W dzisiejszym cyfrowym świecie osoby starsze, które dorastały w czasach, gdy dostęp do internetu i smartfonów był nieznany, stanowią szczególnie podatną grupę na różnego rodzaju oszustwa telefoniczne. Oszuści często wykorzystują naiwność, łatwowierność lub brak doświadczenia seniorów w celu wyłudzenia pieniędzy lub pozyskania wrażliwych danych osobowych.
Metoda „na wnuczka” – najczęstszy sposób na oszukanie seniora
Jednym z najbardziej popularnych i skutecznych oszustw wobec osób starszych jest „metoda na wnuczka”. Polega ona na tym, że oszust dzwoni do seniora, podając się za członka rodziny, najczęściej wnuka, który potrzebuje pilnej pomocy finansowej. Sprawca potrafi w wiarygodny sposób odegrać rolę zdenerwowanego lub przerażonego krewnego, który znalazł się w nagłej, niebezpiecznej sytuacji.
Zgodnie z informacjami Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, oszuści mogą podszywać się pod dowolną osobę, np. członka rodziny, policjanta, prokuratora lub pracownika banku. Liczą oni na to, że senior w stresie i panice uwierzy w przedstawioną historię i szybko przekaże pieniądze. Bardzo często ten proceder kończy się niestety utratą oszczędności życia seniora.
Metoda „na wnuczka” wykorzystuje typowe ludzkie reakcje, takie jak troska, poczucie obowiązku i chęć niesienia pomocy bliskim. Przestępcy stosują różne techniki społeczne, by wzbudzić w seniorach strach, pośpiech i poczucie winy. Mogą na przykład mówić, że wnuk potrzebuje pieniędzy na kaucję lub w celu uniknięcia poważnych konsekwencji. Twierdzą też, że nie mogą poinformować innych członków rodziny, by „uniknąć kłopotów”.
Inne formy oszustw telefonicznych na seniorów
Poza metodą „na wnuczka”, oszuści stosują również inne techniki, by wyłudzić pieniądze od osób starszych. Mogą podszywać się pod pracowników instytucji publicznych, takich jak policja, prokuratura czy służby medyczne. Twierdzą, że senior jest zagrożony, na przykład jego konto bankowe zostało zhakowane, i pilnie potrzebuje pomocy w zabezpieczeniu środków.
Badania przeprowadzone przez Komendę Główną Policji wykazują, że ofiarami tego typu oszustw padają głównie osoby powyżej 65. roku życia. Seniorzy często dają się nabrać na te fałszywe historie, ponieważ mają problemy ze słuchem, pamięcią lub są samotni i łatwo ulegają manipulacji.
Inną metodą stosowaną przez przestępców jest nakłanianie seniora do zainstalowania aplikacji na jego urządzeniu. Oszust może twierdzić, że jest to niezbędne do zabezpieczenia konta bankowego lub innego ważnego celu. W rzeczywistości aplikacja umożliwia zdalny dostęp do danych i pieniędzy ofiary.
Przestępcy coraz częściej stosują również technikę podszywania się pod pracowników banku w celu wyłudzenia haseł, kodów dostępu lub numeru karty płatniczej. Mogą oni na przykład twierdzić, że konto seniora zostało zhakowane i pilnie potrzebują poufnych danych do jego zabezpieczenia.
Jak ustrzec się przed oszustwami telefonicznymi?
Aby skutecznie chronić się przed tego typu oszustwami, seniorzy powinni zachować szczególną ostrożność podczas rozmów telefonicznych, zwłaszcza gdy osoba dzwoniąca prosi o przekazanie pieniędzy lub poufnych informacji. Oto kilka ważnych wskazówek:
- Nigdy nie podawaj osobom postronnym poufnych danych, takich jak numery kart płatniczych, kody dostępu czy hasła do kont bankowych.
- Zweryfikuj tożsamość rozmówcy, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania. Poproś o podanie dodatkowych informacji, które pomogą ustalić, czy rzeczywiście jest to zaufana osoba.
- Nie działaj pod presją czasu lub emocji. Weź chwilę, by spokojnie przemyśleć sytuację, zanim podejmiesz jakiekolwiek kroki.
- Nigdy nie instaluj aplikacji na prośbę nieznajomej osoby. Może to być narzędzie do kradzieży danych.
- Skontaktuj się z rodziną lub zaufanymi osobami, by zweryfikować informacje otrzymane od osoby dzwoniącej.
- Zgłoś próbę oszustwa na policję. Pozwoli to zapobiec kolejnym ofiarom i pomóc w ujęciu przestępców.
Pamiętaj, że policja, prokuratura czy pracownicy instytucji publicznych nigdy nie będą prosić o przekazanie pieniędzy przez telefon. Zachowaj czujność i nie daj się wciągnąć w niebezpieczne rozmowy.
Regularne rozmowy z seniorami na temat bezpieczeństwa w internecie i telefonii komórkowej mogą znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą oszustw. Dlatego warto zapoznać się z materiałami edukacyjnymi i przekazać je bliskim osobom starszym, by mogli łatwiej chronić swoje oszczędności i dane osobowe.
