Czy kiedykolwiek wyobrażałeś sobie, że będziesz prowadzić rozmowę rekrutacyjną z kimś, kto tak naprawdę nie jest tym, za kogo się podaje? Niestety, w dzisiejszych czasach coraz częściej musimy się liczyć z tym, że osoby, które aplikują na oferty pracy, mogą próbować nas oszukać, wykorzystując najnowsze technologie takie jak deepfake’i.
Czym są deepfake’i i jak działają?
Deepfake’i to technologia oparta na sztucznej inteligencji, która pozwala na stworzenie realistycznych, ale fałszywych, materiałów audio-wideo przedstawiających osoby, które nigdy nie pojawiły się w oryginalnych nagraniach. Innymi słowy, możliwe jest stworzenie filmiku, na którym widać i słychać kogoś, kto tak naprawdę nigdy tam nie był.
Jak to możliwe? Otóż deepfake’i wykorzystują złożone algorytmy głębokich sieci neuronowych, które „uczą się” na podstawie dużej ilości materiałów wideo przedstawiających daną osobę. Następnie system ten jest w stanie nałożyć twarz i głos tej osoby na nowe nagranie, tworząc w ten sposób realistyczne, ale całkowicie sfabrykowane wideo. Badania pokazują, że nawet specjaliści mają problemy z odróżnieniem deepfake’ów od autentycznych materiałów.
Niestety, technologia ta może być wykorzystywana do różnego rodzaju oszustw i nadużyć. Wyobraź sobie, że ktoś stworzy deepfake’a Prezydenta, który ogłasza na przykład, że Polska jest w stanie wojny. Albo sfałszuje filmik, na którym znana osistość publiczna mówi coś kompromitującego. Takie działania mogą mieć poważne konsekwencje społeczne i polityczne.
Deepfake’i w rekrutacji – nowe wyzwanie dla pracodawców
Niestety, deepfake’i mogą również stanowić problem w procesie rekrutacji. Wyobraź sobie, że ktoś stworzy fałszywe nagranie wideo, na którym widać i słychać osobę aplikującą na dane stanowisko. Taka osoba mogłaby następnie wysłać to nagranie jako część swojej aplikacji, próbując w ten sposób przekonać nas, że jest kimś, kim w rzeczywistości nie jest.
Dlaczego ktoś miałby to robić? Powodów może być kilka. Może to być na przykład osoba, która nie spełnia formalnych wymagań na dane stanowisko, ale bardzo chce tę pracę dostać. Albo ktoś, kto próbuje się podszyć pod kogoś innego, aby zyskać przewagę nad innymi kandydatami. A może to nawet być osoba, która została zwolniona z poprzedniej pracy i chce się zemścić na byłym pracodawcy, aplikując pod cudzym nazwiskiem.
Niezależnie od motywacji, fakt jest taki, że deepfake’i stwarzają nowe wyzwania dla pracodawców prowadzących rekrutację. Musimy być więc bardzo ostrożni i mieć na uwadze, że to, co wydaje się autentyczne, wcale takie nie musi być.
Jak zweryfikować autentyczność kandydatów?
Aby uniknąć sytuacji, w której padniemy ofiarą deepfake’owego oszustwa, musimy wypracować skuteczne sposoby weryfikacji autentyczności naszych kandydatów. Oto kilka propozycji:
1. Wymagaj realnych rozmów wideo
Zamiast polegać wyłącznie na materiałach wideo przesłanych przez kandydatów, zorganizuj z nimi prawdziwe rozmowy rekrutacyjne przez komunikatory wideo. Dzięki temu będziesz mógł przyjrzeć się im w czasie rzeczywistym i ocenić, czy ich zachowanie i reakcje wydają się naturalne.
2. Wykorzystaj narzędzia do wykrywania deepfake’ów
Na rynku dostępnych jest coraz więcej narzędzi, które potrafią wykrywać fałszywe nagrania wideo. Sprawdź, czy Twoje działo IT może zaimplementować tego typu rozwiązania, aby automatycznie skanować przesyłane materiały.
3. Zadawaj pytania nietypowe
Deepfake’i mogą wyglądać i brzmieć realistycznie, ale mają problem z zachowaniem spójności i płynności w dłuższej rozmowie. Zadawaj więc kandydatom niestandardowe pytania, sprawdzaj, czy potrafią płynnie na nie odpowiedzieć i czy ich reakcje wydają się naturalne.
4. Zweryfikuj tożsamość w inny sposób
Poza samymi nagraniami wideo, poproś kandydatów o przesłanie skanów dokumentów tożsamości lub zdjęć z nimi. Porównaj te materiały z tym, co widzisz na wideo. Jeśli coś się nie zgadza, to znak, że coś jest nie tak.
5. Sprawdzaj referencje
Nie polegaj wyłącznie na tym, co kandydat sam o sobie powie. Skontaktuj się z podanymi przez niego referencjami i zweryfikuj, czy rzeczywiście znają tę osobę i czy potwierdzają jej doświadczenie i kwalifikacje.
6. Zachowaj zdrowy rozsądek
Niezależnie od tego, jakie narzędzia i metody będziesz stosować, najważniejszy jest zdrowy rozsądek. Jeśli coś w zachowaniu lub wypowiedziach kandydata wyda Ci się podejrzane, nie bój się pogłębić weryfikację. Lepiej dmuchać na zimne, niż później żałować, że dałeś się nabrać na deepfake’a.
Oczywiście, stosowanie wszystkich tych metod może wydawać się czasochłonne i wymagające dodatkowych nakładów. Dlatego warto przemyśleć, które z nich są najbardziej kluczowe w Twojej organizacji i wdrożyć je w pierwszej kolejności. Nawet proste kroki, takie jak wymaganie realnych rozmów wideo, mogą znacząco podnieść poziom bezpieczeństwa w procesie rekrutacji.
Deepfake’i to tylko jeden z wielu rodzajów oszustw rekrutacyjnych
Warto również pamiętać, że deepfake’i to tylko jedna z wielu form oszustw, na jakie narażeni są pracodawcy w procesie rekrutacji. Istnieje cała gama innych metod, które mogą być stosowane przez nieuczciwych kandydatów, takich jak:
- Podawanie fałszywych informacji na temat wykształcenia, doświadczenia zawodowego czy umiejętności
- Posługiwanie się podrobionymi dokumentami (CV, referencje, certyfikaty, itd.)
- Próby podszycia się pod inną osobę, na przykład poprzez kradzież tożsamości
- Ukrywanie negatywnych informacji z przeszłości, takich jak zwolnienia z pracy, problemy z prawem, itd.
Badania pokazują, że aż 85% pracodawców doświadczyło jakiejś formy oszustwa rekrutacyjnego. Dlatego niezwykle ważne jest, aby mieć na uwadze nie tylko deepfake’i, ale cały szereg potencjalnych zagrożeń.
Jak skutecznie chronić się przed oszustwami rekrutacyjnymi?
Oprócz konkretnych metod weryfikacji autentyczności kandydatów, które wymieniłem wcześniej, istnieje kilka ogólnych zasad, które warto wdrożyć, aby skutecznie chronić się przed różnego rodzaju oszustwami rekrutacyjnymi:
-
Bądź świadomy zagrożeń – poznaj najnowsze trendy i metody stosowane przez nieuczciwych kandydatów, abyś mógł być przygotowany na różne scenariusze.
-
Ustandaryzuj proces rekrutacji – opracuj jasne, formalne procedury i wymagania, których będziesz konsekwentnie przestrzegać. Dzięki temu trudniej będzie próbować Cię oszukać.
-
Korzystaj z nowoczesnych narzędzi – oprócz narzędzi do wykrywania deepfake’ów, rozważ także wdrożenie rozwiązań do automatycznej weryfikacji danych kandydatów, np. poprzez integrację z bazami danych.
-
Angażuj ekspertów – współpracuj z specjalistami z dziedziny cyberbezpieczeństwa lub HR, którzy pomogą Ci zidentyfikować luki w Twoich procesach i wdrożyć najskuteczniejsze środki ochrony.
-
Buduj kulturę uczciwości – kształtuj wśród Twoich pracowników silną postawę etyczną i wrażliwość na próby oszukiwania. Zachęcaj do zgłaszania podejrzanych zachowań.
Badania pokazują, że proaktywne podejście i zaangażowanie całej organizacji jest kluczowe w walce z oszustwami rekrutacyjnymi. Tylko wtedy możesz mieć pewność, że nie dasz się nabrać na nawet najbardziej wyrafinowane metody nieuczciwych kandydatów.
Podsumowanie
Deepfake’i to nowe, ale coraz bardziej niebezpieczne narzędzie, które może być wykorzystywane do różnego rodzaju oszustw, w tym także w procesie rekrutacji. Musimy zatem być bardzo ostrożni i wypracować skuteczne sposoby weryfikacji autentyczności naszych kandydatów.
Może to wymagać od nas więcej wysiłku i zasobów, ale w dzisiejszych czasach jest to konieczność, jeśli chcemy chronić naszą organizację przed negatywnymi konsekwencjami potencjalnych nadużyć. Deepfake’i to tylko jeden z wielu rodzajów oszustw, na jakie narażeni są pracodawcy, dlatego musimy mieć całościowe podejście do bezpieczeństwa naszych procesów rekrutacyjnych.
Jestem przekonany, że jeśli wdrożymy odpowiednie środki ostrożności, będziemy w stanie skutecznie stawić czoła wyzwaniom, jakie niesie ze sobą era deepfake’ów. A to oznacza, że będziemy mogli z większym spokojem budować nasze zespoły i rozwijać naszą działalność. Warto więc zacząć działać już dzisiaj!
