W dzisiejszej cyfrowej rzeczywistości, gdzie natłok informacji jest ogromny, konsumenci stają się coraz bardziej narażeni na różne formy manipulacji reklamowej. Jednym z najbardziej niepokojących obszarów jest reklama sprzętu medycznego, która często wykorzystuje naszą troską o zdrowie i dobre samopoczucie, aby wprowadzić nas w błąd.
Cudowne środki na wszystko?
Reklamy rzekomo „cudownych” środków na żylaki, bóle stawów, problemy ze słuchem czy nietrzymanie moczu pojawiają się często w kolorowych gazetkach i czasopismach. Konsumenci, a szczególnie osoby starsze i schorowane, są szczególnie narażeni na te wprowadzające w błąd, tzw. scamowe reklamy. Oferowane w nich specyfiki mogą nie mieć żadnych uzdrawiających właściwości, a kontakt ze sprzedawcą w celu odstąpienia od umowy lub reklamacji produktu może być praktycznie niemożliwy.
Według informacji Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Białymstoku, to właśnie osoby starsze, schorowane, a więc szczególnie wrażliwa grupa konsumentów, padają najczęściej ofiarami tych reklam. Pomimo oczywistych oznak manipulacji, takich jak wyolbrzymianie właściwości produktów czy zachęcanie do zakupu rzeczy szkodliwych dla zdrowia, wielu wydawców kolorowej prasy bezkrytycznie zamieszcza tego typu reklamy.
Działania Prezesa UOKiK
Zaniepokojony skalą problemu, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Tomasz Chróstny, wszczął postępowanie wyjaśniające, mające na celu dokładne zbadanie tej sytuacji. W pierwszej kolejności wezwał on do złożenia wyjaśnień 8 przedsiębiorców z branży wydawniczej, w tym takie firmy jak Burda Media Polska, Grupa WM, Wydawnictwo Bauer czy ZPR Media.
Prezes UOKiK chce sprawdzić, czy i w jaki sposób wydawcy weryfikują treść reklam przed ich publikacją, w jakich przypadkach odmawiają ich przyjęcia, a także dlaczego pomimo otrzymywania skarg od czytelników wciąż zgadzają się na zamieszczanie tego rodzaju wprowadzających w błąd przekazów.
Odpowiedzialność wydawców
Zgodnie z Prawem prasowym, wydawca może ponieść odpowiedzialność za publikowanie reklam sprzecznych z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Dlatego Prezes UOKiK liczy w pierwszej kolejności na samoregulację branży wydawniczej i całkowite wyeliminowanie z gazet reklam wprowadzających w błąd osoby starsze lub schorowane.
Jednocześnie Rada Etyki Reklamy już wielokrotnie wydawała uchwały potwierdzające, że reklamy środków pseudomedycznych mogą wprowadzać konsumentów w błąd co do istotnych właściwości reklamowanych produktów, prezentowanych wyników badań czy osób je rekomendujących.
Rady dla konsumentów
Jak zatem ustrzec się przed takimi nieuczciwymi reklamami? Eksperci radzą, aby być uważnym i asertywnym konsumentem. Warto obejrzeć webinar na temat asertywności na pokaz, który może pomóc w rozpoznawaniu manipulacji i nieuczciwych praktyk sprzedawców.
Ponadto, w przypadku wątpliwości co do reklam lub zakupionych produktów, konsumenci mogą skorzystać z pomocy infolinii konsumenckiej (801 440 220 lub 222 66 76 76), rzeczników konsumentów w swoich miastach lub powiatach, a także z usług Europejskiego Centrum Konsumenckiego (22 55 60 600) w sprawach transgranicznych.
Kluczowe jest, aby konsumenci nie dali się zwieść obiecującym, ale fałszywym reklamom i zachowali zdrowy krytycyzm wobec zbyt pięknych obietnic. Tylko postawa asertywna i czujność pozwolą ustrzec się przed nieetycznymi praktykami nieuczciwych reklamodawców i wydawców.
