Oszustwa w cyberprzestrzeni, a w szczególności ataki typu phishing, stanowią rosnące zagrożenie dla konsumentów. Zespół reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa – CSIRT NASK zarejestrował w 2019 roku aż 6484 takich incydentów, z czego 4100 były to oszustwa internetowe. Jednym z najpopularniejszych sposobów, w jaki cyberprzestępcy próbują nas oszukać, są fałszywe wiadomości SMS podszywające się pod banki.
Czym jest phishing i jak go rozpoznać?
Phishing to forma ataku wykorzystująca inżynierię społeczną, gdzie cyberprzestępcy próbują nakłonić ofiarę do podjęcia działań zgodnych z ich zamierzeniami. Najczęściej odbywa się to poprzez wysyłanie sfałszowanych wiadomości e-mail lub SMS, podszywających się pod zaufane marki, takie jak firmy kurierskie, urzędy administracji czy nawet naszych znajomych.
Celem phishingu jest najczęściej wyłudzenie poufnych danych logowania, np. do kont bankowych lub systemów biznesowych. Cyberprzestępcy wykorzystują technikę podobną do tradycyjnego wędkarstwa – przygotowują „przynętę” w postaci wiadomości, która ma wyglądać na autentyczną, by skłonić ofiarę do kliknięcia w szkodliwy link lub ujawnienia wrażliwych informacji.
Aby rozpoznać fałszywe wiadomości, należy zwrócić uwagę na kilka charakterystycznych cech:
- Nienaturalny styl języka – phishingowe wiadomości często zawierają błędy gramatyczne, dziwne sformułowania lub nadmiar znaków interpunkcyjnych, sugerujące, że nie pochodzą one od prawdziwej instytucji.
- Nieodpowiednie adresowanie – zamiast używać Twojego imienia i nazwiska, mogą zwracać się do Ciebie w sposób ogólny, np. „Drogi Kliencie”.
- Nieznane adresy URL – linkowane strony internetowe mogą mieć nazwy podobne do autentycznych, ale nieznacznie się od nich różnić, np. zamiast „www.bank.pl” może być „www.bankXYZ.pl”.
- Żądanie pilnej reakcji – fałszywe wiadomości często starają się wzbudzić pośpiech i panikę, by skłonić ofiarę do pochopnego działania.
- Nielogiczne żądania – na przykład prośba o podanie wrażliwych danych w wiadomości SMS, podczas gdy bank nigdy nie poprosiłby o takie informacje w ten sposób.
Jak reagować na podejrzane wiadomości?
Jeśli otrzymasz wiadomość, która budzi Twoje podejrzenia, przede wszystkim nie klikaj w żadne zawarte w niej linki ani nie odpowiadaj na nią. Zamiast tego:
- Skontaktuj się bezpośrednio z bankiem lub inną instytucją, której wiadomość rzekomo dotyczy. Użyj do tego oficjalnych kanałów komunikacji, takich jak numer infolinii lub oficjalna strona internetowa. Nigdy nie korzystaj z danych kontaktowych podanych w samej wiadomości.
- Zgłoś incydent do właściwych organów, takich jak CERT Polska lub Policja. Dzięki temu pomożesz w identyfikacji i zwalczaniu tego typu przestępstw.
- Poinformuj znajomych i rodzinę o próbie oszustwa, aby mogli być bardziej czujni na podobne zagrożenia.
Ważne jest, aby zachować ostrożność i nie dać się zwieść pozornej autentyczności fałszywych wiadomości. Banki nigdy nie będą prosić o poufne dane w ten sposób. Jedynie zachowanie czujności i właściwa reakcja mogą uchronić nas przed staniem się ofiarą phishingu.
Jak chronić się przed fałszywymi SMS-ami?
Oprócz uważnego sprawdzania otrzymywanych wiadomości, istnieją także inne kroki, które możemy podjąć, aby zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą phishingu:
- Aktualizuj oprogramowanie – regularnie aktualizuj system operacyjny, przeglądarkę internetową i inne aplikacje na urządzeniach, z których korzystasz. Luki w zabezpieczeniach mogą być wykorzystywane przez cyberprzestępców.
- Stosuj ostrożność przy klikaniu w linki – nawet jeśli wiadomość wydaje się autentyczna, staraj się nie klikać w zawarte w niej linki. Zamiast tego wpisuj adres strony internetowej ręcznie w przeglądarce.
- Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe – tam, gdzie to możliwe, aktywuj dodatkowe zabezpieczenie logowania, np. kod wysyłany SMS-em. To dodatkowa warstwa ochrony, nawet jeśli ktoś uzyska Twoje hasło.
- Monitoruj swoje konta – regularnie sprawdzaj historię transakcji na swoich kontach bankowych i karcie kredytowej pod kątem nieautoryzowanych operacji.
- Zgłaszaj podejrzane działania – jeśli zauważysz coś niepokojącego, jak nieznane logowania czy podejrzane transakcje, niezwłocznie poinformuj o tym bank lub odpowiednie organy ścigania.
Zachowanie czujności i świadomość zagrożeń związanych z phishingiem to kluczowe elementy ochrony przed coraz bardziej wyrafinowanymi atakami cyberprzestępców. Regularne monitorowanie kont oraz szybkie reagowanie na podejrzane sytuacje mogą uchronić nas przed poważnymi konsekwencjami finansowymi i utratą danych osobowych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa w sieci i ochrony przed oszustwami, zapoznaj się z informacjami na stronie stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele przydatnych wskazówek i porad, które pomogą Ci bezpiecznie korzystać z internetu.
