Luka w systemie: jak uniknąć strat z powodu oszustw

Oszustwa podatkowe – miliardy do odzyskania

Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem małej firmy, dumnie produkującej wysokiej jakości produkty. Po latach ciężkiej pracy i oszczędności, w końcu widzisz, jak Twoja firma zaczyna odnosić sukcesy. Niestety, Twoja radość nie trwa długo – odkrywasz, że jesteś jedną z ofiar zorganizowanej grupy przestępczej, która dokonała oszustwa podatkowego na Twoich produktach. Nagle, Twoje zyski znikają, a Ty czujesz się bezradny, zastanawiając się, jak to możliwe, że system pozwolił na takie masowe oszustwa.

Niestety, historia Twojej firmy nie jest odosobnionym przypadkiem. Miliardy euro są tracone każdego roku w Unii Europejskiej z powodu oszustw podatkowych, w tym oszustw karuzelowych i oszustw w handlu elektronicznym. Te gigantyczne straty mają poważne konsekwencje – osłabiają system podatkowy, zaburzają uczciwą konkurencję między przedsiębiorstwami i w końcu uderzają w nas wszystkich jako podatników.

Komisja Europejska szacuje, że w samym transgranicznym handlu elektronicznym w 2013 r. utracono od 26 do 38 mld EUR dochodów z VAT. Co gorsza, przewiduje się, że w latach 2022-2024 problem ten będzie nadal znaczący. Według raportu CASE, luka w VAT spowodowana oszustwami typu MTIC (Missing Trader Intra-Community) i oszustwami w handlu elektronicznym stanowi kluczowy obszar zainteresowania dla grup takich jak Fiscalis, powołanych w ramach Szczytu Administracji Podatkowej UE.

Jak działa luka w systemie VAT?

Aby zrozumieć, jak powstaje luka w systemie VAT, przyjrzyjmy się bliżej dwóm głównym rodzajom oszustw: oszustwom karuzelowym i oszustwom w handlu elektronicznym.

Oszustwa karuzelowe (MTIC)

Oszustwa karuzelowe, zwane również Missing Trader Intra-Community (MTIC), są dokonywane przez zorganizowane grupy przestępcze. Oto jak to zwykle wygląda:

Przestępcy zakładają fikcyjną firmę, która staje się „missing trader” – znika, nie odprowadzając należnego podatku VAT.
Następnie ta firma kupuje towary z innego kraju UE bez VAT (transakcja wewnątrzwspólnotowa) i sprzedaje je z doliczonym VAT innemu uczestnikowi w kraju, gdzie działa przestępczy proceder.
Ten kolejny „uczestnik” odzyskuje następnie niesłusznie naliczony VAT od państwa, a następnie znika, podobnie jak pierwszy „missing trader”.
Przestępcy powtarzają ten cykl, tworząc „karuzelę” oszustw VAT, za każdym razem kradnąc więcej pieniędzy.

Według raportu Komisji Europejskiej, największe luki w VAT w 2017 roku odnotowały Rumunia, Grecja i Litwa, sięgające odpowiednio 36%, 34% i 25% dochodów z tego podatku. Straty te mają poważne konsekwencje dla budżetów państw członkowskich i całej Unii Europejskiej.

Oszustwa w handlu elektronicznym

Oszustwa w handlu elektronicznym mają miejsce, gdy towary są sprzedawane przez Internet lub inne kanały online. Schemat jest podobny do oszustw karuzelowych:

Przestępcy zakładają fikcyjne sklepy internetowe, które sprzedają produkty z doliczonym VAT.
Następnie znikają, nie odprowadzając należnego podatku.
Konsumenci, którzy dokonali zakupów, otrzymują towary, ale państwo traci dochody z VAT.

Komisja Europejska oszacowała, że w samym transgranicznym handlu elektronicznym w 2013 r. utracono od 26 do 38 mld EUR dochodów z VAT. Eksperci przewidują, że problem ten będzie nadal znaczący w nadchodzących latach.

Walka z luką w VAT – działania Unii Europejskiej

Unia Europejska podjęła szereg kroków, aby zmniejszyć lukę w VAT spowodowaną oszustwami. Jednym z nich jest powołanie nowej Grupy Projektowej Fiscalis, kierowanej przez Włochy, której celem jest uzgodnienie i wdrożenie wspólnej metodologii szacowania luki VAT wynikającej z oszustw MTIC i e-commerce.

Według raportu CASE, celem tej metodologii jest stworzenie szacunków, które będą porównywalne między państwami członkowskimi UE i uwydatnią cechy ważne dla organów podatkowych. Dzięki temu będzie można lepiej zrozumieć skalę problemu i opracować skuteczniejsze środki zaradcze.

Ponadto, Unia Europejska pracuje nad reformą systemu VAT, aby uczynić go bardziej odpornym na oszustwa. Według komisarza do spraw gospodarczych i finansowych, Pierrea Moscoviciego, konieczne będzie przeprowadzenie gruntownej reformy systemu VAT, aby stał się on bardziej odporny na oszustwa. Niestety, wnioski w tej sprawie wciąż czekają na rozpatrzenie przez państwa członkowskie.

Jak uniknąć strat z powodu oszustw?

Jako właściciel firmy, czy jest coś, co możesz zrobić, aby chronić się przed takimi oszustwami? Na szczęście istnieją pewne kroki, które możesz podjąć, aby zminimalizować ryzyko:

Bądź czujny – Uważnie weryfikuj nowych kontrahentów, zwłaszcza tych, którzy oferują podejrzanie niskie ceny. Sprawdzaj, czy są oni wiarygodni i czy mają dobrą reputację na rynku.
Monitoruj transakcje – Regularnie analizuj swoje przepływy finansowe i transakcje, aby wychwycić ewentualne nieprawidłowości. Szybkie reagowanie na podejrzane działania może uchronić Cię przed stratami.
Wykorzystuj narzędzia technologiczne – Nowoczesne systemy IT mogą znacznie ułatwić wykrywanie i zapobieganie oszustwom. Rozważ wdrożenie zaawansowanych rozwiązań, takich jak analityka danych czy sztuczna inteligencja.
Współpracuj z organami ścigania – Nie wahaj się zgłaszać podejrzanych transakcji lub działań do odpowiednich organów. Twoja pomoc może przyczynić się do rozbicia siatek przestępczych.
Angażuj się w inicjatywy antykorupcyjne – Weź udział w programach edukacyjnych lub lobbuj na rzecz zmian prawnych, które pomogą uszczelnić system i chronić uczciwych przedsiębiorców.

Pamiętaj, że walka z oszustwami to długotrwały proces, wymagający zaangażowania na wielu poziomach. Tylko wspólnymi siłami możemy ograniczyć lukę w systemie VAT i zapewnić uczciwą konkurencję na rynku.

Choć problem wydaje się ogromny, nie poddawaj się. Twoja determinacja i działania mogą mieć realny wpływ na ochronę Twojej firmy i całej gospodarki. Razem możemy zamknąć tę lukę w systemie i sprawić, by uczciwi przedsiębiorcy mogli spokojnie prosperować.

Zachęcam Cię, abyś odwiedził stronę stop-oszustom.pl, gdzie znajdziesz więcej informacji i wskazówek, jak chronić swoją firmę przed oszustwami. Wspólnie możemy zwalczać ten problem i budować silniejszą, bardziej sprawiedliwą gospodarkę.