Kryptoskam – nowa odsłona oszustw na Blika
W 2024 roku obserwujemy niepokojący trend rozwoju coraz bardziej wyrafinowanych metod oszustw, które uderzają w niezaspokojoną potrzebę łatwego zarobku oraz wykorzystują nasze zaufanie do nowych technologii. Jednym z najbardziej alarmujących przykładów jest tak zwany „kryptoskam” – nowa odmiana oszustw, w których cyberprzestępcy wykorzystują ludzką chciwość i fascynację kryptowalutami.
Jak to działa? Oszuści tworzą fałszywe profile na platformach społecznościowych, podszywając się pod znane i cenione osobistości. Wykorzystując autorytet i rozpoznawalność tych gwiazd, przekonują niczego nieświadomych użytkowników do inwestowania w nową, ekscytującą kryptowalutę. Obiecują bajeczne zyski i przynależność do elitarnej społeczności krypto-entuzjastów. W rzeczywistości jednak cały projekt jest jedynie pustą obietnicą, a pieniądze zainwestowane przez ofiary trafiają prosto do kieszeni przestępców.
Jak podkreśla ekspert ds. bezpieczeństwa Aaron Engel, „Oszuści często przemilczają ukryte ryzyka i brak wiedzy gwiazd na temat kryptowalut. Tworzy to fałszywe poczucie autentyczności, wabiąc niczego niepodejrzewających fanów, którzy wierzą, że ich idol naprawdę wspiera dany projekt.”
Taka taktyka jest niezwykle skuteczna, ponieważ wykorzystuje naturalną ludzką skłonność do ufania autorytetom oraz silne pragnienie szybkiego wzbogacenia się. Ofiary, zaślepione wizją łatwych zysków, lekceważą podstawowe zasady ostrożności, padając ofiarą wyrafinowanych cyberprzestępców.
Oszustwa metodą „na Blika” nadal zbierają żniwo
Choć oszustwa związane z kodem Blik były dość dobrze znane w ubiegłych latach, to w 2024 roku obserwujemy, że ten model przestępczy wciąż ewoluuje, stając się coraz bardziej wyrafinowany.
Przebiegli cyberprzestępcy nadal włamują się na konta użytkowników serwisów społecznościowych, a następnie podszywają się pod ich znajomych, wysyłając prośby o pożyczenie kodu Blik. Eksperci ostrzegają, że wkrótce takie oszustwa mogą wejść na jeszcze wyższy poziom, wykorzystując technologię deepfake do jeszcze bardziej wiarygodnego podszycia się pod ofiary.
Jeden z przykładów opisuje, jak oszust przejął kontrolę nad kontem na Facebooku znajomej osoby, a następnie rozsyłał wiadomości do jej kontaktów z prośbą o kod Blik. Podawał się przy tym za kobietę, twierdząc, że jest w sklepie i ma za niski limit na Blika. W ten sposób udało mu się oszukać syna ofiary, który przebywał w innym mieście.
„Włamywanie się na konta w serwisach społecznościowych nie jest jedyną metodą oszukiwania ofiar na Blika” – ostrzega ekspert. Innym sposobem jest handlowanie w internecie używanymi rzeczami, gdzie przestępcy wyłudzają kody Blik od zainteresowanych kupnem, twierdząc, że są potrzebne do weryfikacji konta.
Niestety, pomimo intensywnych działań organów ścigania, walka z tego typu oszustwami przypomina „walkę z wiatrakami”. Cyberprzestępcy nieustannie opracowują nowe, coraz bardziej wyrafinowane metody, by wyprzedzić wysiłki policji i ochrony konsumentów.
Deepfake – nowe narzędzie w rękach oszustów
Jednym z najbardziej niepokojących trendów w 2024 roku jest wykorzystanie przez cyberprzestępców technologii deepfake do jeszcze bardziej wiarygodnego podszywania się pod znane osoby.
Deepfake to technika pozwalająca na stworzenie realistycznych, często niezauważalnych dla człowieka, syntetycznych materiałów audio-wizualnych. Oszuści mogą tworzyć fałszywe nagrania lub wiadomości głosowe, podszywając się pod członków rodziny, znajomych czy nawet autorytetów, takich jak menedżerowie banków.
Jak wskazuje ekspert Aaron Engel, „Dzięki deepfake’om oszuści mogą stworzyć bardzo przekonujące symulacje dźwiękowe, podszywając się pod znane ofiarom osoby w celu nakłonienia ich do ujawnienia poufnych informacji lub przelania pieniędzy.” Takie wyrafinowane techniki stawiają nowe wyzwania przed organami ścigania i wymagają od konsumentów jeszcze większej czujności.
Jednym z alarmujących przykładów był incydent opisany przez New York Timesa, gdzie oszuści wykorzystali deepfake’i, by podszywać się pod wysoko postawione osoby i w ten sposób wyłudzać pieniądze od banków. Ta forma oszustwa jest szczególnie niebezpieczna, ponieważ trudno ją wykryć, a jej skutki mogą być katastrofalne dla ofiar.
Ochrona przed oszustwami w dobie cyfryzacji
Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Citibank, 90% dorosłych Amerykanów czuje się pewnie w zakresie identyfikowania i unikania oszustw, a jednak ponad jedna czwarta z nich dała się nabić w butelkę. Dlaczego tak się dzieje?
Jednym z kluczowych czynników psychologicznych jest tak zwane „uprzedzenie optymistyczne”. Powoduje ono, że ludzie wierzą, iż negatywne wydarzenia dotyczą ich w mniejszym stopniu niż innych. W przypadku oszustw objawia się to nadmierną wiarą we własne umiejętności wykrywania nieuczciwych praktyk.
„Optymizm może sprawić, że ludzie będą bardziej podatni na oszustwa, ponieważ nie przeanalizują dokładnie potencjalnego ryzyka. Mogą lekceważyć znaki ostrzegawcze, zakładając, że są zbyt bystrzy, aby paść ofiarą – a na to właśnie liczą scamerzy” – wyjaśnia Engel.
Innym aspektem przyczyniającym się do podatności na oszustwa jest poziom wiedzy technologicznej. Osoby, które nie są w pełni zaznajomione z najnowszymi trendami i rozwiązaniami, mogą być bardziej narażone, ponieważ nie rozumieją mechanizmów stojących za nowymi metodami przestępczymi.
Aby skutecznie chronić się przed oszustami, potrzebna jest stała edukacja i zwiększanie świadomości konsumentów. Ważne jest, aby wyczulić ludzi na sygnały ostrzegawcze, takie jak:
- Nieoczekiwane wiadomości lub telefony od rzekomych autorytetów, np. banków czy instytucji rządowych
- Oferty pracy lub inwestycji, które wydają się zbyt dobre, aby były prawdziwe
- Prośby o pilne działanie lub przekazanie poufnych danych
- Nietypowe lub podejrzane linki i strony internetowe
- Naciąganie na „łatwe pieniądze” lub obietnice wysokich zysków
Ponadto kluczowe jest promowanie dobrych praktyk bezpieczeństwa, takich jak:
- Korzystanie z uwierzytelniania dwuskładnikowego
- Unikanie używania tych samych haseł na różnych kontach
- Zachowanie czujności wobec nowych technologii i nieznanych ofert
- Weryfikacja źródeł i dokładne sprawdzanie tożsamości nadawców
- Niezwłoczne zgłaszanie podejrzanych działań organom ścigania
Tylko poprzez ciągłe podnoszenie świadomości, edukację i stosowanie środków ostrożności możemy skutecznie bronić się przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami oszustw, które napędzają dynamiczny rozwój cyfrowej przestępczości.
Jak odzyskać pieniądze i tożsamość po oszukaniu
Jeśli jesteś ofiarą oszustwa, ważne jest, aby podjąć natychmiastowe działania w celu minimalizacji szkód. Oto kluczowe kroki, jakie należy wykonać:
-
Zgłoś incydent na policję lub do odpowiednich organów ścigania. Podaj wszystkie dostępne informacje, w tym dane kontaktowe, metody działania oszustów oraz wysokość strat.
-
Skontaktuj się z instytucjami finansowymi. Powiadom bank lub dostawcę usług płatniczych (np. Blik) o oszustwie, aby mogli zablokować transakcje i podjąć próbę odzyskania utraconych środków.
-
Zabezpiecz swoje konta i urządzenia. Zmień hasła, włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe i sprawdź, czy nie doszło do wycieku danych osobowych.
-
Monitoruj swoje konta i raporty kredytowe. Uważnie obserwuj transakcje i bądź czujny na wszelkie podejrzane działania, zgłaszając je niezwłocznie do odpowiednich instytucji.
-
Skontaktuj się z biurami kredytowymi. Poinformuj je o kradzieży tożsamości, aby mogły podjąć środki ochronne i zapobiec dalszemu wykorzystaniu Twoich danych.
-
Złóż skargę w Federalnej Komisji Handlu (FTC). Pomoże to organom ścigania zidentyfikować i ścigać sprawców oszustw.
Szybkie i zdecydowane działanie jest kluczowe, aby ograniczyć negatywne konsekwencje i zwiększyć szanse na odzyskanie utraconych środków czy naprawienie szkód związanych z kradzieżą tożsamości. Raportowanie incydentów pomaga również w identyfikacji nowych trendów i opracowywaniu skuteczniejszych środków zapobiegawczych.
Podsumowanie
Rok 2024 przynosi ze sobą nowe, wysoce wyrafinowane metody oszustw, które wykorzystują luki w cyfryzacji usług oraz nasze ludzkie słabości. Od kryptowalutowych scamów po deepfake’i i udoskonalone oszustwa na Blika, cyberprzestępcy nieustannie poszukują nowych sposobów na wyłudzenie naszych pieniędzy i danych osobowych.
Aby skutecznie bronić się przed tymi zagrożeniami, niezbędne jest ciągłe podnoszenie świadomości konsumentów, promowanie dobrych praktyk bezpieczeństwa oraz intensywna współpraca organów ścigania i instytucji regulacyjnych. Tylko wspólnymi siłami możemy stawić czoła coraz bardziej wyrafinowanym metodom cyberprzestępczości i chronić społeczeństwo przed niebezpiecznymi konsekwencjami oszustw.
Pamiętajmy, że czujność, ostrożność i dążenie do poszerzania własnej wiedzy technologicznej to klucz do uniknięcia bycia ofiarą nowoczesnych metod wyłudzania. Edukacja i proaktywne działania mają kluczowe znaczenie w walce z dynamicznie ewoluującymi modelami przestępczości cyfrowej.
