Oszustwa na Facebook Marketplace – na co uważać, aby się nie stać ofiarą
Świat internetu oferuje wiele możliwości dla freelancerów i osób poszukujących pracy. Jedna z najpopularniejszych platform, Facebook Marketplace, przekroczyła granicę miliarda użytkowników i stała się miejscem, gdzie można bez problemu kupować i sprzedawać różne przedmioty. Niestety, wraz z rosnącą popularnością, ten rynek online przyciąga również wielu nieuczciwych graczy, którzy z premedytacją polują na naiwnych użytkowników.
Badania przeprowadzone przez firmę ESET wykazały, że jeden na sześciu respondentów został oszukany na tej platformie. Oznacza to, że niemal co szósty freelancer czy konsument może paść ofiarą nieuczciwych sprzedawców lub kupujących. Dlaczego Facebook Marketplace stał się tak popularnym miejscem wśród oszustów i jakie są najczęstsze pułapki, na które należy uważać?
Produkty niezgodne z opisem lub podróbki
Jednym z klasycznych sposobów na oszukanie nabywców jest wystawienie produktu, który z pozoru wygląda dobrze, przynajmniej na załączonych zdjęciach. „Niestety po dostarczeniu przesyłki do domu może się okazać, że produkt jest zepsuty lub wybrakowany”, ostrzega Kamil Sadkowski, starszy specjalista ds. cyberbezpieczeństwa ESET.
Szczególnie problematyczna może być sytuacja, gdy kupujący decydują się na oferty z drugiego końca kraju. Bez możliwości osobistego sprawdzenia towaru przed zakupem, trudno ocenić, czy sprzęt elektroniczny rzeczywiście działa prawidłowo. „Jest to szczególnie kłopotliwe w przypadku zakupu wszelkiego rodzaju elektroniki, ponieważ decydując się na ogłoszenia z drugiego końca kraju, nie mamy zwykle możliwości sprawdzenia, czy sprzęt działa prawidłowo”, wyjaśnia ekspert.
Innym poważnym zagrożeniem są podróbki markowych produktów. „Szczególnie często w przestrzeni online dostępne są markowe ubrania, perfumy, biżuteria i kosmetyki”, zaznacza Kamil Sadkowski. „Jeśli nie mamy możliwości umówienia się na odbiór osobisty, to trudno będzie ustalić, czy wystawione przedmioty są oryginalne.”
Aby zminimalizować ryzyko nabycia wadliwego lub podrobionego towaru, Kamil Sadkowski radzi, aby przed dokonaniem zakupu dokładnie sprawdzić zdjęcia produktu. „Niskiej jakości zdjęcia produktu mogą skutecznie ukryć szczegóły, które pomogłyby zdemaskować oszustwo”, dodaje specjalista.
Atrakcyjne, ale podejrzane oferty
Kolejną pułapką, na którą często wpadają naiwni konsumenci, są oferty, które wydają się zbyt atrakcyjne, aby mogły być prawdziwe. „Każdy z nas szuka okazji – najlepszych produktów w jak najniższej cenie”, mówi Kamil Sadkowski. „Warto przy tym pamiętać, aby odpuścić oferty zbyt piękne, aby mogły być prawdziwe, gdyż właśnie za nimi najczęściej czają się oszuści.”
Dobrą praktyką jest skupienie się na ofertach lokalnych, które pozwalają na osobisty odbiór i sprawdzenie towaru przed zakupem. „Przeglądając ogłoszenia, zwróćmy uwagę na te lokalne, aby przed zakupem mieć możliwość sprawdzenia osobiście, czy przedmiot jest zgodny z opisem”, radzi ekspert.
Oszustwo z kodem weryfikacyjnym
Jednym z ciekawszych przykładów oszustw na Facebook Marketplace jest sytuacja, w której oszust zgadza się kupić przedmiot z ogłoszenia ofiary. Jednak zamiast finalizacji transakcji na platformie, prosi o przeniesienie dalszej rozmowy na inną, niemal niemożliwą do monitorowania, platformę, na przykład WhatsApp.
Następnym krokiem jest prośba do ogłoszeniodawcy o uwierzytelnienie się kodem weryfikacyjnym. W rzeczywistości ów kod wysłany na telefon sprzedającego to dwuskładnikowy kod uwierzytelniający wysłany przez Google Voice i zainicjowany przez oszusta. Taki zabieg umożliwia przestępcom założenie konta przy użyciu numeru telefonu sprzedawcy, który może zostać wykorzystany w kolejnych oszustwach.
„Jeśli przestępcom uda się wejść w posiadanie większej ilości informacji o swojej ofierze, mogą próbować otworzyć konta w jej imieniu lub uzyskać dostęp do już istniejących, które wykorzystują te same dane logowania”, wyjaśnia Kamil Sadkowski.
Wyłudzanie „zwrotu nadpłaty”
Kolejnym powszechnym oszustwem jest sytuacja, w której kupujący informuje sprzedającego, że omyłkowo przelał za dużą kwotę i prosi o zwrot różnicy. Dla uwiarygodnienia oszustwa, przesyła zrzut ekranu, na którym widać rzekomą transakcję.
„Po zrealizowaniu przelewu na konto kupującego okazuje się, że w rzeczywistości żadnej transakcji nigdy nie było, a zwrócona przez sprzedawcę nadpłata trafia na konto oszusta”, tłumaczy Kamil Sadkowski.
Nierealizowane dostawy
Innym powszechnym oszustwem jest sprzedanie przedmiotu, pobranie pieniędzy, ale nie dostarczenie go do kupującego. „Coraz częściej pojawiają się opinie, iż kredytobiorcy złotówkowi zaczynają dzielić los frankowiczów, a w związku z tym powinni pójść ich śladem i próbując znaleźć w umowach kredytowych niedozwolone”, dodaje ekspert.
Darmowe oferty w celu wykradzenia danych
Jednym ze sposobów na uzyskanie przez oszustów dodatkowych informacji o użytkownikach jest rozsyłanie darmowych ofert za pośrednictwem Facebook Marketplace. Ofiara takiego ataku wierzy, że wystarczy kliknąć w link i uzupełnić dane osobowe, aby znaleźć się w kolejce po darmowe luksusowe przedmioty lub inne oferty specjalne.
„Warunkiem przystąpienia do konkursu jest podanie danych na stronie, do której przeniósł użytkownika link znajdujący się w wiadomości phishingowej”, wyjaśnia Kamil Sadkowski. „Taki zabieg ma na celu pozyskanie danych ofiary ataku, aby wykorzystać je w kolejnych oszustwach lub próbach kradzieży tożsamości.”
Fałszywe ubezpieczenie przesyłki
Inną niebezpieczną praktyką jest sytuacja, w której sprzedawcy drogich przedmiotów na Facebook Marketplace są celem nieuczciwych kupujących. Ci ostatni zgadzają się zapłacić za wysyłkę i przesyłają nawet fałszywą fakturę, aby to udowodnić. Jest tylko jeden haczyk – sprzedawca musi uiścić niewielką opłatę za ubezpieczenie przesyłki.
„Może to być stosunkowo niewielka kwota w porównaniu do wystawionego przedmiotu, co może skłonić sprzedawcę do pokrycia takiego fałszywego ubezpieczenia”, ostrzega ekspert.
Nieuchronność oszustw i rola użytkowników
Niestety, mnogość sposobów, z których korzystają oszuści, powoduje, że serwis społecznościowy nie jest w stanie powstrzymać wszystkich nielegalnych praktyk. Czasami nadgorliwie blokuje niewinnych użytkowników, a jednocześnie nieumyślnie pozwala, aby oszustwa prześlizgnęły się przez kombinację automatycznych systemów kontroli.
„Z fałszywymi ofertami obejmującymi sprzedaż mieszkań i zakup samochodów stawka jest bardzo wysoka. To sprawia, że użytkownicy muszą zrozumieć typowe sztuczki stosowane przez oszustów internetowych i wiedzieć, co mogą zrobić, aby zachować bezpieczeństwo”, podsumowuje Kamil Sadkowski.
Jak bezpiecznie korzystać z Facebook Marketplace?
Pamiętaj o tych podstawowych zasadach bezpieczeństwa:
- Uważaj na oferty, które wydają się zbyt atrakcyjne, aby mogły być prawdziwe – to często pułapka zastawiana przez oszustów.
- Preferuj oferty lokalne, które umożliwiają osobisty odbiór i sprawdzenie towaru przed zakupem.
- Unikaj przenoszenia rozmów na inne, trudno monitorowane platformy – to może być próba wyłudzenia kodu weryfikacyjnego.
- Nie wysyłaj żadnych kodów weryfikacyjnych na żądanie potencjalnego kupującego lub sprzedającego – mogą oni chcieć wykorzystać je do własnych celów.
- Zachowaj zdrowy sceptycyzm, gdy ktoś twierdzi, że omyłkowo przelał za dużo i chce zwrotu różnicy – to najprawdopodobniej oszustwo.
- Weryfikuj dokładnie zdjęcia i opis produktu – niska jakość zdjęć może ukrywać wady towaru.
- Nie udostępniaj swoich danych osobowych w zamian za rzekomo darmowe oferty – to może być próba kradzieży tożsamości.
- Uważaj na fałszywe ubezpieczenia przesyłki – mogą one skusić sprzedawców do pokrycia kosztów.
Zachowując zdrową dawkę ostrożności i stosując się do tych wskazówek, freelancerzy i konsumenci mogą bezpiecznie korzystać z Facebook Marketplace, unikając przykrych konsekwencji naiwnej wiary w zbyt piękne oferty.
Pamiętaj, że w razie jakichkolwiek wątpliwości lub podejrzeń oszustwa, zawsze warto skontaktować się z administratorami platformy lub organami ścigania, aby chronić siebie i innych użytkowników.
Zapraszamy Cię również na naszą stronę stop-oszustom.pl, gdzie publikujemy najnowsze raporty i artykuły na temat bezpieczeństwa w internecie oraz zapobiegania cyberprzestępczości.
