Pandemia oraz digitalizacja społeczeństwa w Polsce to główne czynniki mające wpływ na popularyzację e-commerce. Ja także przeszedłem na zakupy online, gdy tylko pojawiły się ograniczenia związane z COVID-19. Okazało się to niezwykle wygodne – mogłem porównywać ceny, przeglądać oferty z całego kraju, a nawet z zagranicy, i wszystko to bez konieczności wychodzenia z domu. Niestety, wraz ze wzrostem popularności e-commerce, wzrosła także aktywność cyberprzestępców, którzy wyrafinowanymi metodami próbują wyłudzić od nas nasze pieniądze i dane osobowe.
Statystyki oszustw w e-commerce
Dane zebrane przez CERT Polska pokazują, że już w 2021 roku ponad 5-krotnie w stosunku do poprzedniego roku wzrosła liczba incydentów cyberbezpieczeństwa związanych z oszustwami na najpopularniejszych polskich portalach zakupowych. W 2022 roku liczba realnych incydentów tego typu była już w porównaniu do 2020 roku niemal 7-krotnie wyższa. Strażnicy cyberprzestrzeni z CERT Polska podkreślają, że szczególnie niebezpieczne są okresy wzmożonej aktywności konsumentów, takie jak Black Friday czy czas przedświąteczny.
Jeszcze bardziej niepokojące są dane dotyczące liczby fałszywych sklepów internetowych, które wyłudzają dane dostępowe do kont bankowych klientów. W 2020 roku w porównaniu do 2018 roku ich liczba wzrosła aż o 1256%. Nawet porównując rok 2022 z ubiegłym, liczba portali podszywających się pod sklepy online wzrosła o 34%. Te statystyki pokazują, jak poważnym zagrożeniem są oszustwa w e-commerce i jak pilna jest potrzeba edukacji konsumentów.
Najczęstsze rodzaje oszustw w e-commerce
Cyberprzestępcy wykorzystują różne metody, aby nas oszukać. Oto niektóre z najpopularniejszych:
-
Fałszywe sklepy internetowe: Przestępcy zakładają profesjonalnie wyglądające strony, które podszywają się pod znane marki lub popularne platformy e-commerce. Gdy dokonamy na nich zakupu, zamiast towaru otrzymujemy po prostu wiadomość, że dostawa została opóźniona, a nasze pieniądze i dane znikają bez śladu.
-
Fałszywe oferty promocyjne: Oszuści kuszą nas niebywale atrakcyjnymi ofertami, np. „towary w cenie hurtowej” lub „produkty za połowę ceny”. Okazuje się jednak, że albo wcale nie otrzymujemy zamówionego towaru, albo dostajemy podróbkę o bardzo niskiej jakości.
-
Wyłudzanie danych: Cyberprzestępcy mogą próbować wyłudzić nasze dane osobowe i login/hasło do kont bankowych, podszywając się na przykład pod fikcyjne serwisy płatnicze lub podając fałszywe informacje o rzekomych problemach z kontem.
-
Fałszywe opinie i rekomendacje: Oszuści mogą tworzyć fikcyjne opinie i recenzje, aby zachęcić nas do zakupu. Niestety, towary okazują się wtedy zupełnie inne niż obiecywano.
-
Phishingowe wiadomości e-mail i SMS-y: Otrzymujemy fałszywe wiadomości, podszywające się na przykład pod dostawców lub sklepy internetowe, w których proszeni jesteśmy o podanie danych logowania lub innych poufnych informacji.
Oczywiście to tylko kilka przykładów. Cyberprzestępcy nieustannie wymyślają nowe, coraz bardziej wyrafinowane metody, aby nas oszukać. Dlatego tak ważne jest, aby być czujnym i nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze.
Jak bezpiecznie kupować w internecie?
Aby ustrzec się przed oszustwami podczas zakupów online, warto pamiętać o kilku zasadach:
-
Sprawdzaj wiarygodność sprzedawcy: Zanim dokonasz zakupu, dokładnie sprawdź informacje o sklepie internetowym. Upewnij się, że ma on profesjonalną i przejrzystą stronę www, jasno określoną politykę prywatności i warunki sprzedaży. Poszukaj również opinii innych klientów.
-
Uważaj na podejrzanie niskie ceny: Jeśli natrafisz na ofertę, która wydaje się być o wiele tańsza niż u innych sprzedawców, to prawdopodobnie jest to próba wyłudzenia. Pamiętaj, że „okazje stulecia” najczęściej kończą się rozczarowaniem.
-
Korzystaj z bezpiecznych metod płatności: Unikaj przekazywania danych karty kredytowej lub informacji o koncie bankowym na podejrzanych stronach. Zamiast tego wybieraj sprawdzone metody płatności online, takie jak PayPal, Przelewy24 czy płatności BLIK.
-
Uważaj na fałszywe wiadomości: Zachowaj szczególną ostrożność, gdy otrzymujesz wiadomości e-mail lub SMS-y z prośbami o podanie danych logowania, numerów kart lub innych poufnych informacji. Nigdy nie klikaj w linki z takich wiadomości.
-
Zgłaszaj oszustwa: Jeśli mimo wszystko padłeś ofiarą oszustwa, jak najszybciej zgłoś ten fakt do odpowiednich instytucji. Może to pomóc w złapaniu cyberprzestępców i zapobiec innym ofiarom.
Pamiętaj, że bezpieczeństwo podczas zakupów online to wspólna sprawa. Każde zgłoszenie podejrzanego zdarzenia pomaga CERT Polska lepiej monitorować cyberzagrożenia i odpowiednio reagować. Razem możemy skutecznie przeciwdziałać oszustwom w e-commerce!
Podsumowanie
Niestety, rozwój e-commerce nierozerwalnie wiąże się ze wzrostem aktywności cyberprzestępców, którzy próbują nas oszukać na różne sposoby. Statystyki pokazują, że liczba incydentów związanych z oszustwami w internecie rośnie w zastraszającym tempie.
Dlatego tak ważne jest, abyśmy nauczyli się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze i stosowali podstawowe zasady bezpieczeństwa podczas dokonywania internetowych zakupów. Tylko wtedy będziemy mogli cieszyć się wygodą i oszczędnością, jaką dają nam platformy e-commerce, bez narażania się na niebezpieczeństwa.
Jeśli jednak mimo naszej czujności padniemy ofiarą oszustwa, pamiętajmy, aby jak najszybciej zgłosić ten fakt do odpowiednich instytucji. To pomoże w złapaniu sprawców i zapobiegnie skrzywdzeniu kolejnych osób. Wspólnie możemy stawić czoła internetowym naciągaczom i cieszyć się bezpiecznymi zakupami online!
