Rozwój technologii i dostępność internetu stworzył nowe możliwości dla przestępców, którzy coraz częściej wykorzystują cyfrowe narzędzia do oszukiwania sprzedawców. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń jest plagaga fałszywych sklepów internetowych, które maskują się jako popularne marki, by wyłudzać pieniądze od niczego nieświadomych klientów. Jak rozpoznać takie oszustwo i skutecznie się przed nim bronić?
Internetowe polowanie na sprzedawców
Internet to dziś miejsce, gdzie toczy się coraz więcej codziennej aktywności – społecznej, gospodarczej i towarzyskiej. Niestety, za tymi legalnymi działaniami podążają także cyberprzestępcy, którzy nieustannie poszukują nowych sposobów na wyłudzenie pieniędzy lub informacji.
Jak podaje portal Policja.pl, w 1990 roku, gdy internet dopiero powstawał w Polsce, zarejestrowanych było jedynie około 8 tys. adresów internetowych, głównie należących do placówek naukowych. Dwadzieścia lat później, w 2010 roku, liczba ta wzrosła do niemal 16 milionów internautów. Ten dynamiczny rozwój niestety pociąga za sobą również dynamiczny rozwój przestępczości w sieci.
„Internet może być zarówno samoistnym narzędziem przestępstwa, jak też narzędziem pośredniczącym. Dynamiczny rozwój nowych technologii pociąga za sobą równie dynamiczny rozwój przestępczości, więc nieustannie musimy nadążać za przestępcami w cyberprzestrzeni” – mówi inspektor Leszek Kardaszyński, zastępca dyrektora Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji.
Wśród najczęstszych cyberprzestępstw popełnianych za pomocą internetu są różnego rodzaju oszustwa, ale także kradzieże tożsamości, pranie brudnych pieniędzy, handel ludźmi, bronią i materiałami wybuchowymi. Szczególnie atrakcyjnym celem dla cyberprzestępców są osoby dokonujące zakupów lub transakcji finansowych w internecie.
Fałszywe sklepy internetowe – nowy sposób na wyłudzanie pieniędzy
Jednym z najbardziej niebezpiecznych trendów w cyberprzestępczości są fałszywe sklepy internetowe podszywające się pod popularne marki. Ich celem jest wyłudzenie pieniędzy od niczego nieświadomych klientów.
Jak podaje Zespół CERT Polska, w okresie przedświątecznym, gdy ruch w sklepach internetowych znacząco rośnie, cyberprzestępcy intensyfikują swoje działania. Tworzą one fałszywe strony internetowe wzorowane na witrynach znanych marek, takich jak Wojas, Cropp, Sinsay czy Mohito. Ofiary, wprowadzone w błąd atrakcyjną ofertą, dokonują na nich zakupów, aby następnie stracić swoje pieniądze.
Tworzenie takich fałszywych sklepów internetowych to nie jedyny sposób, w jaki cyberprzestępcy polują na sprzedawców i klientów. Coraz częściej wykorzystują oni również inne metody, takie jak:
- Podszywanie się pod pracowników banków lub innych instytucji zaufania publicznego: Oszuści dzwonią do ofiar, podając się za pracowników banku lub urzędników, i próbują wyłudzić poufne informacje lub nakłonić do wykonania podejrzanych transakcji.
- Używanie technik phishingowych: Cyberprzestępcy rozsyłają fałszywe wiadomości e-mail lub SMS, zachęcając ofiary do podania danych logowania lub kliknięcia w niebezpieczne linki.
- Oszustwa „na wnuczka” lub „na policjanta”: Sprawcy kontaktują się z ofiarami, podszywając się pod członków rodziny lub funkcjonariuszy, i próbują wyłudzić pieniądze, wykorzystując emocje i poczucie zagrożenia.
Jak podkreśla portal Policja.pl, cyberprzestępcy często wykorzystują anonimowość internetu, by ukryć swoją prawdziwą tożsamość i działać w niezauważalny sposób. Dlatego tak ważne jest, aby sprzedawcy i klienci zachowywali szczególną ostrożność podczas korzystania z usług online.
Jak rozpoznać fałszywy sklep internetowy?
Aby ustrzec się przed padnięciem ofiarą oszustwa, należy zachować czujność i dokładnie sprawdzać każdą ofertę zakupową w internecie. Eksperci z Zespołu CERT Polska zalecają, aby zwrócić uwagę na następujące kwestie:
- Skąd trafiłeś na stronę? Jeśli dotarłeś tam poprzez link z reklamy w mediach społecznościowych lub wiadomości e-mail, zweryfikuj dokładnie domenę sklepu.
- Jak wygląda strona? Poszukaj błędów ortograficznych, niskiej jakości grafik czy innych oznak, że może to być fałszywa witryna.
- Gdzie prowadzi strona? Sprawdź, czy po wybraniu towaru i próbie finalizacji zamówienia nie jesteś przekierowywany na podejrzane strony.
- Jaką opinię ma dany serwis? Wyszukaj w internecie informacje na temat sklepu i przeczytaj opinie innych klientów.
- Czy firma jest zarejestrowana? Sprawdź, czy sklep internetowy posiada wszystkie wymagane dane rejestracyjne, takie jak NIP, REGON czy adres siedziby.
Należy pamiétać, że cyberprzestępcy stale udoskonalają swoje metody, dlatego nigdy nie można być zbyt ostrożnym. Warto również śledzić komunikaty i ostrzeżenia publikowane przez instytucje takie jak https://stop-oszustom.pl/, które regularnie informują o nowych schematach oszustw.
Jak bezpiecznie dokonywać zakupów online?
Aby uniknąć stania się ofiarą cyberprzestępców, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad podczas dokonywania zakupów w internecie:
- Zawsze weryfikuj sprzedawcę: Sprawdź, czy sklep internetowy ma wszystkie wymagane dane rejestracyjne, opinie oraz kontakt telefoniczny.
- Uważaj na podejrzanie niskie ceny: Jeśli oferta znacząco odbiega od średniej rynkowej, może to być znak, że coś jest nie w porządku.
- Korzystaj z bezpiecznych form płatności: Unikaj systemów płatności, które uniemożliwiają identyfikację odbiorcy lub płatności za pośrednictwem telefonu komórkowego.
- Nie udostępniaj poufnych danych: Nigdy nie podawaj haseł, kodów dostępu ani innych wrażliwych informacji na żądanie sprzedawcy.
- Zachowaj ostrożność przy niestandardowych kontaktach: Jeśli ktoś próbuje się z Tobą skontaktować w nietypowy sposób, na przykład przez komunikatory, zachowaj czujność.
Przestrzeganie tych zasad pomoże Ci uchronić się przed coraz bardziej wyrafinowanymi metodami stosowanymi przez cyberprzestępców. Pamiętaj, że czujność i rozsądek to klucz do bezpiecznych zakupów w internecie.
Walka z cyberprzestępczością – rola organów ścigania
Odpowiedź na wzrastającą skalę cyberprzestępczości wymaga współpracy między organami ścigania, instytucjami finansowymi i właścicielami platform internetowych. W 2010 roku w Biurze Kryminalnym Komendy Głównej Policji utworzono Wydział Wsparcia Zwalczania Cyberprzestępczości, a podobne zespoły powstały również w komendach wojewódzkich.
Zadaniem tych jednostek jest między innymi współpraca z dostawcami usług teleinformatycznych, operatorami sieci internetowej i komórkowej. Dzięki temu policjanci mogą uzyskiwać informacje niezbędne do prowadzonych postępowań. Ponadto, specjalni policjanci muszą spełniać wysokie wymagania, takie jak znajomość informatyki i języków obcych.
Pomimo tych wysiłków, inspektor Leszek Kardaszyński przyznaje, że wciąż jest za mało policjantów zajmujących się zwalczaniem cyberprzestępczości w stosunku do skali tego problemu. Niemniej, jak podkreśla, Polska Policja jest postrzegana jako profesjonalna służba, nadążająca za cyberprzestępcami nie gorzej niż inne policje w Europie.
Kluczowe jest zatem stałe monitorowanie trendów w cyberprzestępczości, ścisła współpraca między różnymi podmiotami oraz ciągłe podnoszenie kwalifikacji funkcjonariuszy. Tylko w ten sposób możliwe będzie skuteczne przeciwdziałanie coraz bardziej wyrafinowanym metodom stosowanym przez cyberprzywców.
