Czy kiedykolwiek miałeś wrażenie, że twój smartfon jest śledzony albo dostał się w niepowołane ręce? Cóż, nie jesteś jedyny. Oszustwa telekomunikacyjne to poważny problem, który dosięga coraz więcej z nas. Ale nie martw się – mam dla ciebie rozwiązanie, dzięki któremu będziesz mógł spać spokojnie, wiedząc, że twoje dane są bezpieczne.
Atak na twoją tożsamość – coraz większe zagrożenie
Weźmy na przykład Ewę – zupełnie normalną kobietę w średnim wieku, której życie zostało wywrócone do góry nogami przez oszustów. Pewnego dnia Ewa otrzymała telefon, w którym ktoś podawał się za pracownika banku i poinformował ją, że ktoś próbuje włamać się na jej konto. „Szybko” – powiedział – „musisz podać nam swój numer PESEL, abyśmy mogli to sprawdzić i chronić twoje pieniądze.” Ewa, wierząc, że pomaga chronić swoje oszczędności, bez wahania podała swoje dane.
W ciągu zaledwie kilku dni na jej koncie pojawiły się ogromne długi – ktoś wykorzystał jej tożsamość, aby wziąć kilka pożyczek. Ewa była załamana – nie tylko straciła ciężko zaoszczędzone pieniądze, ale także jej dobre imię zostało zszargane. Przez długi czas musiała walczyć, by udowodnić, że to nie ona zaciągnęła te zobowiązania.
Niestety, historia Ewy jest dość powszechna. Według najnowszych danych, coraz więcej osób pada ofiarą oszustów, którzy wykorzystują dane osobowe, aby np. wziąć kredyt. To poważny problem, który nie tylko niszczy życie ofiar, ale także obciąża cały system finansowy.
Jak się chronić przed oszustami?
Na szczęście istnieje skuteczne rozwiązanie, które może cię uchronić przed takim losem – zastrzeżenie numeru PESEL. Od 1 czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe będą musiały sprawdzać Rejestr Zastrzeżeń Numerów PESEL, zanim udzielą komuś pożyczki czy podpiszą umowę. Jeśli twój PESEL jest zastrzeżony, oszuści nie powinni móc wykorzystać twoich danych, aby zawrzeć umowę na twoje nazwisko.
Jak to zrobić? Całkiem łatwo – możesz to zrobić przez stronę gov.pl, aplikację mObywatel lub w urzędzie. I co najważniejsze, jest to całkowicie bezpłatne! Ponad 27 milionów Polaków już skorzystało z tej usługi, więc dołącz do nich i zabezpiecz swoje dane.
Ale to nie koniec dobrych wiadomości. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli ktoś zaciągnie zobowiązanie na twój zastrzeżony PESEL, to ty nie będziesz musiał tego spłacać. Czyli innymi słowy, jeśli padniesz ofiarą kradzieży tożsamości, nie będziesz musiał udowadniać, że to nie ty zaciągnąłeś dany kredyt. Świetna wiadomość, prawda?
Uważaj na socjotechniczne ataki
Zastrzeżenie PESEL to świetny krok w stronę ochrony twoich danych, ale oszuści mogą próbować dostać się do nich także innymi drogami. Jedną z najpopularniejszych metod są ataki socjotechniczne, czyli manipulowanie ludźmi, aby dobrowolnie ujawnili poufne informacje.
Typowy schemat wygląda tak – oszust dzwoni do ciebie, podając się na przykład za pracownika banku lub operatora telekomunikacyjnego. Mówi, że twoje dane są zagrożone i musisz natychmiast podać mu poufne informacje, takie jak numer karty lub hasło do konta, aby je zabezpieczyć. Brzmi logicznie, prawda? Niestety, to tylko chwyt, aby wyłudzić twoje dane.
Dlatego pamiętaj – nigdy nie podawaj poufnych informacji osobie, która do ciebie dzwoni, nawet jeśli twierdzi, że jest z banku czy operatora. Zawsze sprawdzaj takie informacje samodzielnie, kontaktując się z daną instytucją przez oficjalne kanały. To może uratować cię przed poważnymi konsekwencjami.
Inną popularną metodą są fałszywe SMS-y lub e-maile podszywające się na przykład pod dostawcę usług internetowych. Mają one zachęcić cię do kliknięcia w link lub pobrania załącznika, które następnie infekują twoje urządzenie złośliwym oprogramowaniem. Pamiętaj, aby nigdy nie klikać w podejrzane linki lub otwierać załączników od nieznanych nadawców.
Bądź czujny na co dzień
Oczywiście oszuści nie ograniczają się tylko do ataków online. Mogą oni także próbować wyłudzić twoje dane w realnym świecie. Dlatego zawsze bądź czujny, gdy ktoś pyta cię o poufne informacje.
Jeśli na przykład ktoś dzwoni do ciebie, podając się za pracownika urzędu i twierdzi, że musisz pilnie potwierdzić swoje dane, nie podawaj mu niczego. Poproś go o numer, pod którym możesz zadzwonić z powrotem i zweryfikuj tożsamość osoby. Jeśli coś wydaje ci się podejrzane, zaufaj swojej intuicji i po prostu rozłącz się.
Podobnie zachowuj się, gdy ktoś nieznajomy pyta cię o dane na ulicy lub w sklepie. Nigdy nie udostępniaj takich informacji, nawet jeśli osoba wydaje się miła i wiarygodna. Lepiej dmuchać na zimne niż później żałować.
Jak reagować, gdy padniesz ofiarą oszustwa?
Niestety, nawet najostrzejsze środki ostrożności nie gwarantują, że nigdy nie padniesz ofiarą oszustwa. Jeśli to się stanie, nie panikuj. Są pewne kroki, które możesz podjąć, aby ograniczyć szkody:
- Niezwłocznie zgłoś incydent na policję. Daj im dokładne informacje na temat tego, co się stało.
- Skontaktuj się z instytucjami finansowymi, których dotyczy sprawa (bank, firma pożyczkowa itp.) i poinformuj je o kradzieży tożsamości.
- Jeśli twoje urządzenie zostało zainfekowane, niezwłocznie je wyłącz i skontaktuj się ze specjalistą, aby przeprowadził pełne skanowanie i usunięcie złośliwego oprogramowania.
- Uważnie monitoruj swoje konta bankowe i karty kredytowe, aby szybko wychwycić wszelkie nieprawidłowości.
- Jeśli potrzebujesz pomocy, zadzwoń na infolinię dla obywatela pod numer 48 222 500 110.
Pamiętaj, że nie jesteś sam w tej walce. Wiele osób doświadczyło podobnych problemów i istnieją instytucje, które mogą ci pomóc. Nie poddawaj się i dołóż wszelkich starań, aby ochronić swoje finanse i dobre imię.
Podsumowanie
Bezpieczeństwo naszych danych osobowych jest dziś ważniejsze niż kiedykolwiek. Oszustwa telekomunikacyjne mogą mieć poważne konsekwencje, niszcząc nasze życie finansowe i psychiczne. Ale na szczęście istnieją skuteczne sposoby, aby się chronić.
Kluczem jest zastrzeżenie numeru PESEL, co uniemożliwi oszustom wykorzystanie twoich danych. Dodatkowo bądź czujny na co dzień – nie ufaj podejrzanym osobom, które próbują wyłudzić twoje poufne informacje. A jeśli mimo to padniesz ofiarą, nie zwlekaj i niezwłocznie zgłoś to na policję.
Pamiętaj – twoje bezpieczeństwo jest dla nas najważniejsze. Dlatego zachęcam cię, abyś zastrzegł swój PESEL już dziś i zawsze był czujny na telekomunikacyjne oszustwa. Uważaj na siebie i dbaj o swoje dane – to klucz do spokojnego snu i spokojnej przyszłości.
