Nielegalny zawód „handlarza” samochodami – co warto wiedzieć?
Oszukiwanie kupujących – stare jak świat
Kupno samochodu może być prawdziwą przygodą. Zwłaszcza gdy trafisz na nieuczciwego sprzedawcę, który będzie próbował Cię oszukać. Niestety proceder ten jest niezwykle rozpowszechniony na rynku aut używanych. Co roku na internetowych portalach ogłoszeniowych pojawiają się setki tysięcy ofert sprzedaży samochodów, a wiele z nich jest mocno „podkręconych” – mających na celu zwabienie naiwnych klientów. To niestety jeden z najbardziej rozpowszechnionych sposobów nielegalnego zarabiania pieniędzy przez niektórych „handlarzy” samochodami.
Wiem, o czym mówię, bo sam kiedyś padłem ofiarą takiej sztuczki. Pamiętam, jak kilka lat temu poszukiwałem używanego auta do codziennej jazdy. Natknąłem się na ogłoszenie sprzedaży Fiata Punto z 2007 roku – wyglądało ono naprawdę obiecująco. Auto było zadbane, miało przejechane niespełna 100 tys. km i była to całkiem niska cena jak na ten model. Oczywiście zadzwoniłem od razu do sprzedawcy, umówiłem się na oględziny i jakoś udało mi się go namówić na cenę, która wydawała mi się naprawdę korzystna. Kupiłem samochód, ale radość z nowego nabytku szybko się skończyła. Już po kilkudziesięciu kilometrach jazdy zaczęły się pojawiać poważne problemy techniczne – okazało się, że ukryta wada uszczelki pod głowicą doprowadziła do poważnej usterki. Remont kosztował mnie kilka tysięcy złotych, a ja czułem się po prostu oszukany.
Jak rozpoznać nieuczciwe praktyki handlarzy?
Niestety, oszukiwanie kupujących na rynku samochodów używanych jest zjawiskiem dość powszechnym. Wiele osób decyduje się na taki krok, licząc na szybki i łatwy zysk. Kluczowe jest, aby jako kupujący mieć świadomość, na jakie działania możemy się natrafić i jak sobie z nimi radzić.
Przede wszystkim trzeba pamiętać, że sprzedawca ma obowiązek ujawnienia wszystkich wad auta, które są mu znane. Jeśli tego nie zrobi, a później okaże się, że samochód ma jakieś poważne usterki, to może to zostać uznane za oszustwo. Zgodnie z Kodeksem cywilnym, sprzedawca ponosi odpowiedzialność, gdy zataił przed kupującym wady pojazdu. Konsekwencje mogą być poważne – grozi mu kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do nawet 8 lat.
Inną często spotykaną praktyką jest podstawianie przez pośredników tzw. „umowy połówkowej”. To nic innego jak umowa kupna-sprzedaży, która została już wypełniona do połowy przez handlarza. Takie dokumenty zwane są potocznie „umową na Niemca” lub „na Włocha” – zawierają one już dane rzekomego poprzedniego właściciela, ale brakuje w nich potwierdzających to dokumentów. To oczywiście klasyczna próba wprowadzenia kupującego w błąd.
Warto więc uważać, szczególnie gdy kupujemy auta sprowadzane z zagranicy, najczęściej z Niemiec. Handlarze bardzo lubią tę metodę, bo liczą na to, że naiwny klient po prostu podpisze taką „połówkową” umowę, nie sprawdzając dokładnie jej treści.
Sprawdź wszystko, zanim podpiszesz umowę
Jak więc ustrzec się przed działaniami nieuczciwych sprzedawców? Przede wszystkim bądź bardzo uważny podczas całego procesu. Szczegółowo sprawdź auto, zanim zdecydujesz się na zakup.
Nie daj się zwieść pozorom – samo umycie i posprzątanie samochodu to jeszcze nic. Prawdziwie uczciwy sprzedawca powinien umożliwić Ci dokładne oględziny pojazdu, a nawet pozwolić na sprawdzenie go w warsztacie. Jeśli ktoś się na to nie godzi, to może to być sygnał ostrzegawczy.
Warto też skonsultować umowę kupna-sprzedaży z prawnikiem, szczególnie gdy mówimy o samochodzie o dużej wartości rynkowej. Profesjonalista sprawdzi, czy nie zawiera ona podejrzanych zapisów, np. zrzeczenia się rękojmi przez kupującego. Warto korzystać z takich ekspertyz, żeby uniknąć przykrych niespodzianek.
Pamiętaj też, że formalności związane ze sprzedażą auta nie kończą się na przekazaniu kluczyków i dokumentów. Jako sprzedający musisz poinformować o transakcji ubezpieczyciela i starostę. Jeśli tego nie zrobisz, możesz mieć poważne problemy – na przykład nadal będziesz odpowiadać za opłacanie składki OC czy zapłacisz karę administracyjną.
Oczywiście nie każdy sprzedawca jest nieuczciwy. Wielu z nich postępuje w porządku, pokazując auto w pełni transparentnie i rzetelnie załatwiając formalności. Ale niestety na rynku jest też sporo nieuczciwych „handlarzy”, którzy nie cofną się przed niczym, żeby tylko dobrze na tej transakcji zarobić. Dlatego tak ważne jest, aby być świadomym tych niebezpiecznych praktyk i uważnie sprawdzać każdy element zakupu.
Rękojmia i odszkodowanie – Twoje prawa jako kupującego
Dobrą wiadomością jest to, że prawo chroni kupujących samochodów przed nieuczciwymi działaniami sprzedawców. Jeśli okaże się, że auto ma ukryte wady, to możesz skorzystać z rękojmi i domagać się obniżenia ceny lub nawet odstąpienia od umowy.
Warto jednak pamiętać, że rękojmia ma swoje ograniczenia czasowe. Najczęściej wynosi ona 2 lata, ale w przypadku sprzedaży używanego samochodu konsumentowi można ją skrócić do minimum roku. Ważne, aby niezwłocznie po stwierdzeniu wady powiadomić o tym sprzedawcę, bo w przeciwnym razie roszczenie się przedawni.
Co jednak w sytuacji, gdy sprzedawca celowo zatai przed Tobą jakąś poważną usterkę? Wtedy może to zostać uznane za oszustwo. Kodeks karny przewiduje za to surowe kary – do 8 lat pozbawienia wolności. Oczywiście udowodnienie, że sprzedawca działał z premedytacją, może być niełatwe. Ale jeśli uda Ci się to zrobić, to oprócz rękojmi możesz też domagać się odszkodowania.
Warto wiedzieć, że przepisy nie chronią tylko konsumentów, ale również przedsiębiorców. Jeśli ukryte wady uniemożliwią Ci korzystanie z auta w Twojej firmie, to również możesz dochodzić odszkodowania – np. za utracone zarobki.
Oczywiście droga sądowa nie jest prosta i zawsze istnieje ryzyko, że sąd nie podzieli Twojego zdania. Dlatego warto się dobrze przygotować, zgromadzić dowody i skonsultować sprawę z prawnikiem. Ale jeśli faktycznie padłeś ofiarą oszustwa, to masz solidne podstawy, by bronić swoich praw.
Kończąc…
Kupno używanego samochodu to zawsze pewne ryzyko. Niestety, na rynku działa wielu nieuczciwych „handlarzy”, którzy niejednokrotnie próbują nas oszukać. Dlatego tak ważne jest, aby być czujnym i dokładnie sprawdzać każdy aspekt transakcji.
Pamiętaj – sprzedawca ma obowiązek ujawnić wszystkie wady auta, które mu są znane. Jeśli tego nie zrobi, a później okaże się, że samochód ma poważne usterki, możesz uznać to za oszustwo. Konsekwencje dla sprzedawcy mogą być poważne – grozi mu kara pozbawienia wolności.
Dlatego zawsze dokładnie sprawdzaj auto, zanim kupisz. Nie daj się zwieść pozorom – uczciwy sprzedawca powinien umożliwić Ci pełną kontrolę techniczną pojazdu. Warto też skonsultować umowę kupna-sprzedaży z prawnikiem. To może uchronić Cię przed niespodziankami.
Pamiętaj też o dopełnieniu wszystkich formalności związanych ze sprzedażą. Poinformuj ubezpieczyciela i starostę o transakcji – w przeciwnym razie możesz mieć poważne problemy.
Jeśli mimo to padniesz ofiarą oszustwa, nie rezygnuj od razu. Możesz skorzystać z rękojmi, a nawet domagać się odszkodowania. Kodeks cywilny i karny dają Ci narzędzia do obrony. Warto jednak skonsultować się z prawnikiem, by mieć większe szanse na powodzenie.
Kupno samochodu to ważna decyzja, ale nie musisz jej podejmować w pojedynkę. Bądź czujny, sprawdzaj wszystko dokładnie, a w razie potrzeby skorzystaj z pomocy ekspertów. Wtedy z pewnością unikniesz niebezpiecznych „handlarzy” i ich nieuczciwych praktyk.
