Czy kiedykolwiek odbierałeś dziwny telefon z prośbą o natychmiastową płatność albo otrzymywałeś wiadomość SMS o rzekomych problemach z dostawą przesyłki? Jeśli tak, to najprawdopodobniej stałeś się celem oszusta, który chciał wyłudzić od Ciebie pieniądze. Niestety, przestępcy telefoniczni stale wymyślają coraz to nowe sposoby, aby nas oszukać. Dlatego muszę Cię ostrzec – trzymaj się z daleka od tych naciągaczy! W tym artykule przedstawię Ci najpopularniejsze oszustwa telefoniczne, abyś mógł je rozpoznać i uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
Oszustwo na przesyłkę
Zaczynamy od jednego z najpopularniejszych oszustw telekomunikacyjnych ostatnich miesięcy – oszustwa na przesyłkę. Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego poziomu krajowego CSIRT NASK CERT Polska ostrzega, że cyberprzestępcy masowo rozsyłają wiadomości SMS, w których podszywają się pod firmę InPost lub Pocztę Polską informując o rzekomych problemach z dostawą przesyłki.
Schemat działania cyberprzestępców jest dość prosty. Wysyłają oni masowo wiadomości SMS, w których informują, że Twoja paczka została wstrzymana z powodu braku numeru ulicy. Następnie nakłaniają Cię do kliknięcia w załączony link, który prowadzi na fałszywą stronę przypominającą oficjalne strony firm kurierskich. Tam pod pretekstem dopłaty za ponowną dostawę, znajduje się formularz płatności, w którym masz wpisać dane Twojej karty płatniczej. Oczywiście, są to dane, które cyberprzestępcy wykorzystają do kradzieży pieniędzy z Twojego konta.
Co więc zrobić, jeśli otrzymasz taki SMS? Przede wszystkim nie klikaj w podany link i nie wypełniaj żadnych formularzy. Zamiast tego, skontaktuj się bezpośrednio z firmą kurierską, której rzekomo dotyczy wiadomość, używając oficjalnego numeru telefonu lub adresu e-mail. W ten sposób upewnisz się, czy rzeczywiście występuje problem z dostawą Twojej przesyłki.
Oszustwo na wnuczka
Innym popularnym oszustwem jest tzw. „oszustwo na wnuczka”. Polega ono na tym, że przestępca dzwoni do osoby starszej, podając się za członka jej rodziny, najczęściej wnuka, i prosi o pilną pomoc finansową. Często wymyśla historyjkę, że miał wypadek, musi zapłacić mandat lub pilnie potrzebuje pieniędzy na operację. Liczy na to, że ofiara w trosce o bliską osobę przekaże mu gotówkę lub dane swojej karty płatniczej.
Z moich własnych doświadczeń wiem, jak łatwo dać się nabrać na takie wybiegi. Pamiętam, gdy kilka lat temu odebrałem taki telefon. Osoba podająca się za mojego wnuka płakała i błagała, abym jak najszybciej przelał jej pieniądze na leczenie. Byłem tak przejęty, że niemal dałem się nabrać. Na szczęście w porę zorientowałem się, że to jest oszustwo, i poprosiłem o kontakt z moim prawdziwym wnukiem. Okazało się, że nic mu nie jest, a ktoś próbował mnie oszukać.
Dlatego jeśli kiedykolwiek otrzymasz taki telefon, zachowaj zimną krew i nie działaj pochopnie. Poproś rozmówcę, aby podał Ci więcej szczegółów, a następnie spróbuj niezależnie potwierdzić prawdziwość jego historii, kontaktując się z innymi członkami rodziny. Pamiętaj, że przestępcy liczą na Twoją emocjonalną reakcję, aby Cię oszukać.
Fałszywe numery alarmowe
Innym przykładem oszustwa telefonicznego są fałszywe numery alarmowe. Cyberprzestępcy potrafią manipulować systemami telekomunikacyjnymi, aby wyświetlać na Twoim telefonie numery, które wydają się należeć do służb ratunkowych, takich jak Policja, Straż Pożarna czy Pogotowie Ratunkowe.
W tego typu oszustwie, osoba podająca się za funkcjonariusza lub ratownika medycznego, nawiązuje z Tobą kontakt i próbuje wyłudzić dane Twojej karty płatniczej lub konta bankowego. Może też nakłaniać Cię do dokonania przelewu na rzekomo pilny cel, np. na rzecz ofiar wypadku drogowego.
Jeśli kiedykolwiek otrzymasz taki telefon, zachowaj czujność i nie ufaj rozmówcy. Zanim podejmiesz jakiekolwiek działania, zweryfikuj numer, z którego dzwoni osoba, kontaktując się z oficjalnymi służbami pod znanymi Ci numerami telefonów. Tylko w ten sposób możesz mieć pewność, że rozmawiasz z prawdziwym funkcjonariuszem lub ratownikiem.
Oszustwo na antywirusa
Kolejnym popularnym oszustwem jest tzw. „oszustwo na antywirusa”. Zazwyczaj zaczyna się od otrzymania telefonu od osoby podającej się za pracownika firmy zajmującej się bezpieczeństwem IT. Rozmówca informuje Cię, że Twój komputer został zainfekowany wirusem i oferuje natychmiastową pomoc w jego usunięciu.
Jeśli dasz się nabrać na tę historyjkę, oszust poprosi Cię o zainstalowanie specjalnego oprogramowania, które w rzeczywistości umożliwi mu zdalny dostęp do Twojego komputera. W ten sposób uzyska on pełną kontrolę nad Twoim urządzeniem i będzie mógł kraść Twoje dane, w tym dane logowania do bankowości internetowej.
Dlatego nigdy nie instaluj żadnego oprogramowania na swój komputer na polecenie osoby telefonicznej. Jeśli masz obawy co do bezpieczeństwa Twojego urządzenia, skontaktuj się z zaufanym specjalistą IT lub samodzielnie zainstaluj renomowany program antywirusowy.
Oszustwo na domokrążcę
Innym przykładem oszustwa telefonicznego jest tzw. „oszustwo na domokrążcę”. W tym przypadku przestępca dzwoni do Ciebie, podając się za przedstawiciela znanej firmy, np. dostawcy energii elektrycznej lub gazu, i próbuje Cię przekonać do zakupu jej usług lub produktów.
Zazwyczaj oszust obiecuje atrakcyjne rabaty lub promocje, a w rzeczywistości chce tylko wyłudzić Twoje pieniądze. Może też prosić o podanie danych osobowych lub bankowych, twierdząc, że są one potrzebne do realizacji zamówienia.
Jeśli kiedykolwiek otrzymasz taki telefon, bądź bardzo ostrożny. Poproś rozmówcę o podanie wszystkich danych identyfikacyjnych, a następnie zweryfikuj je na oficjalnej stronie internetowej lub kontaktując się z daną firmą. Nigdy nie podawaj żadnych poufnych informacji telefonicznie.
Oszustwo na rzekomą wygraną
Ostatnim przykładem oszustwa telefonicznego, który chcę Ci przedstawić, jest „oszustwo na rzekomą wygraną”. W tym przypadku przestępca dzwoni do Ciebie i informuje, że wygrałeś nagrodę, np. w loterii lub konkursie. Aby odebrać wygraną, masz wpłacić opłatę manipulacyjną lub podać dane Twojej karty płatniczej.
Oczywiście, cała historia jest zmyślona, a jedynym celem oszusta jest wyłudzenie Twoich pieniędzy lub danych. Dlatego nigdy nie płać żadnych opłat ani nie podawaj danych karty płatniczej, aby odebrać rzekomą wygraną. Zamiast tego poproś rozmówcę o przesłanie Ci pisemnego potwierdzenia wygranej i skontaktuj się bezpośrednio z organizatorem konkursu lub loterii.
Jak się chronić?
Podsumowując, oszustwa telefoniczne to poważny problem, z którym musimy się mierzyć. Cyberprzestępcy stale wymyślają nowe sposoby, aby nas okraść. Dlatego niezwykle ważne jest, abyśmy byli czujni i nie dali się nabrać na ich wybiegi.
Oto kilka podstawowych zasad, których warto przestrzegać, aby chronić się przed oszustwami telefonicznymi:
- Nigdy nie podawaj poufnych informacji (takich jak numery kart płatniczych, konta bankowego czy hasła) przez telefon, nawet jeśli rozmówca twierdzi, że reprezentuje znaną firmę lub instytucję.
- Zachowaj ostrożność i nie reaguj pochopnie na prośby o pilną pomoc finansową czy natychmiastową płatność. Zweryfikuj takie informacje, kontaktując się bezpośrednio z organizacją.
- Nie ufaj numerom telefonów, które wyświetlają się na Twoim telefonie. Mogą one zostać sfałszowane przez oszustów.
- Nigdy nie instaluj żadnego oprogramowania na swój komputer lub smartfon na polecenie osoby telefonicznej.
- Zgłaszaj wszelkie podejrzane wiadomości do CERT Polska CSIRT NASK, np. pod nowym, łatwym do zapamiętania numerem 8080.
Pamiętaj, że to Ty jesteś najlepszym zabezpieczeniem przed oszustwami telefonicznymi. Bądź czujny, ufaj swojej intuicji i nie daj się nabrać na żadne sztuczki naciągaczy. Tylko w ten sposób będziesz mógł bezpiecznie cieszyć się życiem, bez nieprzyjemnych konsekwencji.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat cyberbezpieczeństwa i ochrony przed oszustami, zapoznaj się z treściami na stronie stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam wiele przydatnych informacji i wskazówek, które pomogą Ci ustrzec się przed niebezpiecznymi sytuacjami.
