Jako ktoś, kto jest głęboko zaangażowany w dziedzinę cyberbezpieczeństwa, muszę przyznać, że ostatnie lata były prawdziwym polem bitwy w walce z cyberprzestępczością. Wraz z gwałtownym rozwojem pracy zdalnej, cyberataki stały się niestety codziennością, a cyberprzestępcy opracowują coraz nowsze i bardziej wyrafinowane metody wyłudzania pieniędzy od instytucji i firm.
Zagrożenia w Dobie Pracy Zdalnej
Jednym z największych wyzwań, z którymi mierzą się przedsiębiorstwa, jest phishing – podstępne próby wyłudzania wrażliwych danych uwierzytelniających. Cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują techniki takie jak e-mail spoofing i pharming, aby przekierować ofiary na fałszywe strony i wyłudzić cenne informacje. Co gorsza, oprogramowanie złośliwe (malware) stało się również poważnym zagrożeniem, pozwalając przestępcom na przejęcie kontroli nad systemami i sieciami firmowymi.
Według badań KPMG, aż 88% krajowych firm obawia się cyberataków, w szczególności wyłudzeń danych uwierzytelniających, phishingu oraz zaawansowanych ataków ze strony profesjonalistów (Advanced Persistent Threat), które mogą prowadzić do utraty środków finansowych. Te obawy są w pełni uzasadnione, biorąc pod uwagę, że według firmy Veeam, aż 83% firm z Europy Środkowo-Wschodniej doświadczyło ataków szyfrujących dane i wymuszających okup (ransomware).
Kluczowe Działania dla Zwiększenia Cyberbezpieczeństwa
Aby skutecznie przeciwdziałać tym zagrożeniom, firmy muszą przyjąć kompleksowe strategie ochrony przed cyberatakami i wdrażać odpowiednie procedury bezpieczeństwa. Ważnym elementem jest także edukacja pracowników na temat zagrożeń w sieci i zasad bezpiecznego korzystania z technologii.
Zgodnie z moim doświadczeniem, najistotniejsze znaczenie dla odzyskania skradzionych środków ma szybka współpraca z instytucjami finansowymi i organami ścigania. Szczególnie ważne jest to w przypadku ataków na skalę międzynarodową, gdzie sprawcy działają w różnych jurysdykcjach. Każdy transfer środków finansowych może bowiem zacierać ślady przestępstwa.
Warto podkreślić, że banki mają bardzo dużą świadomość cyberzagrożeń i są coraz lepiej przygotowane do zapobiegania kradzieżom środków. Inwestują one w zaawansowane systemy monitorowania transakcji finansowych, które pozwalają szybko wykrywać nieautoryzowane czynności, blokować podejrzane operacje i zabezpieczać ślady sprawcy. Warto również wspomnieć, że w tegorocznym badaniu przeprowadzonym przez firmę doradczą EY, cyberataki zostały uznane za największe zagrożenie wśród zarządzających ryzykiem w bankach, wyprzedzając nawet ryzyko kredytowe.
Rola Organów Ścigania i Współpraca Międzyorganizacyjna
W Polsce kwestia cyberbezpieczeństwa jest regulowana przez szereg aktów prawnych, z których do najważniejszych należy ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Ponadto, odpowiedzialność karna za popełnienie czynów z zakresu cyberprzestępczości regulują przepisy Kodeksu karnego, gdzie za wyłudzenie środków finansowych w wyniku oszustwa cyberprzestępcom grozi kara pozbawienia wolności nawet do 10 lat.
W ostatnim czasie kraje europejskie, w tym Polska, podejmują coraz bardziej konkretne działania w celu skuteczniejszej walki z cyberprzestępcami oraz efektywniejszej koordynacji działań międzyorganizacyjnych. Ważnym krokiem było utworzenie Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC) – jednostki Policji specjalizującej się w zwalczaniu ataków cybernetycznych, do której można zgłaszać zagrożenia. Co więcej, przestępstwa związane z cyberprzestępczością można przekazywać m.in. do Centralnego Biura Śledczego Policji (CBŚP), Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB), Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego (CSIRT) czy Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3).
Ważnym krokiem w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa sektora bankowego jest również ściślejsza współpraca pomiędzy sektorem finansowym a organami ścigania. Obejmuje ona wspólne reagowanie na ewentualne zagrożenia oraz nawiązanie partnerskiej relacji na rzecz edukacji dotyczącej nowoczesnych instrumentów finansowych i taktyk przestępczych. Przykładem tej strategii jest aktywność Narodowego Banku Polskiego (NBP), który ostrzega przed oszustami wykorzystującymi wizerunek banku i rekomenduje szczególną ostrożność w przypadku przekazywania danych wrażliwych.
Kluczowa Rola Edukacji Pracowników
Choć organy ścigania i instytucje finansowe podejmują coraz skuteczniejsze działania, to nadal w 95% to błąd ludzki jest czynnikiem przyczyniającym się do udanych ataków cyberprzestępców. Dlatego edukacja pracowników w kwestii cyberbezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie, szczególnie w dobie pracy zdalnej, kiedy firmy powinny jasno określać zasady bezpieczeństwa IT i edukować personel.
Zgodnie z moimi obserwacjami, praca zdalna na niewłaściwie zabezpieczonych sieciach domowych oraz używanie służbowych laptopów do celów prywatnych znacząco zwiększa ryzyko wycieku danych i naraża firmy na straty finansowe. Ponadto, brak wiedzy na temat zasad bezpieczeństwa cyfrowego, w tym nieznajomość podstawowych sposobów ochrony danych i identyfikacji oszustw, również stanowi poważne zagrożenie.
Dlatego zdaniem prawników DLA Piper, w celu zmniejszenia ekspozycji na ryzyko związane z cyberprzestępczością, firmy powinny przyjąć strategie ochrony przed cyberatakami, wdrażać procedury bezpieczeństwa oraz edukować pracowników na temat zagrożeń w sieci. Konsekwentne przestrzeganie tych zasad pozwoli uniknąć takich incydentów, jak przelewy na fałszywe numery kont czy wyłudzenia danych uwierzytelniających.
Podsumowanie
Walka z cyberprzestępczością to nieustanne wyzwanie, które wymaga skoordynowanych działań na wielu frontach. Podczas gdy organy ścigania i instytucje finansowe podejmują coraz skuteczniejsze kroki, kluczową rolę odgrywa również edukacja pracowników i wdrażanie solidnych strategii ochrony przed atakami.
Musimy pamiętać, że cyberprzestępcy stale ewoluują i opracowują nowe, coraz bardziej wyrafinowane metody. Dlatego stała czujność, ciągłe doskonalenie procedur bezpieczeństwa i nieustanna edukacja są kluczowe dla ochrony naszych firm i organizacji przed tymi zagrożeniami. Tylko wspólnymi siłami możemy stawić czoła tej rosnącej fali cyberprzestępczości.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat bezpieczeństwa cyfrowego i ochrony przed oszustwami, zachęcam do odwiedzenia naszej strony internetowej. Znajdziesz tam wiele cennych informacji i wskazówek, które pomogą Ci lepiej zabezpieczyć Twoją firmę przed cyberzagrożeniami.
