Wraz z postępem technologicznym i rozwojem nowoczesnych metod komunikacji, seniorzy, czyli osoby w wieku 60 lat i więcej, stają się coraz częstszymi ofiarami różnego rodzaju oszustw finansowych. Przestępcy wykorzystują niską świadomość technologiczną i ufność starszych osób, aby wyłudzić od nich cenne dane osobowe lub pieniądze.
W dobie nasilających się prób oszukiwania seniorów, niezwykle ważne jest, aby lepiej chronić tę grupę społeczną przed takimi nielegalnymi działaniami. Jednym z rozwiązań, które może pomóc w walce z tymi negatywnymi zjawiskami, jest usługa zastrzegania numeru PESEL. Wprowadzona w 2023 roku ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości, daje osobom pełnoletnim, w tym seniorom, możliwość zgłoszenia zastrzeżenia swojego numeru PESEL.
Jak działa usługa zastrzegania numeru PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL polega na wpisaniu numeru ewidencyjnego danej osoby do specjalnego rejestru, który jest prowadzony przez ministra odpowiedzialnego za informatyzację. Wpis ten blokuje możliwość zaciągania kredytów i pożyczek na dane tej osoby, a także ogranicza możliwość wypłaty gotówki w niektórych sytuacjach.
Zgodnie z ustawą, zastrzeżenie PESEL będzie obowiązywało do momentu jego cofnięcia. Użytkownik będzie mógł wybrać, czy chce odwiesić zastrzeżenie na stałe, czy tylko na określony czas. Po cofnięciu zastrzeżenia trzeba będzie odczekać 30 minut, aby możliwe było ponowne zablokowanie numeru.
Sama usługa zastrzegania PESEL jest bezpłatna i dostępna online poprzez aplikację mObywatel lub w urzędach gmin. W przyszłości z tej możliwości będą mogli skorzystać także klienci banków i Poczty Polskiej.
Jakie korzyści daje zastrzeżenie PESEL?
Podstawową korzyścią płynącą z zastrzeżenia numeru PESEL jest ochrona przed zaciągnięciem pożyczki lub kredytu na dane danej osoby. Przestępcy często wykorzystują kradzież danych osobowych, w tym numeru PESEL, do wyłudzania kredytów i pożyczek. Zastrzeżenie numeru uniemożliwia im takie działania.
Inną ważną zaletą jest ograniczenie możliwości wypłaty gotówki w sytuacjach, gdy konsument wypłaca pojedynczo lub w serii w jednym dniu kwotę przekraczającą trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wstrzymanie wypłat będzie trwało 12 godzin i nie zostanie wyłączone przez cofnięcie zastrzeżenia PESEL w tym czasie.
Dane Narodowego Banku Polskiego pokazują, że liczba oszustw dokonywanych za pomocą bezgotówkowych instrumentów płatniczych znacząco wzrosła w ostatnim czasie – aż o 216% w ostatnim kwartale 2023 roku. Zastrzeżenie PESEL może pomóc ograniczyć takie próby wyłudzeń, zwłaszcza wśród seniorów, którzy są szczególnie narażeni na tego typu przestępstwa.
Kto może korzystać z zastrzeżenia PESEL?
Usługa zastrzegania numeru PESEL jest dostępna dla wszystkich osób pełnoletnich, w tym cudzoziemców, którym nadano ten numer. Może z niej skorzystać każdy, kto chce zabezpieczyć się przed kradzieżą tożsamości i wyłudzeniami.
Zgodnie z ustawą, instytucje, które są zobowiązane do weryfikacji statusu zastrzeżonego PESEL, to:
- Banki
- SKOK-i
- Instytucje płatnicze
- Kredytodawcy (np. firmy pożyczkowe)
- Notariusze
- Operatorzy telekomunikacyjni
Oznacza to, że w wielu sytuacjach zawarcie umowy lub dokonanie transakcji będzie niemożliwe, jeśli numer PESEL danej osoby znajduje się w rejestrze jako zastrzeżony. To skuteczne narzędzie, które może pomóc seniorom zabezpieczyć się przed wyłudzeniami.
Jak zastrzec PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL jest bezpłatne i można tego dokonać online poprzez aplikację mObywatel lub w urzędach gmin. W przyszłości taką możliwość będą mieć również klienci banków i Poczty Polskiej.
Procedura zastrzeżenia jest stosunkowo prosta. Wystarczy udać się do właściwego urzędu lub zalogować się do aplikacji mObywatel, a następnie złożyć wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL. Warto pamiętać, że wpis w rejestrze nie będzie mógł być usunięty, a jedynie będzie można go odwiesić na stałe lub na określony czas.
Korzystanie z usługi zastrzegania PESEL może być szczególnie przydatne dla seniorów, którzy są grupą najbardziej narażoną na próby wyłudzeń i kradzieży danych osobowych. Dzięki temu prostemu narzędziu, osoby starsze mogą znacznie lepiej zabezpieczyć się przed tego typu przestępstwami.
Podsumowanie
Usługa zastrzegania numeru PESEL, wprowadzona w 2023 roku, jest kluczowym narzędziem w walce z oszustwami finansowymi, szczególnie tymi wymierzonymi w seniorów. Umożliwia ona blokadę możliwości zaciągania kredytów i pożyczek na dane danej osoby, a także ograniczenie wypłat gotówki w niektórych sytuacjach.
Zastrzeżenie PESEL jest bezpłatne i dostępne online lub w urzędach gmin. Z tej możliwości mogą skorzystać wszyscy pełnoletni Polacy, w tym cudzoziemcy posiadający numer PESEL. Usługa ta jest obowiązkowa dla wielu instytucji, takich jak banki czy firmy pożyczkowe, co zwiększa jej efektywność.
Zachęcamy seniorów, jako grupę szczególnie narażoną na oszustwa, do skorzystania z usługi zastrzegania numeru PESEL. To proste i skuteczne narzędzie, które może uchronić starsze osoby przed utratą oszczędności i danych osobowych. Warto również uważnie śledzić aktualności i dalsze zmiany w tym zakresie, ponieważ system ochrony przed kradzieżą tożsamości stale się rozwija.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości związane z zastrzeganiem numeru PESEL lub innymi metodami zabezpieczania się przed wyłudzeniami, zachęcamy do odwiedzenia strony stop-oszustom.pl. Znajdziesz tam szereg informacji i porad, które pomogą Ci lepiej chronić swoje finanse i dane osobowe.
