy zachowywali czujność, zadawali krytyczne pytania i przeprowadzali należytą staranność przed jakąkolwiek inwestycją, szczególnie w obszarze kryptowalut.
Rola Organów Regulacyjnych i Edukacji
Organy regulacyjne, agencje ścigania i instytucje finansowe muszą kontynuować wysiłki w celu zwalczania schematów Ponziego i pociągania sprawców do odpowiedzialności. Świetnym przykładem jest niedawne oskarżenie giełdy kryptowalut KuCoin i jej założycieli przez amerykańskie władze za rzekomą rolę w wielomiliardowym spisku przestępczym.
Jednocześnie edukacja społeczeństwa na temat zasad solidnego zarządzania finansami, oceny ryzyka i legalnych możliwości inwestycyjnych ma kluczowe znaczenie w budowaniu odporności na fałszywe obietnice schematów Ponziego. Tylko poprzez współpracę w zakresie edukacji, regulacji i egzekwowania przepisów można skutecznie wyeliminować te oszukańcze praktyki i zapewnić bezpieczeństwo rynkom finansowym.
Zachęcamy czytelników do dalszego zgłębiania tematu oraz śledzenia bieżących doniesień na temat najnowszych trendów w przestępczości finansowej związanej z kryptowalutami. Współpraca wszystkich zainteresowanych stron jest bowiem kluczowa w walce ze szkodliwymi schematami, takimi jak te opisane w niniejszym artykule. Warto również odwiedzić stronę stop-oszustom.pl, aby uzyskać więcej informacji na temat ochrony przed różnymi formami oszustw finansowych.
