Wzrost zagrożeń związanych z oszustwami rachunkowymi
W ostatnich latach obserwujemy znaczący wzrost zagrożeń związanych z różnego rodzaju oszustwami finansowymi w firmach. Według badań EY, jedna na pięć polskich spółek doświadczyła nadużyć lub naruszeń zgodności z przepisami. Co więcej, niemal połowa ankietowanych twierdzi, że w ich organizacji zatrudnieni są menedżerowie, którzy byliby gotowi poświęcić uczciwość dla osiągnięcia krótkoterminowych korzyści osobistych. To wynik znacznie wyższy niż w krajach rozwiniętych (39%) oraz Europie Wschodniej (41%).
Kluczowym obszarem zagrożeń dla firm są oszustwa rachunkowe, mające na celu wyłudzenie środków finansowych. Mogą one przybierać różne formy, od sfałszowanych faktur po całkowite sprzeniewierzenie funduszy. Tego typu działania nie tylko niosą za sobą znaczne straty finansowe, ale także poważnie zagrażają reputacji i zaufaniu do przedsiębiorstwa.
Najczęstsze techniki oszustw rachunkowych
Jedną z najpopularniejszych metod stosowanych przez przestępców jest phishing. Polega on na podszywaniu się pod zaufane podmioty, takie jak dostawcy czy klienci, w celu uzyskania dostępu do danych logowania lub wyłudzenia przelewów. Sprawcy wysyłają fałszywe wiadomości e-mail zawierające linki lub załączniki, które po otwarciu infekują system ofiary złośliwym oprogramowaniem lub przekierowują ją na fałszywą stronę internetową.
Inną techniką jest spoofing, czyli podrabianie adresu e-mail lub numeru telefonu. Pozwala to na uwiarygodnienie się w oczach ofiary i zwiększa szansę powodzenia oszustwa. Sprawcy mogą na przykład podszyć się pod dyrektora finansowego i zażądać pilnego przelewu środków na konto, które de facto kontrolują.
Coraz częściej obserwuje się również ataki ransomware, w których przedsiębiorstwa są szantażowane przez cyberprzestępców. Ich system zostaje zaszyfrowany, a odzyskanie danych możliwe jest jedynie po zapłaceniu okupu w kryptowalutach. Tego typu zdarzenia nie tylko wiążą się z wysokimi kosztami, ale także mogą sparaliżować funkcjonowanie firmy na długi czas.
Skutki nadużyć finansowych
Straty finansowe spowodowane przez oszustwa rachunkowe mogą być ogromne. Według danych Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie, w 2018 roku stwierdzono prawie 25 tys. przestępstw związanych z hackingiem, co oznacza wzrost o 100% w porównaniu do roku poprzedniego. Ponadto, w przypadku CEO Fraud, gdzie przestępcy podszywają się pod prezesa lub dyrektora finansowego, straty sięgają nawet kilku milionów złotych.
Poza wymiernymi stratami pieniężnymi, tego typu nadużycia niosą za sobą również poważne konsekwencje wizerunkowe. Utrata zaufania klientów, dostawców czy inwestorów może negatywnie wpłynąć na pozycję rynkową firmy i jej dalszy rozwój. W skrajnych przypadkach wykrycie oszustw może nawet doprowadzić do utraty płynności finansowej lub bankructwa.
Jak chronić się przed fraudem rachunkowym?
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia oszustw finansowych, firmy powinny wdrożyć kompleksowe rozwiązania w zakresie cyberbezpieczeństwa. Kluczowe jest regularne aktualizowanie oprogramowania oraz stosowanie skutecznych narzędzi do ochrony sieci i danych, takich jak zaawansowane systemy backupu i bezpiecznego przechowywania informacji w chmurze.
Równie istotne jest podnoszenie świadomości pracowników na temat zagrożeń i uczenie ich właściwych zachowań. Szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa powinny obejmować między innymi:
- Rozpoznawanie prób wyłudzenia danych lub oszustw metodą na prezesa („CEO Fraud”)
- Weryfikację wiarygodności nadawców wiadomości e-mail, w tym analizę nagłówków
- Ostrożność przy otwieraniu nieznanych załączników lub linków
- Zasady bezpiecznego korzystania z sieci i urządzeń firmowych
- Procedury postępowania w przypadku podejrzenia naruszenia bezpieczeństwa
Kluczową rolę odgrywa również wdrożenie solidnych mechanizmów kontroli wewnętrznej. Regularne audyty, rozdzielenie obowiązków oraz wdrożenie zaawansowanych systemów raportowania finansowego mogą znacząco ograniczyć ryzyko wystąpienia nadużyć.
Podsumowanie
Zagrożenie fraudem rachunkowym staje się coraz powszechniejsze, a jego skutki mogą być katastrofalne dla firm. Cyberprzestępcy nieustannie doskonalą swoje techniki, dlatego przedsiębiorstwa muszą być przygotowane na różnego rodzaju ataki.
Kompleksowa ochrona przed oszustwami finansowymi wymaga skoordynowanych działań na wielu płaszczyznach – od wdrożenia zaawansowanych rozwiązań technologicznych, przez podnoszenie świadomości pracowników, aż po solidne mechanizmy kontroli wewnętrznej. Tylko takie holistyczne podejście może skutecznie zabezpieczyć firmę przed dotkliwymi konsekwencjami nadużyć.
Warto pamiętać, że cyberbezpieczeństwo to nie jednorazowe przedsięwzięcie, a ciągły proces dostosowywania się do zmieniających się zagrożeń. Dlatego też przedsiębiorstwa powinny nieustannie monitorować sytuację, analizować ryzyko i podejmować odpowiednie działania prewencyjne. Tylko wtedy będą mogły skutecznie chronić się przed fraudem rachunkowym i zachować stabilność finansową.
