Deepfake jako narzędzie oszustw finansowych
W ostatnich latach przestępcy coraz częściej wykorzystują zaawansowaną technologię deepfake do oszukiwania swoich ofiar. Deepfake to technika, która pozwala na realistyczne manipulowanie wizerunkiem i głosem osób, pozwalając na tworzenie fałszywych, ale wyglądających autentycznie filmów i nagrań audio. Według NASK, polskiej instytucji zajmującej się cyberbezpieczeństwem, przestępcy wykorzystują tę technologię do coraz bardziej wyrafinowanych oszustw, często celując w znane i wiarygodne osoby, aby zwiększyć wiarygodność swoich fałszywych przekazów.
Jedną z najczęstszych form oszustw deepfake jest reklamowanie fikcyjnych, zyskownych inwestycji finansowych. Przestępcy wykorzystują wizerunek i głos znanych polityków, biznesmenów, celebrytów czy influencerów, aby zachęcić ofiary do zainwestowania pieniędzy w rzekomo lukratywne, ale w rzeczywistości całkowicie fałszywe projekty. Według NASK, aż 9% wszystkich wykrytych w 2024 roku deepfakeów wykorzystywało wizerunek prezydenta Andrzeja Dudy, który był najczęściej podrabianą osobą publiczną. Inni często podrabiani to premier Donald Tusk, biznesmen Rafał Brzoska, czy influencer Kamil Labudda.
Przestępcy celują w te osoby, ponieważ cieszą się one dużym autorytetem i zaufaniem wśród określonych grup społecznych. Kiedy na sfałszowanym filmie znana i wiarygodna postać gwarantuje zyski z jakiejś inwestycji, zwiększa to jej wiarygodność w oczach potencjalnych ofiar. Oprócz polityków, często wykorzystywani są również dziennikarze, aktorzy, piosenkarze czy duchowni – 32% ofiar to dziennikarze, 21% to politycy, a 11% to biznesmeni.
Choć jakość techniczna deepfakeów stale się poprawia, eksperci NASK podkreślają, że najskuteczniejszą metodą obrony jest zachowanie zdrowego rozsądku. Jeśli jakaś oferta wydaje się zbyt dobra, aby była prawdziwa, to prawdopodobnie mamy do czynienia z oszustwem. Ponadto, NASK zachęca do zgłaszania potencjalnych deepfakeów za pośrednictwem strony stop-oszustom.pl, aby pomóc w walce z tą rosnącą plagą.
Manipulacja wizerunkiem duchownych i lekarzy
Oprócz wykorzystywania wizerunków polityków, biznesmenów i celebrytów, przestępcy sięgają także po wizerunki duchownych i lekarzy, aby zwiększyć wiarygodność swoich fałszywych przekazów, szczególnie w kontekście oszustw związanych z cudownymi lekami i zabiegami medycznymi.
Według NASK, 7% ofiar deepfakeów to duchowni, tacy jak arcybiskup Kazimierz Nycz, arcybiskup Stanisław Gądecki czy kardynał Stanisław Dziwisz. Przestępcy liczą, że autorytet i zaufanie, jakim cieszą się duchowni, przekona ofiary do uwierzenia w reklamowane przez nich cudowne lekarstwa czy zabiegi medyczne.
W podobny sposób wykorzystywani są również lekarze, których wizerunek i głos pojawiają się w 4% zidentyfikowanych deepfakeów. Tego typu oszustwa mają na celu zwiększenie wiarygodności fałszywych twierdzeń na temat nadzwyczajnej skuteczności reklamowanych produktów leczniczych czy zabiegów.
Warto podkreślić, że często w tych sfałszowanych materiałach widać, iż przestępcy nie do końca rozumieją polską kulturę i tradycje. Jak zauważają eksperci NASK, zdarza się, że na filmach duchowni wypowiadają się na tematy, które stoją w sprzeczności z obowiązującym ich celibatem, co sugeruje, że materiały te mogły być tworzone poza granicami Polski.
Deepfake a bezpieczeństwo w internecie
Choć deepfake jest niezwykle zaawansowaną technologią, eksperci NASK podkreślają, że najskuteczniejszą metodą obrony przed tego typu oszustwami jest zachowanie zdrowego rozsądku. Jeśli jakaś oferta wydaje się zbyt atrakcyjna, aby była prawdziwa, to prawdopodobnie mamy do czynienia z próbą oszukania.
Ponadto, NASK zachęca do zgłaszania podejrzanych materiałów deepfake za pośrednictwem specjalnej strony stop-oszustom.pl. Zgłoszenia te pomagają ekspertom w identyfikacji i neutralizacji tego typu zagrożeń, a także w opracowywaniu skutecznych narzędzi do automatycznego wykrywania deepfakeów.
Walka z deepfake’ami to złożone wyzwanie, wymagające zaangażowania zarówno instytucji zajmujących się cyberbezpieczeństwem, jak i samych użytkowników internetu. Tylko poprzez edukację, czujność i aktywne zgłaszanie podejrzanych treści możemy skutecznie przeciwdziałać tej rosnącej skali oszustw.
Podsumowanie
Deepfake to niezwykle niebezpieczna technologia, którą cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują do prowadzenia wyrafinowanych oszustw, często celując w znane i wiarygodne osoby. Jedną z najczęstszych form tych przestępstw są fałszywe reklamy zyskownych inwestycji finansowych, w których wykorzystywane są wizerunki polityków, biznesmenów, celebrytów i influencerów.
Przestępcy sięgają również po wizerunki duchownych i lekarzy, aby zwiększyć wiarygodność fałszywych twierdzeń na temat cudownych leków i zabiegów medycznych. Choć jakość technologiczna deepfakeów stale się poprawia, najskuteczniejszą obroną pozostaje zachowanie zdrowego rozsądku i zgłaszanie podejrzanych treści.
Walka z deepfake’ami to złożone wyzwanie, wymagające współpracy instytucji zajmujących się cyberbezpieczeństwem oraz samych użytkowników internetu. Tylko poprzez edukację, czujność i aktywne zgłaszanie podejrzanych treści możemy skutecznie przeciwdziałać tej rosnącej skali oszustw. Zapraszamy do odwiedzenia strony stop-oszustom.pl, aby dowiedzieć się więcej na ten temat.
