Wzrost popularności komunikacji cyfrowej w naszym codziennym życiu przyczynił się do rozwoju coraz bardziej wyrafinowanych metod oszukiwania przez cyberprzestępców. Jednym z najczęstszych i najbardziej niebezpiecznych rodzajów ataków wykorzystywanych do wyłudzania danych osobistych lub finansowych są ataki phishingowe.
Czym jest atak phishingowy?
Phishing to forma oszustwa opierająca się na technice inżynierii społecznej. Cyberprzestępcy próbują wówczas nakłonić ofiarę do ujawnienia poufnych informacji, takich jak dane logowania do kont bankowych lub kont na portalach społecznościowych, poprzez podszywanie się pod wiarygodne źródła, takie jak firmy kurierskie, urzędy administracji lub nawet znajomych. Według danych rządowych, w 2019 roku zarejestrowano 6484 incydentów, z których 4100 stanowiły ataki typu fraud, czyli oszustwa internetowe.
Nazwa „phishing” nawiązuje do procesu łowienia ryb, gdzie przestępcy internetowi używają spreparowanych wiadomości e-mail lub SMS-ów jako przynęty, mającej na celu wyłowienie poufnych informacji od ofiary. Cyberprzestępcy często podszywają się pod znane firmy lub osoby, aby zwiększyć wiarygodność swojego ataku.
Techniki stosowane w atakach phishingowych
Ataki phishingowe mogą przyjmować różne formy, ale zazwyczaj mają na celu nakłonienie ofiary do kliknięcia w niebezpieczny link lub otwarcia załącznika zawierającego złośliwe oprogramowanie. Oto niektóre z najczęstszych technik wykorzystywanych przez cyberprzestępców:
-
Fałszywe wiadomości e-mail lub SMS: Przestępcy wysyłają wiadomości, które wyglądają na autentyczne, ale w rzeczywistości są sfałszowane. Mogą one na przykład informować orzekomym niedopłaconym rachunku lub prośbie o pilne działanie.
-
Podszywanie się pod znane firmy lub instytucje: Cyberprzestępcy używają logo i brandu znanych firm, takich jak urzędy, banki czy serwisy kurierskie, aby uwiarygodnić swoje fałszywe wiadomości.
-
Personalizacja wiadomości: Ataki mogą być ukierunkowane na konkretną osobę lub firmę, wykorzystując informacje zebrane z mediów społecznościowych lub innych dostępnych źródeł.
-
Skrócone linki: Cyberprzestępcy często stosują skrócone adresy URL, aby ukryć prawdziwy, niebezpieczny link prowadzący do fałszywej strony internetowej.
-
Fałszywe strony internetowe: Atakujący tworzą repliki autentycznych stron, takich jak portale bankowości internetowej lub serwisy e-commerce, w celu wyłudzenia danych logowania lub informacji o płatnościach.
-
Niebezpieczne załączniki: Wiadomości mogą zawierać załączniki, takie jak dokumenty lub pliki, które po otwarciu instalują złośliwe oprogramowanie na komputerze ofiary.
Rozpoznawanie potencjalnych ataków phishingowych
Aby uchronić się przed atakami phishingowymi, ważne jest, aby nauczyć się rozpoznawać potencjalne sygnały ostrzegawcze w otrzymywanych wiadomościach. Oto na co należy zwrócić szczególną uwagę:
-
Weryfikacja nadawcy: Sprawdź dokładność adresu e-mail lub numeru telefonu nadawcy. Cyberprzestępcy często próbują podszywać się pod znane firmy, używając adresów e-mail bardzo podobnych do autentycznych.
-
Niespójne lub błędne informacje: Uważnie przeanalizuj treść wiadomości. Jeśli zawiera ona błędy ortograficzne, gramatyczne lub niespójne informacje, może to być znak, że jest to fałszywa wiadomość.
-
Żądania pilnych działań: Wiadomości nakłaniające do natychmiastowego wykonania jakiejś czynności, np. wpłaty pieniędzy lub ujawnienia danych, mogą być próbą oszustwa.
-
Linki i załączniki: Przed kliknięciem w link lub otwarciem załącznika sprawdź ich autentyczność. Najlepiej to zrobić, najechawszy kursorem na link bez klikania, aby zobaczyć, dokąd prowadzi. Istnieją również narzędzia online, które pomagają zweryfikować bezpieczeństwo linków.
-
Intuicja i zdrowy rozsądek: Jeśli coś w wiadomości wydaje się podejrzane lub zbyt dobre, aby było prawdziwe, zaufaj swojej intuicji. Lepiej dmuchać na zimne i zweryfikować wiadomość, niż paść ofiarą oszustwa.
Zgłaszanie i przeciwdziałanie atakom phishingowym
Jeśli podejrzewasz, że otrzymałeś fałszywą wiadomość lub byłeś ofiarą ataku phishingowego, możesz podjąć kilka ważnych kroków:
-
Zgłoszenie incydentu: Wejdź na stronę CERT Polska i wypełnij krótki formularz online, dołączając podejrzaną wiadomość. Pomoże to w identyfikacji i przeciwdziałaniu atakom.
-
Powiadomienie organów ścigania: Jeśli masz uzasadnione podejrzenie, że jesteś ofiarą oszustwa, niezwłocznie zgłoś ten fakt Policji lub prokuraturze.
-
Edukacja i profilaktyka: Regularnie aktualizuj swoją wiedzę na temat nowych technik stosowanych przez cyberprzestępców. Dziel się informacjami z bliskimi, aby zwiększyć świadomość na temat zagrożeń w sieci.
-
Zabezpieczenie skrzynki odbiorczej: Skonfiguruj odpowiednie filtry i ustawienia bezpieczeństwa w swoim serwisie pocztowym, aby automatycznie wykrywać i blokować podejrzane wiadomości.
-
Aktualizacja oprogramowania: Upewnij się, że Twoje urządzenia i oprogramowanie są na bieżąco aktualizowane, co pomoże w ochronie przed znanymi zagrożeniami.
Podsumowanie
Ataki phishingowe stanowią poważne zagrożenie w dzisiejszej erze cyfrowej komunikacji. Przestępcy wciąż doskonalą swoje techniki, aby wyłudzić od użytkowników cenne dane osobowe lub finansowe. Dlatego tak ważne jest, aby nieustannie podnosić świadomość i rozwijać umiejętności rozpoznawania potencjalnych ataków. Korzystając z narzędzi i zasobów edukacyjnych, możemy skutecznie chronić się przed skutkami phishingu i innej cyberprzestępczości.
