Wraz z rozwojem technologii i powszechnym dostępem do internetu, coraz więcej ludzi, w tym dzieci, staje się narażonych na różnego rodzaju oszustwa online. Cyfrowe kompetencje w rodzinie mają kluczowe znaczenie, aby chronić najmłodszych przed tymi zagrożeniami. Rodzice i opiekunowie powinni być pierwszymi, którzy uczą dzieci, jak rozpoznawać i unikać oszustw internetowych.
Rodzaje oszustw online zagrażających dzieciom
Dzieci i młodzież to szczególnie podatna grupa na różnego rodzaju oszustwa cyfrowe. Wśród najczęstszych zagrożeń można wymienić:
Phishing
Phishing to metoda oszukiwania, w której cyberprzestępcy próbują uzyskać poufne informacje, takie jak hasła lub dane kart kredytowych, podszywając się pod wiarygodne organizacje lub osoby. Może to przyjąć formę fałszywych wiadomości e-mail, SMS-ów lub wiadomości na portalach społecznościowych.
Zgodnie z danymi z 2019 roku, aż 80% dzieci i młodzieży w Polsce doświadczyło phishingu. Przestępcy coraz częściej wykorzystują metody socjotechniczne, by wzbudzić zaufanie i skłonić ofiary do ujawnienia wrażliwych danych.
Ransomware
Ransomware to rodzaj złośliwego oprogramowania, które blokuje dostęp do plików lub systemu komputerowego i żąda okupu w zamian za odblokowanie. Może ono dotknąć zarówno dorosłych, jak i dzieci, które korzystają z urządzeń podłączonych do internetu.
Według danych, w 2020 roku ponad 50% rodzin w Polsce doświadczyło ataku ransomware. Cyberprzestępcy coraz częściej celują w dzieci, licząc na to, że rodzice będą skłonni zapłacić okup, aby odzyskać dostęp do ważnych danych.
Sextortion
Sextortion to forma szantażu seksualnego, w której sprawca grozi ujawnieniem kompromitujących materiałów lub informacji, jeśli ofiara nie spełni żądań. Często dotyczy to nieletnich, którzy padają ofiarą tej formy cyberprzemocy.
Według danych, aż 25% nastolatków w Polsce doświadczyło sextortion. Przestępcy wykorzystują do tego różne metody, w tym podszywanie się pod znajomych lub nawiązywanie kontaktów na portalach społecznościowych.
Jak chronić dzieci przed oszustwami online?
Aby skutecznie chronić dzieci przed zagrożeniami cyfrowymi, rodzice i opiekunowie powinni podjąć następujące działania:
-
Edukacja cyfrowa w rodzinie: Należy uczyć dzieci, jak rozpoznawać różne formy oszustw online, takie jak phishing, ransomware czy sextortion. Wyjaśnij im, na czym polegają te zagrożenia i jak mogą się przed nimi bronić.
-
Monitorowanie aktywności online: Regularnie sprawdzaj, z jakich stron i aplikacji korzystają twoje dzieci. Bądź świadomy, jakie informacje udostępniają w sieci i z kim nawiązują kontakty.
-
Ustawienia zabezpieczeń: Upewnij się, że urządzenia, z których korzystają dzieci, mają zainstalowane aktualne oprogramowanie antywirusowe i zapory sieciowe. Regularnie aktualizuj systemy operacyjne i aplikacje.
-
Ograniczenie dostępu: Rozważ nałożenie ograniczeń na czas korzystania z internetu lub zablokowanie dostępu do potencjalnie niebezpiecznych treści. Można wykorzystać do tego rodzicielskie systemy kontroli rodzicielskiej.
-
Otwarta komunikacja: Zachęcaj dzieci, by dzieliły się z tobą swoimi doświadczeniami online. Bądź osobą, do której mogą zwrócić się, gdy coś zaniepokoi je w sieci.
-
Zgłaszanie incydentów: Naucz dzieci, jak prawidłowo reagować w sytuacjach, gdy staną się ofiarami oszustwa. Wskaż im, gdzie mogą zgłaszać takie incydenty, np. na stronie stop-oszustom.pl.
Cyfrowe kompetencje w rodzinie to klucz do ochrony dzieci przed różnymi formami oszustw online. Edukacja, monitorowanie aktywności oraz otwarta komunikacja pozwolą ustrzec najmłodszych przed niebezpiecznymi konsekwencjami cyberprzestępczości.
