Jak chronić się przed oszustwami na platformach freelancerskich?
Gdy kilka miesięcy temu postanowiłem poświęcić więcej uwagi tematowi freelancingu, czyli pracy na własny rachunek, uruchomiłem również kurs „Tarcza 1000” – w ramach którego uczę, jak zarobić pierwsze 1000 zł online. Efekty mocno mnie zaskoczyły, bo niektórzy z uczestników tego szkolenia wskoczyli w znacznie większe kwoty. Ucieszył mnie ten sukces, ale w ramach kursu dostaję też niestety bardzo niepokojące wiadomości o różnych próbach oszustwa lub naciągania. Dlatego postanowiłem zebrać przynajmniej część takich scamów i na tej podstawie przygotować ten artykuł.
Kategorie freelancerów
Niezależni wykonawcy, czyli freelancerzy, w moim odbiorze dzielą się na trzy kategorie:
1. Part-time freelancerzy – to osoby, które często po prostu dorabiają sobie, pracując przez internet, a ich zarobki nie przekraczają 1000-2000 zł miesięcznie. Pracują dodatkowo 1-2 dni w tygodniu.
2. Freelancerzy – to osoby, które pracują mniej więcej tyle samo czasu co ludzie na etacie, ale ich zarobki zazwyczaj są większe i średnio wynoszą około 7000 zł.
3. Smart Freelancerzy – to grupa, która buduje swój dochód w kilku źródłach, np. oprócz obsługi klienta dba też o afiliację, optymalizację podatkową czy profesjonalizację w jakiejś dziedzinie. Pozwala to mocno skalować wynagrodzenia, zazwyczaj ponad 15 tys. zł miesięcznie.
Rozpoznawanie freelancerskich oszustw
Scamerzy, czyli po prostu oszuści, bardzo często udają pracodawców lub nawet pomocnych freelancerów, żeby skłonić nas do oddania swoich informacji czy pieniędzy. To trochę jak ze „złotą rączką”, „wnuczkiem” czy szybką przesyłką z OLX – każdy z nas w taki czy inny sposób zetknął się z tymi oszustami.
Oto kilka sposobów, jak można ich rozpoznać:
Według jednego ze źródeł, oferty pracy od scamerów często wyglądają bardzo łatwo i wydają się okazją – obiecują bardzo wysokie zarobki, ale brakuje w nich jakichkolwiek konkretów. Zamiast tego odsyłają do kontaktu telefonicznego lub poprzez komunikatory internetowe.
Najlepszym sposobem, aby uniknąć takich ofert, jest korzystanie wyłącznie z potwierdzonych serwisów dla freelancerów. Na naszej stronie znajdziesz listę ponad 300 portali, gdzie możesz bezpiecznie szukać pracy zdalnej. Warto kontaktować się bezpośrednio przez te sprawdzone platformy.
Kolejna czerwona flaga to oferty, których treść wygląda zbyt dobrze, by mogła być prawdziwa. Jeśli napotkasz ogłoszenie o zarabianiu np. 3500 USD za przetłumaczenie 100 stron w mniej niż 3 dni, to najprawdopodobniej masz do czynienia z zautomatyzowaną wiadomością od scamera.
Zanim zaangażujesz się w jakiekolwiek zlecenie, upewnij się, że dobrze rozumiesz specyfikę danego zawodu. Różnica między copywriterem a ghost writerem może mieć kluczowe znaczenie. Przejrzyj kilkanaście podobnych ofert, żeby określić średnie stawki i typowy zakres obowiązków – wtedy łatwiej będzie Ci wychwycić, jeśli coś wygląda podejrzanie.
Unikanie innych form oszustw
Jednym z częstszych oszustw jest żądanie od freelancerów opłat za rozpoczęcie pracy. Scamerzy mogą prosić o zapłacenie jakiejś zaliczki lub zakup sprzętu, który rzekomo będzie potrzebny do realizacji zlecenia. Pamiętaj – nigdy nie płać za rozpoczynanie pracy!
Równie niebezpieczne są różne formy marketingu sieciowego (MLM). Firmy obiecujące łatwe i szybkie zyski często pozostawiają pracowników wypalonych lub na minusie. Jeśli ktoś namawia Cię do zakupu produktów na start, stój twardo przy stanowisku, że takie oferty odrzucasz.
Uważaj też na propozycje inwestycji w kryptowaluty, forex czy opcje binarne. Choć zdarzają się historie sukcesów, to w większości przypadków to po prostu hazard, a nie bezpieczna inwestycja. Zanim się w to zaangażujesz, 10 razy się zastanów.
Innym popularnym sposobem na naciąganie freelancerów są programy partnerskie (afiliacja). Scamerzy mogą Cię przekonywać, że dzięki nim zarobisz fortunę, polecając produkty bankowe czy inne usługi. W rzeczywistości chcą po prostu uzyskać Twoje wrażliwe dane lub wciągnąć Cię w nielegalne praktyki.
Bezpieczne praktyki dla freelancerów
Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym, czy doświadczonym freelancerem, zawsze pamiętaj o kilku podstawowych zasadach bezpieczeństwa:
-
Korzystaj tylko z potwierdzonych platform freelancerskich – unikaj ofert spoza zaufanych serwisów.
-
Nie wysyłaj darmowych, obszernych próbek pracy – ogranicz się do minimum, aby sprawdzić Twoje umiejętności.
-
Nigdy nie udostępniaj danych do swojego konta – to prosta droga do kradzieży Twoich pieniędzy.
-
Zadbaj o pisemną umowę – nie rozpoczynaj pracy bez potwierdzenia wszystkich warunków na papierze.
-
Akceptuj tylko standardowe formy płatności – unikaj niekonwencjonalnych lub nietypowych metod rozliczenia.
Pamiętaj, że scamerzy nieustannie poszukują nowych sposobów na wyłudzanie pieniędzy. Dlatego uważnie obserwuj rynek, ufaj swojej intuicji i nie daj się wciągnąć w podejrzane oferty. Dzięki ostrożności i właściwym praktykom możesz bezpiecznie rozwijać swoją karierę freelancerską.